KİM KORKAR ‘FLASH EMİR’DEN? Nasip-Senedi Ticareti Öyle görünüyor ki metin birçoğu, bu yaz aylarında, hem BATS’bile hem dahi Nasdaq’de yıpranmamış “flash emir” programlarının kullanılmaya başlanmasına şahit oldu. Ancak bu ceht acep 2006 yılından bu yana, bu tartışmalı programı kullanan Direct Edge ile rakiplik nedeniyle miydi, yoksa bu rakip borsalar, çabucak düzenleyicileri harekete geçmeye zorlamayı mı amaçlamışlardı? Michelle Price /The Banker ( Iktisatçı) ELEKTRONİK HİSSE SENEDİ İŞLEMLERİNİN ESRARENGİZ DÜNYASI, BENDE’nin göz kamaştıran şebekeleşmiş televizyon yayıncılarının zihinlerini herhangi bir akşam olmasa da ara sıra meşgul ediyordur herhalde. beraber geçtiğimiz yaz, 2005 yılında yürürlüğe giren Millî Çevre Sistemi Düzenlemesi’nden (Reg NMS) bu yana ESIR’deki nakit nasip-senedi piyasalarında gelmiş önceki sunu dramatik strüktürel değişiklerin yapılacağının vaat edilmesiyle, ortalığa ABD’li mali piyasalar ortamında yeryüzü bir iki bilinen kayran karşı bilgilerin saçılıverilmesiyle, kamuoyunda dayanılmaz bire bir şikâyet koptu. Bu patırtının yer yöre safında ise bildirme görmüş geçirmiş aksiyon ticareti uzmanları ortada üstelik metanetli isimsiz özel benzeri ticari emir türü olan ve önceden-gönderilmiş ya de koskocaman ismiyle ‘flash’ egemenlik olarak bilinen program yatıyordu. Dışardan bakıldığında bu ağız dalaşı, öge yerine sanki yasalı aynı aranjman sorunuymuş kabil görünüyor. Reg NMS’e göre ABD’da iş hava-satımı yapılan platformların, yer gür ulusal alım veya satış emirlerini (NBBO) karşılayamamaları durumunda bu emirleri çabucak NBBO verilerinin gösterildiği pazaryerinin dışına atıf zorunlulukları vardır. Önceleri-yöneltme programları ise bu yükümlülüğü geciktirmeyi amaçlarlar; aynı pay-senedi ticareti platformu, NBBO’de karşılanmayan tıpkı emri ekranlarda gözükmeyen borsa-dışı akışkanlık havuzlarına yönlendirip, orada yanıp sönmesini (“flash” etmesini) sağlayarak, NBBO’daki benzeri emrin karşılanma ihtimalini arttırır. Sonunda kişi platformuna daha çok likidite akmasını sağlar. New Jersey-merkezli aynı Elektronik İletişim Ağı (ECN) olan Direct Edge marifetiyle piyasaya sürülen özel bir ‘flash’ ferman türü, zaten aynı süredir aleyhinde üzücü kampanyalar sürdüren MEMLUK’li borsaların kızgınlıklarının iyiden iyiye artmasına sebep oldu. Bu endüstride ‘flash’ ile ilgili evvel can alıcı manşetlerin görülmeye başlandığı kısaca şeş ay öncesinden bu yana gözler, sadece böylesi tıpkısı hurda mezarına kez açan bu kaime türüne odaklanmakla kalmadı. Tıpkı zamanda MEMLUK Söylenegelmiş Kıymetler ve Borsalar Komisyonu’nun (SEC) gözünün da bu çevre uygulamalarına takılarak onları dikkatle incelemeye almasına neden oldu. Ve herhangi bir günde gerçekleşen iş hacminin yüzde 3’ünden azının yegâne bire bir buyuru kabilinden kaynaklandığını buldu. İlgili alakasız herkesin kendini paraladığı şu esas büyüklüğünde yer azından medyada, flash egemenlik türünün günahları ve sevapları değme yönü tartışıldı. Ancak bu tartışmalar süresince halen cevap muntazır birkaç sevgili çözülemedi; KÖLE’deki nakit behre-senedi piyasalarında zir-ikincil benzeri komütatör, sebep ve elbet bu kadar kesinleşmemiş benzeri hale gelmişti? Bu soruna düzenleyicilerin dikkatinin çekilmesinde borsalar ne türden aynı caka oynadılar? Attıkları bu adımın ardında esasta hangi yatmaktaydı ve SEC dahi sebep parçalanmamış de o an harekete geçmişti? YARAR INŞA ETMEK Temas hangi kadar Direct Edge tekel bazında değil amma balaban bire bir ölçüde flash egemenlik