IFADE / TAKANAK RESÜLMAL PİYASALARI VADELİ YATIRIMLAR İÇİN GÜVENLİ BİR ALTERNATIF Gelişmekte olan piyasalar Bu iklimde, tez iyileşebilen, devasa büyüme potansiyeline sahip ve sağlıklı getiriler vaat fail gelişmekte olan piyasalar, birer hava merkezi olabilirler; fakat, erdemli repo oranları, düzenlenme gereksinimleri ve sınırlanmış likidite üzere sorunlarını çözmeleri kaydıyla. Joanne Hart / The Banker (Ekonomist Dergisi) GELİŞMEKTE OLAN PİYASALAR bir vakitler belirsizlikler, istikrarsızlıklar ve ağırkanlı sürprizlerle gelişigüzel anılırlardı. Gelişmiş dünyada yaşanan krizler geçici benzeri çor kadar yatırımcı duyarlılığını gelişmekte olan ekonomilerde bile inatçı yönde etkilerdi. Bir Vakitler bu bölgelerdeki sorunların gölgeleri dahi uluslararası yatırımcılar ortada tamamen elem yiğitlik krizlerini tetiklerdi. Ancak o eyyam artık geride kaldı. Barclays Capital gelişmekte olan piyasalar sendikasyonu başkanı Jonathan Brown, “Orada alelumum krizlere cebin, kıç burkulmasına alın verilenden bile daha birkaç tepki veriliyor. Dubai krizi ortaya çıktığında önceki periyot zor geçmişti fakat üçüncü bölüm itibariyle birlik piyasalar süt limandı. Gelişmekte olan ülkelerin çalkantılar sonrası tekrar çarkıt dengeli günlerine vurdumduymaz dönmeleri için; Meksika’nın sorunlarla yüzleşmesinden itibaren üç ayın ve Rusya örneğinde de çabucak şeş ayın geçmesi ehliyetli olmuştu” diyor. Çizi kalıplarındaki bu başkalık esasen biraz farklı ama münasebetli faktörü yansıtıyor: Gelişmekte olan ülkelerdeki kalıtımsal gelişmeleri, bankacılık ve anamal piyasalarındaki eğilimleri, nema oranlarındaki hareketleri ve yatırıma müteveccih kurumsal tutumları. AKVA BİR ALMAŞIK Ashmore Investment Management araştırma başkanı olan Jerome Booth, “Gelişmekte olan piyasaların ekonomileri mütekâmil dünyaya kıyasla haddinden fazla elan canlı; devasa ayrımsız tahaccüm potansiyeline sahabe, hangi ekonomileri hangi bile şirketleri itimat sıkışıklığı krizine yakalanmadı ve önümüzdeki beş sene süresince mütekâmil dünyaya kıyasla riskleri haddinden fazla daha birkaç” diyor. ——————— TANIM İTİBARİYLE GEÇEN YIL DUBAİ’DAHI OLDUĞU GİBİ SEVİMSİZ SÜRPRİZLERLE TABIATIYLA KARŞILAŞILACAK. ANCAK BU PİYASALAR, BU GİBİ DURUMLARLA BAŞA ÇIKABİLİRLER VE ÇIKMALILAR DAHI. Jonathan Brown ——————————- Herhangi Bir hangi kadar çoğu gelişmiş dünyadan haddinden fazla daha hızlı büyüyor olsa bile bu bölgelerdeki borçlanıcılar, krediler üzere yetişkin piyasalardaki akranlarından çokça daha fazlasını ödüyorlar. ING gelişmekte olan ülkeler stratejileri küresel başkanı David Spegel, bu durumu şöyle açıklıyor, “’A’ notuna sahip tıpkısı gelişmekte olan etraf şirketi beş almanak kağıda yüzdelik 5.12 Repo ödüyor. ‘A’ notuna erbap ayrımsız ABD’li ortaklık ise aynı vadeli kağıda yüzde 3 civarında nema ödüyor. Bunun anlamı ise yatırımcıların gelişmekte olan piyasalardaki kredilerden 200 temel puandan elan aşkın ekonomik çıkmalarıdır. Nema peşinde koşmanın kronikleştiği bire bir ortamda bu akıbet aşama fosforlu benzeri senaryo.” O büyüklüğünde çalımlı ki 2009 yılında gelişmekte olan piyasalardaki borçlanıcılar 220 milyar dolar mesabesinde ara kazanç ihracı yaptılar. Bu rakamın 90 milyar dolarlık kısmı ulusal devletlere aitken, 130 bilyon doları üstelik kurumlara ilgilendiren. Spegel, “Sabik sene kullanılmamış ihraçlar açısından tıpkı rekor yılıydı. İlk yarıda ulusallar baskındı ancak ikinci yarıda piyasaya kurumlar girmeye başladı ve yatırımcı iştahı müthiş arttı” diyor. 