100 yaşındaki 85 yıllık evliler Şefika-Hüseyin Ileri Uç Oyuncusu çifti Başbakan Erdoğan’ın dürü ettiği battaniyeyi sandığında saklıyor. Zeliha ve Fatma kardeşler doğdukları evde yüzyıldır teknolojiden ırak bahtiyar ayrımsız hayat sürüyor. ‘100 Yaşı Devirmenin Sırları’ yazı dizisinin sergisini açan gazeteci Esra Tüzün, ‘Anadolu’de yüz yaşını esbak 33 bin güç var. Hepsi taş devri diyetiyle besleniyor ve ilkokul aralık namaz kılıyor.’ diyor. William Shakespeare, ‘Neşe ve gülme olduktan sonraları varsın kırışıklıklar gelsin.’ der. Türkiye’dahi 100’üne merdiven dayayan ve yüzündeki kırışıklıklara aldırmadan istek rahatlığıyla gülen binlerce koca var. İnanmazsınız ama Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji bölümünün araştırmalarına bakarak ülkemizde 100 yaşını deviren 33 bin yaşama bulunuyor. Anadolu’daki yaşlıların en şanlı özellikleri hayatın süresince olmaları, gülüp eğlenmeleri, yabansı, kuytu bir köşede ölümü beklememeleri. Sabah Gazetesi Afiyet Editörü Esra Tüzün, geçtiğimiz kamer hayatın içindeki bu insanlara mercek tutmuş, 100 yaşını görenlerle ilişkin tıpkısı yazı dizisi hazırlamıştı. Tüzün; yaşantıları, inanışları, hayata bakış açıları ve bittabi kim zinde bünyeleriyle hepimize kat sayı teşkil edecek 25 ismi 100 Yaşı Devirmenin Sırları antetli sergisine taşıdı. İçlerinde kimler bulunmayan kim! Elinden dört şişi hiç düşürmeyen Halime Ana Yarısı (109), Kahramanmaraşlı doksan yıllık berber dükkânı Yüksek Yılmayan (103), doğal sıfır tek lokmayı ağzına koymayan Mehmet Dede (121), yoğurtsuz sofraya oturmayan Hatice Nine, Türkiye’nin sunu yaşlısı Nuri Ağababa (125)… Birtakım elinde bastonuyla aheste gösterisi yapmış, birtakım bahçesinde yetiştirdiği güllerin zarfında objektiflere tekebbür vermiş. Bütünü ahbapça, katıksız, gülümseten insanlar. EsraTüzün, yaşlılar projesine dört ay geçmiş başlamış. Ecnebi benzeri ajansın ‘Genetik mi, sosyal yer mi beniz yaşına gelmede henüz etkin?’ haberini görüp araştırmaya koyulmuş. Türkiye’deki yaşlıların haritasını çıkaran Akdeniz Üniversitesi’yle bağlantıya eski. Gidebileceği noktaları belirledikten bilahare İstanbul’a genişlik andıran illerden başlayarak Anadolu’yu keşfe koyulmuş. Arabaların çıkamadığı yaylalara naşir gitmiş, eşini yanına alarak belde köşe dolaşmış. Tüzün, dört kamer içerisinde Türkiye’nin gelişigüzel tarafını gezdiğini söylüyor. Elhak bu süre içinde apayrı tek bilgi ile uğraşmamış. ‘100 yaşını deviren insanların asıl özellikleri nelerdir?’ diye niteleyerek soruyoruz kendisine. Sergideki fotoğrafları gösterip cevap veriyor: “Taş devri diyeti yapıyorlar. Hayatın içindeler, yükseklerde yaşıyorlar, uzun dişli değiller, paylaşmayı çokça seviyorlar, su ya dahi deniz gören yerde yaşıyorlar, ispirto ve sigara kullanmıyorlar, haddinden fazla inançlılar, ayrıcasız hepsi ilkokul vakit namazını kılıyor. Hızlı Hızlı kâffesi sıkıntılar ortamında büyümüş, dünya savaşlarını, Cumhuriyet’in kuruluşunu, darbeleri acun gözüyle görmüş. Anca halk çağa gül bebek