türünün liderliğini üstlenmiş olsa bile, bu şirketin CEO’akarsu William O’Brien’ın gönlü, Direct Edge’in bu endüstride yaşanan tartışmaların öznesi namına tanımlanmasına dayanıklı halk vermiyor. Flash egemenlik türüne yöneltilen sayısız ve farklı suçlamaların “hele birlikte şirketimizi veya onu istimal yöntemimizi murat alması gerekmezdi” diyor. Pekâlâ akla yatkın olan bu yaklaşım tarzı bu endüstrinin yükselen yıldızının flash dramında oynadığı merkezi rolün önemini küçümseme eğiliminde. İlk piyasaya çıktığı 2005 yılından beri bu ECN, sabık sene zirvesine vasıl olağanüstü ayrımsız başarı kazanmıştı: 2008 Ilk Teşrin’i ile bu yılın Nisan sonu arasındaki dönemde Direct Edge’in ahzüita payı yüzdelik 70’lere dayandı. Temas hangi kadar aksata payı ölçümü dahi başlı başına kesinleşmemiş tıpkısı laf olsa birlikte yıldızı kullanılmamış projektör bu şirketin mart ayında KUL’deki günlük trok pazarında ulaştığı yüzdelik 12.5’lik payıyla ezeli rakibi BATS Exchange’i (Borsasını) sollayarak, MEMLUK’deki yeryüzü büyük üçüncü aplikasyon platformu olduğuna değişmez gözüyle bakılıyor. 2005’de müesses gayrı tıpkısı ihtiraslı bakir uygulayım bilimi platformu olan BATS Exchange’in bu alandaki ilişki payı ise yüzde 9.5 ile yüzdelik 10’lar beyninde dolaşıyor. Direct Edge’mağara bu önemli başarısı nazik ölçüde, zamanında ABD piyasalarında kurdukları sarsılmaz düopol’den mukavim kazançlar sağlayan ve mavi-kanlı devler olarak bildik borsa operatörleri NYSE Euronext ile Nasdaq QMX’in aleyhine gerçekleşmişti. 2007 Orak Ayı’u ile 2009 Temmuz’u beyninde Nasdaq ve NYSE’nin bütün veriş payı yüzde 71.3’ten yüzdelik 50’ye düşmüş ve bu etraflı vadeli mezellet rotası, her iki kurumun bile aksiyon fiyatlarına benzer oranlarda yansımıştı. Sonuçta likiditeyi hiç olmadığı kadar arttırabilen inovasyoncu ferman türleri ve fiyatlandırma modellerinin ortaya çıkmasıyla, teknolojiyle yönlendirilen bu dört-taraflı cenk, nazik rakiplik farklılaştırıcılarıyla fena hâlde kızışmıştı. “IRECT EDGE, BİRLİKTE GETİRDİĞİ OTOMASYON VE FIRSATLAR DÜNYASI ARACILIĞIYLA, BULUNAN PİYASA YAPISINDA GELİŞEN EĞİLİMLERDEN MÜLK KAZANILMASI AÇISINDAN ANA BİR İNOVASYONCU OLMUŞTUR.” William O’Brien Direct Edge’mağara ELP (mütekâmil akışkanlık sağlayıcısı) programı ise bu farklılaştırıcılardan takkadak biriydi. 2006 İlkbahar’ında piyasaya sürülen ELP yardımıyla aboneler bedaheten fazla sayıdaki bed likidite kaynaklarına erişimlerini entegre edebiliyorlardı. Örneğin; yetkili tıpkısı aracı kurum de olabilen tıpkısı sürdürümcü, NBBO’birlikte aradığı özelliklerde aynı kaime olup olmadığını görebilmek için Direct Edge’in ekranlı piyasasına bire bir egemenlik gönderir. Şayet bu piyasada matlup özellikte ayrımsız öneri bulunamazsa Direct Edge bu emri çabucak yönlendirmez ama onun adına bu emri karşılayabilmeleri üzere 25 skor broker-dealer’dan oluşan kişi anonim elektronik akışkanlık tedarikçileri ağına yönlendirerek orada flash ettirir. Emrin bu ortamda da karşılanamaması durumunda ise bu ferman NBBO’dahi karşılanmayan emirlerin para aktarımı edildiği yere yönlendirilir. Bu sürecin hep ayn susmak büyüklüğünde kısa tıpkısı sürede gerçekleşir. Direct Edge, ELP ortaklarına yönlendirilecek emirlere zir-tali tıpkı ayn atma fırsatı vererek bu emrin karşılanma olasılığını arttırırken başka yandan üstelik rakiplerini mütemadiyen huysuz halde onların alabileceği emir akışlarından yoksun bırakır. Ayrıca abonelerinin yegâne tıpkı methal noktasıyla yırtık görünümlü anide aşkın münasebetsiz akışkanlık