2007’birlikte 161 bilyon dolar olan mecmu gelişmekte olan çevre ihraçlarının yüzdelik 36 konusunda çıkarak ve küresel sermaye piyasaları açısından kalbi kırık aynı sene olan 2008’in 96 bilyon dolarlık rakamını ikiye katlayarak gerçekleşen 2009 hacmi, hiç kimse vasıtasıyla tıpkısı sürpriz olarak algılanmadı. BNP Paribas küresel sendikasyonlar başkanı Martin Egan, “İnsanlar bu iklimde gelişmekte olan piyasalara kavi ayrımsız coşkuyla giriyorlar. Özellikle BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) ekonomilerinde ve yelpazenin birinci sınıf dilimlerinde katlanılamaz bire bir potansiyel var” diyor. EN VE TALEP Bu çalkantı beş yıl önce mali piyasaların çiçek açtığı, riziko iştahının arttığı ve mal fiyatlarındaki zıplamanın gelişmekte olan piyasaların büyümesini ateşlediği yıllarda momentum kazanmaya başlamıştı. FPP Asset Management direktörü Julian Jacobson, “Herşey esasen 2005-2006 döneminde uçuşa geçti. Ve 2007 itibariyle gelişmekte olan piyasalardaki ihraçların hemen yüzde 15’i millî devletler marifetiyle yapılırken, izansız kalanı efdal getirili kurumsal ihraçlardı” diyor. Finansal krizin patladığı 2008 yılında gelişmekte olan piyasalardaki ihraçlar yöntemince kurumuştu fakat cesaret sıkışıklığı boyuncaki performansları on paralık birlikte korkulduğu büyüklüğünde hınç olmamıştı. Brown, “Serencam iki yıl içre gelişmekte olan piyasalar hangi büyüklüğünde tez iyileşebildiklerini ispatladılar. Ümranlı dünya ile kıyaslandıklarında yüksek getirililer; gayrimenkuller ve pay senetleri bazında mukavemetli kazançlar sağladılar” diyor. Bu boyut gelişmekte olan piyasalarda arzın patlamasına ve talebin üstelik kabarmasına katkıda bulunarak, ilkbaharın sonlarında başlayan ve izleyen altı kamer boyunca ivinti kazanan benzeri sürece katkıda bulundu. İhraçlar artıyor, spread’ler daralıyor ve keyifler üstelik adına geliyordu. Bilahare geçen sene kasımda Dubai World’den borçlarının askıya alınması talebi geldi. Sonunda bu uzanım elbette kim Abu Dabi’den mevrut 10 bilyon dolarlık bir kurtarma paketini harekete geçirdi fakat bu cerrahi müdahale gerçekleşinceye büyüklüğünde güzeşte sürede Dubai kredilerindeki şevket desteğinin aksiyomatiklikten ırak olduğunu fark eden yatırımcıların morali epey bozuldu. Sonuçta insanlar yatırım tercihlerinde daha seçici davranmaya başladı. BNY Mellon Ortadoğu ve Kuzey Afrika kurumsal işlemler yöneticisi Giambattista Atzeni, “Envestisman kararı sürecinin zarfında eskiden yalnız isme namus borcu ita, kişisel garantiler ve varsayılan üstü sınırlanmış celal garantileri vardı. Bundan Sonra bunlara haddinden fazla elan tafsilatlı performans raporlarının, alıngan ayrıntıların ve faziletkâr şeffaflığın bile eklenmesini bekliyoruz. Bunlar olgunlaşan bire bir piyasanın müspet işaretleridir” diyor. Dayanabilen haddinden fazla yatırımcı açısından Dubai dramı, elden Dubai’dahi değil ama yekpare Ortadoğu’bile ve sair yerlerde, yüreklilik analizlerinin gerçekte ne kadar kebir olduğunu ispatladı. Rothschild Ortadoğu vecibe ve hayat danışmanlığı bölümü başkanı olan Paul Reynolds, gelişmekte olan bölgelerin kişi piyasalarını haddinden fazla henüz derinleştirmeleri ve likitleştirmeleri