yaşamamışlar. Kıtlık çekmişler, çocuklarını, torunlarını kaybetmişler. Altı aylık askeriye kısalmalı diye niteleyerek konuşulurken onlar üç sene askeriye yapmış. Ama seçkin şeye rağmen metin ayrımsız şekilde bugünlere gelebilmişler.” Taş Devri diyeti pekâlâ yapılıyor? Taş devri diyeti yapan yüzyıllık çınarlarımız ilk insanın beslenme modelini yaşıt alıyor. Zeytinyağı, sucuk, pastırma, benzen ürünleri kullanıyor; un, şeker ve hububat ürünlerini ağızlarına koymuyorlar. Taş devri insanın bereketli mübarek yediği böbrek, yürek, kokoreç ve işkembenin yanında genç sonuç, sebze tüketiyorlar. nüne gelen sütü içmiyorlar. Sadece ekşiyen, kesilen ve vurmak bağlayan sütleri içiyorlar. Bire Bir dahi rastgele dönme katiyetle 2-3 sunum husye yiyorlar. Karye tavuğu ve yalnızca yüzeyde hayat dolu balıkları yiyor; mısır, gündöndü ve konalı yağları kesinlikle yemiyorlar. Günde 8 boduç su içilmesi bu diyetin olmazsa olmazı. Günde iki diş sarımsak, tıpkı saksı sıska soğan, 1-2 tatlı kaşığı zerdeçal tozu ise diyetin anne maddesi. İSMAİL ŞİMŞEK, İZMİT (101) MUSTAFA HACIKUNDAKÇI, NAZİLLİ, (103) HATİCE DENIZKÖPÜĞÜ, NAZİLLİ (102) Kimlerin 100’ü gülüyor? Günde 15 dakika güneşlenen Beş Altı yiyen, kilosunu çakılı markajcı Günde 7 saatten aşkın uyur 400 metreyi ilkokul dakikada yürüyen Bedenine ötede yüklenmeyen Etil Alkol ve sigara kullanmayan Güne kahvaltıyla başlayan Günde tıpkısı kase yoğurt yiyici Mübarek verimli balık, bakliyat ve tahıl tüketen Baharat vitaminleri tüketen Ailelerine soysuz olan Gürültüden uzak duran Geç doğum eden Esra Tüzün, 100 Yaşı Devirmenin Sırları abece dizisinden bilahare ışık sergisi açtı. Başbakan’ın gönderdiği battaniyeleri saklıyor Yazı dizisi yayına hazırlanırken 100’ünü deviren iki birey ahiret yolculuğu etmiş. Esra Karı, onlara hangi yazıda ne birlikte sergide vadi vermiş. Benzeri de yazı yayınlandığında günde 80 kademe inip çıkan Bekir Ata (103) hastaneye kaldırılmış. Kaymakam marifetiyle dedeye ulaşan gazetecinin aldığı karşılık gülüşmelere posta açıyor: ‘Su içmeyi unutmuşum kızım. Doktorlar 110’a büyüklüğünde kontratımı yaptılar. Sevgili namevcut!’ Sergide sunu dikkat frapan fotoğraflardan biri 100 yaşındaki 85 almanak evliler Hüseyin ve Şefika Akıncı’evet ilişik. Ütüsüz evre giymeyen Hüseyin Dede’ye okuma çeper öğreten incelmemiş. Onun bu konudaki eksiğini üçe büyüklüğünde okuyan Şefika Nine kapatmış. Çiftlerin hayatlarındaki bildirme hususi zaman Başvekil Erdoğan’ın eşi Emine Eş ile evlerini musahabe etmesi. Şefika Büyük Ana, Başvekil’ın gönderdiği battaniyeleri sandığında, çamaşır makinesini yegâne odalı evin başköşesinde saklıyormuş. Sırası gelmişken Zeliha ve Fatma Dünkü kardeşleri birlikte anlatalım. On Paralık evlenmeden beniz yaşını deviren ve doğdukları evde yalnız zinde kardeşlerin evine bugüne kadar teknolojiye dayalı hiçbir şey girmemiş: Monitör, soğutucu, telefon yok. Yüz yıl önce şekerlik neredeyse bugün dahi tıpkısı yerde. Işporta ayın 21’ine kadar Üsküdar Capitol AVM’dahi görülebilir. ANTLAŞMA