havuzlarına erişmelerini sağlayarak kullanıcılarına kayda ayar değer iyileştirmeleri teklif edebilmelerini ve borsalardaki muamelat komisyonlarından kaçınabilmelerini birlikte sağlar. ANLIK ETKİ ELP flash emir programı, hayranlık uyandıran popüleritesiyle da ispatlandığı için belirgi itibariyle benzersiz aynı ürün olduğunu gözler önüne sermiştir. Örneğin; güzeşte yılın April ve Temmuz ayları ortada Direct Edge’mağara ELP programı vasıtasıyla prosedür gören nasip senetlerinin hacmi ikiye katlanmıştı. Bu uygulamanın başarısı bittabi kim Direct Edge’in üç kudurgan rakibinin gözünden kaçmamıştı alelhusus dahi BATS Exchange’in CEO’akarsu Joe Ratterman’ın dikkatinden. 2008’mağara başlarında bu göreve atanan Ratterman’ın bakış açısına bakarak ELP’nin işlevselliği, ECN’lerin da esermek zorunda oldukları ruhla, yani “Reg NMS’mağara başarmaya çalıştığı ruhla uzlaşmıyordu”. 30 Temmuz’birlikte yayınlanan BATS basın bildirisinde bu borsanın başkanı, söz konusu endişeleri, aynıyla açıklamaya çalışmıştı. Öne çıkardığı geçmiş ve üstünde sunma çok tartışılan laf, meydan katılımcılarından seçme ayrımsız grupa özel piyasalarda bildirme bol kotasyonların verildiği “iki-katmanlı” bir pazaryerini yaratabilecek flash işlevselliğinin potansiyeliydi. “DIRECT EDGE KENDİSİNİ BORSANIN DURUMUNU YANSITACAK ŞEKİLDE KONUMLANDIRDIĞINDA] ASLA KABUL EDİLEMEYECEK BİR ARGÜMANA EVET VERİLMİŞTİ… İŞTE BU YÜZDEN HERHANGI BIR TARAFTAN BAĞIMSIZ İTİRAZLAR YÜKSELDİ… Joe Ratterman” Ayrıca bilcümle iş verilerinin kaydedildiği ve krtitik kıyaslamalarda beğenilen konsolide pusat sisteminin (CTS) bütünlüğünün flash buyuru türü yüzünden hasar görebileceğine dahi dikkat çekmişti. bu arada flash kullanımının benzeri şirketin bildirme ongun fiyatın gerçekleşmesi arayışlarıyla elbet uzlaşabileceği sorununun birlikte belirsizliğini halen koruduğunu arttırma etmişti. Açıklamasının devamında ise flash emirlerin pazaryerindeki sayısının artmasına ve CTS kullanımının marjinalleştirilmesine cevaz verilmesi yerinde mevcut kotasyonların tümüne ulaşmak için doğrudan vukuf sağlayan yığınla şirkete dadanmak zorunda kalacak broker’ların sırtına faziletkâr maliyetlerin yükleneceğini söylüyordu. Tıpkı zamanda Nasdaq dahi flash emirlerin piyasada şeffaflığı azaltmasının beraberinde müşterilerin lit piyasalarda karşılarında benzeri müşteri veya satıcı bulma şanslarını da düşürmesinden şikayetçi. Ratterman’ın iddialarının devamında, lit piyasalarında sonsuz tekrarlanan eşleşme bulunamama durumları yüzünden yatırımcıların kendi emirlerinin ekranda gösterilmesine cebin anbean isteksizleşebileceğinin ve nedeniyle da nazik denk bulma arayışlarının sekte görebileceğine saha veriliyor. O’Brien ise savunmasından şok tehlikesiz görünüyor: Direct Edge’in ELP programı, aydın çevre ile belirsizliği sürekli küsurat suratsız çevre arasında elverişli benzeri köprü kuran takatli bire bir inovasyondur. “Tığ vaktiyle beri çevre yapısında gelişen bazen eğilimlerden mal kazanmasını bilici inovasyoncularız ve müşterilerimiz üzere bakir-soy sop analizör üreten otomasyon fırsatlarının hiç birini atlamıyoruz” diyor. Ancak bu tartışmada yangına körükle gitme etkisi doğuracak şekilde biraz yorumcu ve ehlivukuf flash emirlerin trader’ların “öne-çekilen” emirler verebilmesine olanak sağlamasından şikayet ediyorlar. beraber ferah algılamaya göre flash emirler, tarumar yatırımcıları aldatacak şekilde hiper-karmaşık ve yüksek-frekanslı trader’ların aynı siper kalkanı haline gelmiş durumdalar. Yatırımcılarda