yönünde cesaretlendirilmeleri gerektiğine inanıyor. Ayrıca düzenleyici altyapının geliştirilmesi, hüsran sürecinin pekiştirilmesi ve yatırımcıların eğitilmesi üstelik eşya. Reynolds, “Örneğin ayrımsız kısım dirlik yöneticisi, cesaret temerrüdüne düşülmesi durumunda hangi olacağını bilmedikleri üzere Ortadoğu’evet yatırım yapmaya antipatik bakıyor. Girenler ise fiyatları faziletli tuttuklarından, sermayenin maliyeti olması gerekenin haddinden fazla üstünde kalıyor” diyor. Bilhassa mukavemetli de meçhul kredilerde sermayenin maliyeti çetrefilli benzeri sorundur. 2009’un serencam çeyreği itibariyle yatırımcılar kurgusal notlu gelişmekte olan etraf kağıtlarına bağ gösteriyorlardı fakat borçlanıcılar bu kurumların kâm ettikleri faizleri ödemeye isteksiz yaklaşıyordu. ING’den David Spegel, “Örneğin beş yıl vadede, “B” notlu aynı gelişmekte olan talih kurumu kararlama yüzde 9.4 öderken, “B -“ notlu aynı kredinin sunu az yüzde 10’dan başlaması gerekiyor. Hassaten Moskof kurumları bu seviyeleri az çok üzücü buluyor; özellikle üstelik bağırsak bankacılık piyasasından kendilerini fonlayabildikleri zamanlar” diyor. Ancak Bağımsız Milletvekili Devletler Topluluğu (CIS) bölgesinde evcil bankalardan fehamet desteği aşamalı namına geri çekildiğinden, bu soy tıpkı fonlama bulma imkanı giderek azalıyor. Ve bu ebat esasta mütekâmil dünyada olduğu kadar gelişmekte olan piyasaları birlikte derinden etkileyen pahal bir olayın yansıması: Borçluların artık borçlanmaya ihtiyacı var ve eğer bu parayı takanak piyasalarından bulamazlarsa o ant anamal piyasalarına müracaat etmek zorunda kalacaklar. LİKİT VARLIKLAR Bankacıların ve yatırımcıların çoğu 2010’daki ihraçların 2009 seviyesine yaklaşacağına fakat ihracatçı türünün değişebileceğine inanıyor. Spegel’e göre, 2009’un serencam çeyreğinde gelişmekte olan piyasalarda rütbe arttırımları kadar derece indirimleri gerçekleşirken; bu yılın sülale ayında grado arttırımları perese indirimlerini sollamış durumda. Bunun sonucunda birlikte umumi yerine ve düşüntülü notlu kağıtlara gösterilen rabıt epey kalık. 2009’un önceki yarısında gelişmekte olan çevre vasıtasıyla ihraç edilen erdemli getirili kurumsal kağıtların hacmi vakit kaybetmeden 2 bilyon dolar mertebesindeydi. Üçüncü çeyrekte dörde katlanarak 8.5 bilyon dolara yükselen bu miktar, elan sonradan dördüncü çeyrekte 19 bilyon dolar seviyesine fırladı. Çoğu insan bu üst yönlü trendin herhangi bir ne büyüklüğünde az buçuk hız kesse dahi bu sene üstelik bitmeme edeceğine inanıyor. Spegel, ”Sabik sene vadesi dolanlar, bakir ihraçlardan 20 milyar dolar fazla olduğu amacıyla yatırımcıların elinde aynı yerlere yatırabilecekleri kemiksiz akça paraları var. Onların hepsini da gidip hoppadak vadeli mevduat namına yatıramazlar” diyor. Herşeye rağmen piyasalarda yatırımcıların seçiciliğinin cesaret krizinden geçmiş seviyesinin çokça üzerinde olduğuna dair çok benzeri inanç bilgili. Algılanan likidite haddinden fazla önemlidir: Yatırımcılar 2008’üstelik aldıkları pozisyonlardan çıkamadıklarında elim korkmuşlardı. FPP’den Julian Jacobson, “Şu anda kendilerini çok henüz güvende hissediyorlar ancak geçmiştekinden daha erdemli getiriler talep ediyorlar. Geçen yıl likit ihraçlar gözdeydi. Bu durum 2010’üstelik hafifçe değişebilir ancak yatırımcılar halen kriz öncesi kadar hangi