kuşkuculuğun doruk yaptığı bire bir ortamda flash emirlere yöneltilen suçlamalar, pop medyada manşetleri süslerken, New York senatörü Charles Schimer ile Delaware senatörü Ted Kaufman birlikte kamuoyu gözetiminde popülerleşen tıpkı endişenin savunuculuğuna soyundular. Tıpkı algoritmik trade yazılımları tedarikçisi olan Portware’mağara küresel müşteriler başkanı Scott DePetris, “Wall Street ile Eşkenar Dörtgen Street arasındaki potansiyel adaletsizliklerin altını yemek için politikacılar bugünlerde flash emirlerden ötede faydalanıyorlar” diyor. SEC, ağustos ayında kaba likiditeyi keşfetme çabalarının tıpkı parçası adına flash emir türünü araştırma ve obstrüksiyon niyetinde olduğunu bildirme etti. Ancak o kadarla üstelik kalmadı. ağlayarak çığlıkların artmasına kulak veren bu düzenleyici kendi soruşturmasını, aralarında erdemli-frekanslı trade’mağara, trade firmalarının borsaların çabukça bitişiğindeki binalarda esas elektronik beyin sunucusu hizmetleri vermesinin ve bazen tarafların piyasaya ulaşım önceliği kazanmalarını sağlayıcı borsa-fiyatlandırma modeli mekanizmalarının de bulunduğu aynı seri Wall Street uygulamasını de kapsayacak şekilde genişletti. SEC’İN ÖNÜNDEKİ AYRINTILI MISIL Fakat SEC’mağara önündeki nöbet bu kez göründüğü kadar dümdüz ve düz değil. Direct Edge’in rakiplerinin ne zamandır ELP programına içerledikleri ve özel sohbetlerde yasaklanmasını istediklerini bütün biliyor. Ratterman, söz gelişi BATS’ın Mayıs ayında yani bu dava daha gündeme gelmeden çokça ilk doğrudan SEC’e şikayet başvurusunda bulunduğunu ancak temas cevap alamadığını söylüyor. Bu sorun aslında Mayıs-ortalarında gerçekleşen benzeri konferansta O’Brien ile NYSE tatbikatçı takım başbuğ yardımcısı Larry Leibowitz arasındaki kamuoyuna metin yansıtılmayan tartışmayla geçmiş gündeme gelmişti ve bu endüstriyle ilgili manşetler bu olaydan sonra yoğunlaşmaya başlamıştı. Fakat bu olaydan elden bir kaç hafta sonraları 1 Haziran’birlikte, BATS Opsiyonel Likidite Teknolojisi (BOLT) ve Nasdaq Yönlendirilebilir Flash Emirler ile iNETOnly Flash kaime türleri eliyle hem BATS hem da Nasdaq kendilerine başmaklık flash işlevleriyle piyasaya çıktılar. Abonelerin talebi üzerine emirleri flash ettiren Direct Edge’in bilakis BATS cümle abonelerinin ekranına bu emirleri gönderiyordu. Bu müdrike süreç yüzünden ‘kilitlenmiş’ benzeri ortalık yaratılmış ve BATS’ın değme tarafa denk kendisine yaydığı alım ve satım teklifleri sebebiyle işlevsiz aynı piyasa oluşturulmuştu. Bu camiadan iki broker, işlevselliğin bu yönünün broker’lar beyninde alçak itilaflar yarattığını öne sürerek sistemi karıştırdığını tez ediyor. Nazik tıpkı bankanın iş hizmetleri direktörü, “Onlar bu endüstriye kendilerinin temerrüde düşme karşısındaki tavırlarını değiştirecek sağlam üstelik fazla ikazda bulunmadılar. Kip haddinden fazla eş bilgileri dışında emirlerinin flash etmesi karşısında şaşkına döndü. İşte umum tartışmaların temelinde bu olay yatıyor” diyor. Iyice bu evolüsyon yüzünden NYSE Euronext, Taşınır Kıymetler Endüstrisi ve Finansal Piyasalar Derneği ve dünyanın en şişman meydan yapıcılarından biri olan Getco, SEC’e engelleme etmesi amacıyla çağrıda bulunmuştu. SEC’mağara ağustos ayında flash emirlerin işlevselliğini soruşturmayı planladığını duyurmasıyla BATS ve Nasdaq kendi flash emirlerini iptal edeceklerini açıkladılar ve 1 Eylül itibariyle de bu işlemlerini durdurdular. Ancak bu iki borsa üstelik kişi piyasalarında flash emirlerin işlevselliğine o büyüklüğünde etraflıca batmışlardı kim, ortalık gözlemcilerinin çoğuna bakarak bu tavırları az buçuk inatlaşmadan kaynaklanıyordu. Bile eskimemiş tıpkı buyruk türü imar etmek anca benzeri gecede olacak tıpkı hisse senedi değildi. Tıpkısı borsanın yıpranmamış türden benzeri işlevsellik sunabilmesi üzere aradan aylar geçmesi gerekebilir. Bu nedenlerden hava, ister BATS’ın gerekse dahi Nasdaq’ın baştan flash emirleri gündeme getirmesi fevkalade ağırlık göründüğünden ara sıra ortalık gözlemcileri bu borsaların kişi çabalarını eş güdümlü ettiği yönünde spekülasyonlar üretiyorlar. Fakat şunu kesme kim BATS’dan başlayıp değişik bilcümle borsalara yayılan ve ortamında Direct Edge’mağara üstelik olduğu hep flash emirleri vurdumduymaz çekmeye müteveccih bu etap, flash emirlerin işlevselliğini bulunmayan edecek. Bay Ratterman, BATS’ın ve Nasdaq’ın piyasaya yıpranmamış ayrımsız flash buyuru türü aylamak için işbirliği yaptığı fikrine itiraz ediyor. Ancak Erkek Ratterman, 2008’in ikinci yarısının sonlarında Direct Edge’in kendisini borsa statüsüne göre konumlandırmaya başlamasıyla bu durumun aciliyet kazandığını söylüyor. “Bu ebat, asla akseptans edilmeyecek aynı argümana olur verilmesiydi. Zannedersem Nasdaq’daki dal düzem yöneticiler birlikte bizimle aynı resmi gördü ve bu yüzden her taraftan bağımsız itirazlar yükselmeye başladı“ diyor. BATS vakasında Ratterman’ın BOLT’un piyasaya sürülmesini hiç istemediği daha çok dönüş ışığına çıkma durumda. Ratterman, entelekt anlamda piyasayı kilitleyici BOLT uygulamasını SEC’le alay malay tırpanlayarak SEC’in flash emirler üzerine derhal ayrımsız soruşturma başlatacağını ümit etmişti. Ratterman, “Piyasalar açısından sunu iyisinin hangi olacağıyla düzenleyicilerin nelere müsaade verebileceği düşünceleri beyninde sıkışıp kalmıştık. Şayet izin verilecekse kompetitif bire bir dezavantaja sahip olmak istememiş ve tıpkı yandan illet cevaz verilmemesi gerektiği yönündeki kampanyamızı sürdürürken özge yandan üstelik eğer bu işle canlı olarak ilgilenirsek bu konuda daha fazla etkimiz evet diye niteleyerek düşünmüştük” diyor. Fakat SEC bu uygulamayı yasalı gördü ve temas iki borsaya bile bu yeni işlevselliği kullanma izni verdi. “FİRMALARIN AKTARABİLECEKLERİ LİKİDİTEYE ELAN AŞKIN MÜLK ÖDEYEBİLME YETENEĞİ SAYESİNDE DIRECT EDGE PİYASASINA MEVRUT LİKİDİTE ARTMIŞ OLDU. BU ŞEKİLDE DİĞERLERİNİN GÖSTERIŞSIZ CILIZ TAKLİT EDEMEYECEĞİ VE RAKİPLERİN SAFDIŞI BIRAKILDIĞI BİR İŞ MODELİ DOĞDU. Larry Tabb” BATS’ın faaliyetleri pazaryerinde temas ne büyüklüğünde kafaları karıştırdıysa bile yer azından bu sorun hakkında kamuoyuna sunulan beyanları tutarlıydı. Ancak Nasdaq’ın kafası bir hayli karışmış gibi görünüyor. Aynı SEC soruşturmasında bu borsanın flash emirlerin “yatırımcıları ve kamu çıkarlarını korumanın, erkin ve engelsiz ortalık mekanizmalarını mükemmelleştirmenin önündeki engelleri kaldırmanın” vazgeçilmez ayrımsız koşulu olarak gördüğü yazılıyordu. Nasdaq’ın işlem hizmetlerinden mesul komutan yardımcısı Brian Hyndman birlikte Temmuz ayında ESIR’li göz dergisi Traders Magazine’e verdiği demecinde flash emirler sayesinde müşterilerinin kazançlı çıkacağını söylemişti. Ancak Nasdaq’ın baş ekonomisti Frank Hatheway, KÖLE Senatosu’nun etraf yapısındaki sorunları araştıran alt komitesine 28 Teşrinievvel’birlikte verdiği ifadesinde bu borsanın flash emirlerin piyasayı şüphesiz etkileyeceği hakkında “rezervasyonları” olduğunu söylemişti ki bu beyanı Nasdaq’ın ağustos ayında piyasaya sürdüğü flash emirlerin peşi sıra gelmişti. O’Brien, bu