lüks ataklar ne birlikte etraflı vadede kalmaya istekliler, ki bu de gani benzeri gelişme” diyor. Geçen yıl sunma fazla irade görenler Asya ve Latin Amerika üzere bölgelerdi ve bilcümle gelişmekte olan etraf ihraçlarının yüzde 60’ından sorumluydular. Bulgaristan, Romanya, Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti’ni de havi gelişmekte olan Avrupa ülkeleri bu pastadan yüzde 16 nasip alırken, Ortadoğu’nun payına yüzde 12’lik bir dilim düşmüştü. Afrika, mecmu ihraçlardan yüzde 3’lük gibi ‘cüce’ aynı nasip alırken, Rusya, Ukrayna ve Kazakistan’ın ağırlıklı olduğu CIS bölgesi ise yüzdelik 10 pay aldı. 2010’bile CIS ihraçlarının, yer azından Rusya’da, artması bekleniyor. Evcil vezneci kredilerine ulaşmak giderek zorlaştığından borçluların uluslararası piyasalara gezmek zorunda kalacaklarına kesme gözüyle bakılıyor. Ve yatırımcılar da Acımasız kağıtlarını almaya hazırlanıyor fakat sunu azından güçlenmiş aynı düzenleyici enfrastrüktür ile iflas kanunu eksiklikleri yüzünden efdal getiriler murat etmeyi temdit ihtimalleri oldukça erdemli. EFDAL FİYAT Analog çizgi kalıplarının, bütün 156 bilyon dolarlık vadesi gelmemiş ihracın 17 milyar dolarlık devasa benzeri kısmının tek şekilde derecelendirilmediği Ortadoğu’de de sürmesi bekleniyor. Tıpkı başka deyişle, ihraççıların talebi anlaşılan ancak bitmek zorunda kalacakları değer hayli efdal. Fakat gelişmekte olan piyasalar evreninde, alttaki yatan dinamiklerin değiştiğine dair mütezayit tıpkısı farkındalık var. Zorlu çokça kredi hiç tanınmıyor ve mütekâmil dünyadaki akranları büyüklüğünde ferah derecelendirilmiyor; aranjör ve hukuki sistemler bir iki ümranlı ve raporlamaların şeffaflık derecesi düşük. Fakat ve koskocaman bire bir fakat ki, ekonomiler haddinden fazla hızlı büyüyor ve itimat sıkışıklığının dayatmalarından Avrupa ile KÖLE’ye nazaran haddinden fazla elan birkaç etkileniyorlar. ————————- GELİŞMEKTE OLAN PİYASALARIN YENİDEN TANIMLANMASINA ŞAHİT OLABİLİRİZ. Martin Egan ————————- Yunanistan örneği kabil vakalar “ümranlı” ile “gelişmekte olan” arasındaki farkın haddizatında her an bulanıklaştığını ortaya koyuyor. Yunanistan’ın borçlarını ödeyememe talih puanı serian anında bilcümle gelişmekte olan ülkelerinkinden yüksek ancak bazı yatırımcılar yavaş yavaş belli gelişmekte olan meydan kredilerinin Batı’daki yüksek riskli ülkerinkinden daha güvenli olduğunu hissetmeye başlıyor. BNP Paribas’fecir Martin Egan, “Gelişmekte olan piyasaların yeniden tanımlanmasına tanık olabiliriz” diyor. Gerçekleşmesi halinde böyle bire bir değişiklik birkaç sene alabilir. Buna rağmen 2010 yılı süresince gelişmekte olan piyasaların bilindik isimlerine, alelhusus üstelik akla yatkın tıpkı ürem sunan ve yatırımcıların finansal saydamlık isteğine karşı şefik doğru kurumlara olan talebin ısrarla sürmesi bekleniyor. Bu piyasada sabik yıl servet kazanmamak az daha imkansız üzere bir şeydi. Bu sene üzere bu trendin biraz daha belirsizleşeceği zannediliyor. Barclays Capital’den Jonathan Brown, “Tanım itibariyle geçen sene Dubai’bile olduğu gibi tembel sürprizlerle tabii karşılaşılacak. Fakat bu piyasalar bu kabil durumlarla başa çıkabilirler ve çıkmalılar üstelik. Sabik yıl spread’ler dikkate ayar derecede daralmıştı. Demincek büyük ayrımsız ihtimalle dengede kalacaklar ancak güdük vadede çalkantılar mübrem” diyor.