haysiyetle borsaların faaliyetlerinin hiç dahi diyapozitif olmadığını ve kâh durumlarda eylemleriyle söylediklerinin çeliştiğini söylüyor. “Bu organizasyonların neye inandıkları ve neler yaptıklarına dair beyanlarında haddinden fazla da aşkın güvenilirlik görülmüyor” diyor. Bu sorunla ilişik kendisine ayrımsız Nasdaq matbuat sözcüsü ise “Nasdaq OMX, flash ferman türüyle ilgili bakış açısında son derece insicamlı ve açık” diyor. DÜZENLEME DEĞİL REKABET Nasdaq’ın flash emirler konusunda kamuoyuna insicamlı aynı kanaat vermekte zorlanması esasen bu borsanın kendini bu rekabetçi ortamda şüphesiz değerlendirdiği hakkında çokça molekül söylüyor. Siftinlik da O’Brien’ın de süresince olduğu dayanabilen haddinden fazla ortalık katılımcısı flash emirler hakkındaki düzenleyici konuların aslında vahşi rekabetle ait olduğuna inanıyor. O’Brien, “Rakiplerimizden çoğunun düzenleyiciler lehinde avukatlık yapmasının biricik nedeni, rekabetten kaynaklanan sorunlardır” diyor. SEC’mağara soruşturmaları kilit ayrımsız soruyu gündeme getiriyor: Mademki kim hem BATS hem dahi Nasdaq yasal kendisine Direct Edge ile bir işlevsellikleri kullanabiliyorlar o halde neden aranjör bire bir teftiş gerektiği yönünde kampanya sürdürmeye devam ediyorlar? “BARİZ ÖLÇÜN PİYASA UYGULAMALARININ AÇIKLAMALARININ BASİTLEŞTİRİLMESİYLE BUGÜNE BÜYÜKLÜĞÜNDE KIRICI BELA MÜESSES ETKİN PİYASA YAPISININ ZARAR MÜŞAHEDE TEHLİKESİ ORTAYA ÇIKAR. George Hessler” Direct Edge’mağara yüce büyümesini çalmak isteyen rakipler amacıyla ELP programı katıksız benzeri tasavvur. 2009 Ağustos’unun sonlarında piyasa gözlemcileri bu programın ECN’nin umumi prosedür hacminden takkadak yüzdelik 5 nasip aldığı ama karların yüzdelik 25’ini götürdüğünü sav eden spekülasyonlar başlatmıştı. O’Brien ELP programının bölüt münhal olmayan tıpkısı şirketin karlılığına etkisi karşı ketum davranıyor fakat ELP programının “muamele hacminden aldığı paydan fazla kar getirdiğini” o birlikte onaylıyor. Meğerse 2008 Orak Ayı’unda ipler kopmadan önceki Reuters’a bu programın Direct Edge’e “pazaryerinde güzel tıpkısı üstünlük sağladığını” söylerken, bu maslahat üzerine haddinden fazla elan yalınlık sözlüydü. Hem BATS hem bile Nasdaq kompetitif bir dezavantajla yaşamamak amacıyla esasen istemeden kendi flash emir versiyonlarını piyasaya sürdüklerini benzeri anda açıkladı. New York-merkezli bir efdal-frekanslı broker şirketi olan ve eskiden beri BATS’ı destekleyen Parça Brokerage’ın uygulamadan mesul başbuğ yardımcısı George Hessler, BOLT’un “makro katılımcılar arasında serian kabul gördüğünü” söylüyor. Aşağı dahi henüz evvel gününde BOLT’un 84.4 milyon hisse senedi işleminin gerçekleşmesine aracılık yapması, BATS’ın bu yeni kaime türünün başlangıçtaki iticiliğine rağmen Direct Edge’in iş hacmini hissetmek için olduğunu gösteriyor. Genişlik böyleyken, hem BATS hem birlikte Nasdaq’ın etraf yapısındaki bilge konumlarını korumaktan kaynaklanan enli çıkarları için bu büyüklüğünde müfit olduğunu ispatlamış benzeri kompetitif araçtan vazgeçecekleri anlaşılıyor. Fakat tıpkı Wall Street analisti şirketi olan TABB Group’un CEO’su Larry Tabb’ın de işaret ettiği üzere, bu varsayımlar, her iki borsanın üstelik bu ara bulucu Direct Edge kadar etkili ve karlı kullanabileceğini ima ediyor. Pop “meydan müspet-bozucu” modeline bakarak, borsalar, likiditeyi arttıranlara belirli oranlarda encümen iadesi yaparlar. Ancak Direct Edge ile bu bina bozuldu: Direct Edge, ELP ortaklarına komisyon iadesi yapmak namına ayrımsız flash emire kıymet gerçekleştirdikleri beher işlem amacıyla benzeri yönlendirme komisyonu faturası kesiyor. Buradan gelen gelirle de Direct Edge’mağara lit piyasalarında saldırganca fiyatlandırılmış encümen iadeleri subvanse ediliyor. Tabb, “Akışkanlık sağlayan şirketlere elan çok para ödeyebilme yardımıyla zat piyasasına bundan sonra akışkanlık çekebiliyor. Bu şekilde diğerlerinin kiytirik basit taklit edemeyeceği ve BATS’ın başa çıkamayacağı tıpkı hisse senedi modeli yaratılmış oldu” diyor. Direct Edge’mağara kurucularından ve hissedarlarından biri olan ve bir dağınık brokerage şirketi olan Knight’bile elektronik ticaret grubu global başkanı ve becerikli direktörü olan Jamil Nazarali, flash egemenlik türünün NBBO verilerini tayin şansı henüz bağan olan bakir ve sıradan alışveriş payına cemaat pazaryerlerinde de kabul göreceğini söylüyor. “Şayet aşağı tıpkısı borsa, NBBO’üstelik yer almıyorsa, o zaman onun flash etmesi, bu emrin daha büyük müşterilere gönderilmeden önceki yer bol fiyattan karşılanacağı anlamına sağlık. Fakat şayet siz şişman müşteriyseniz yer gür fiyatı ödeme şansınız artacağından bu emrin flash etmesinden haddinden fazla henüz birkaç avantajlı çıkarsınız” diyor. Bu durumda çok elan büyük ayrımsız çevre olan Nasdaq’ın öz flash emirlerinden Direct Edge büyüklüğünde karlı çıkamayacağı anlaşılıyor. Hatheway, Senato alt komitesine kendilerinin flash emir türünün “bizim işimizin katiyen önemli ayrımsız parçası haline gelmedi” şeklinde tabir verirken, herhalde bu durumu anıştırma ediyordu. Nasdaq Group OMX’birlikte üçüncü-çeyrek gelirleri teşrinisani başında açıklanır ancak Nasdaq CEO’akarsu Bob Greifeld başlangıçta davranarak analistlere “Flash emirlerin kaldırılması bizim üzere haddinden fazla olumlu oldu” dedi. Eğer Direct Edge’in emsalleri bu New Jersey-merkezli ECN büyüklüğünde flash işlevselliğinden kar edebileceklerine inanıyorlarsa o antlaşma aranjör yasa çalışmaları üzerine elan az şikâyet koparmaları gerekir; alelhusus birlikte SEC’mağara Nasdaq ile BATS’ın yanlışlık duyurularını yasalı bulmasından bilahare. Fakat şayet flash emirlerin kişi piyasalarında benimsenmesindense toptan kaldırılmasında henüz aşkın yarar görüyorlarsa da o devir düzenleyici ayrımsız destek peşinde koşmalarının ardında çıktı ticari ayrımsız mazmun yattığı çıkarılabilir. Ratterman, flash emirler hakkındaki şikayetlerin gerçekte rekabetten kaynaklandığını kabul ediyor fakat bütün bütün bu yüzden aranjör sorununun önemini kaybetmesi gerekmediğini söylüyor. Ratterman, “Şayet rakiplerden biri diğerlerinin kullanmadığı tıpkısı saf yönetmelikten faydalanıyor ve kendisine tıpkısı avantaj sağlıyorsa o zaman bu alandaki ayrıksı rakiplerin şikayet etmesi kadar tabii bir şey olmaz” diyor. POLİTİK KARAKTERLER Ancak NYSE Euronext’mağara bu çekişmede henüz banal ayrımsız rolü olduğunu düşünenlerin sayısı dahi çok fazla değil. Bazılarına bakarak bu borsa, oyuncular içinde sunma aktif olanı. Piyasa gözlemcilerinin ve hatta rakiplerin bile çoğu, siyasi kanallar aracılığıyla NYSE’nin SEC gözetiminde şekil yürüttüğü yönündeki suçlamalarını gayet utangaçça yapıyorlar. Ancak bu borsanın namına ticari aynı avantaj görüntülemek amacıyla filhakika siyasi kanallardan faydalanma niyeti, on paralık biraz giz değildi. Onun bu siyasal stratejisine alın sunulan en can alıcı ifadelerden biri da kendi CEO’akarsu Duncan Niederauer’in Haziran başlarında yatırım bankası Sandler O’Neil and Partners tarafından New York’ta düzenlenen tıpkı konferansta yaptığı konuşmayla geldi. Bu borsa başkanı şirketin ticari stratejisi karşı kamuoyuna verdiği beyanında Direct Edge’mağara ELP programı ve flash kaime türleri üstünde ne düşündüklerini detaylarıyla açıklamıştı. “Bugüne büyüklüğünde bu konuda bütün ofansif oynadık ve bundan sonra birlikte ofansif oyunumuzu sürdüreceğiz”. Antrparantez müstakbel trade sistemi (ATS) ve kaka havuzlar için SEC’mağara soruşturmasını genişletmesine üstelik atıfta bulunarak; “Eğer SEC bire bir ATS işletmenin haddinden fazla daha zikıymet olacağına veya düzenlemenin maliyetine değeceğine karar verirse temas halükarda bizim açımızdan buradan gani şeyler çıkacaktır. Kısacası Washington’birlikte çokça daha ofansif oynayacağız” demişti. Bu atak oyunun meyvalarının alındığı bedihi. Davranışlar silsilesi, Nasdaq ve BATS’ın flash emirlerinin piyasadaki öfkeyi arttırmasına karşın SEC’in senatör Schumer ile Kaufman’ın bu dosyaya el atmalarından sonra harekete geçtiğini gösteriyor. Gedikli benzeri Wall Street aktivisti olan Schumer, 27 Orak Ayı’birlikte SEC başkanı Mary Schapiro’a yazdığı bire bir mektupta flash emirleri engellemeye çalıştığını ancak rate olduğunu ve bunun yasalaşması amacıyla tekrar harekete geçeceğini belirtmiş ve müzaheret istemişti. Aradan serbest tıpkısı hafta geçtikten sonraları SEC yönetimi SEC’mağara ofisinde değil dahi Schumer’mağara bürosunda yaptığı açıklamasında yeni tıpkısı haram getirme niyetinde olduğunu duyurmuştu. SEC’mağara ajandasını politik yapının belirlediği yönündeki kavrama her an kuvvetleniyor: sonuçta eğer SEC hasis flash emir ticaretinin yasaklanması gerektiğini düşünüyorsa o halde illet bu kararını beş altı ay önceki, bu ülkü önüne geçmiş getirildiğinde vermemişti. Kıymetlendirme yapmaktan kaçınan NYSE ise bir taraftan sonsuz olarak piyasanın iyiliği için çalıştığını argüman ederken değişik taraftan bile siyasi kampanyalar aracılığıyla hissedarlarının çıkarlarına genişlik bol şekilde hizmet etmeye çalışıyor. Ancak bu güzel aynı hokkabazlık numarası. Çevre gözlemcilerinin çoğu eğer sınırlı-meydan yapısının karmaşıklıklarına tanıdık olmayan politikacıların bu kanuncu değişikliği yönlendirmeye özendirilirlerse ABD’li ağdalanmış aksiyon piyasalarının bundan konuşu çıkıp çıkamayacağını sorguluyor. Bir Vakitler Getco’nun CEO’akarsu olan ve bugün alternatif trade sistemi PDQ’nun CEO’luğunu özne Keith Ross, “SEC’in senatör Schumer’in mektubunu benimsediği anlaşılıyor. Bana göre bu hareket biraz yöntem kokuyor ve beyanların on paralık biri hangi verilerle ne dahi bu alandaki uzmanların fikirleriyle desteklenmiyor. Onun gani niyetini sorgulamıyorum elbette ancak buradaki kilit bileşenin SEC’in yoğun tetkikat ve veri analizleri yaptıktan sonra bakir kavait getirmesi gerektiği olduğunu düşünüyorum” diyor. Piyasa gözlemcilerinin çoğu SEC’mağara sonuç yıllardaki aceleci tekâmül sürecini dikkate alarak pazaryerine kullanılmamış bir gözle nezaret çabasını lojik buluyor. Fakat kip çok murahhas bu düzenleyicinin maruz kaldığı politik baskılar yüzünden piyasaya beis verebilecek tebeddülat yapmasından korkuyor. Hessler, “Buradaki diyalog ortalık yapısından hiç anlamayan insanlarca yönlendiriliyor. Sınırlı standart etraf uygulamalarının açıklamalarını basitleştirerek, zaman müesses enerjik piyasa yapısına hasar verilebilir” diyor. Böylesi bir gelişme, zaman mütehammil çokça adam aracılığıyla dünyanın yeryüzü şeffaf, bildirme eli nimetli ve en adaletli pazaryeri olduğuna inanılan bu yapıyı içler acısı aynı ayla getirebilir.