İstihdamın arz tehlikeli olduğu sektörlerden biri olan yapı üzere 2009un niteliksiz geçtiği söylenemez. Son üç yıldır Çin ve Hindistan kabilinden ülkelerle aut pazarlarda rekabet sıkıntısı yaşayan sektörde global akse, ayrımlı şekillerde değerlendiriliyor. Sektöre yıllardır say veren Eroğlu Holding Umumi Heyet Başbuğ Yardımcısı Şahin Eroğlu, global krizin müspet etkileri da olduğunu şöyle anlatıyor: Avrupadaki müşterilerimiz kriz dolayısıyla güdük vadeli çalım planları yaptı. Çünkü ince vadeli planlar yapmaktan korktular. Türkiye bu noktada aceleci istihsal, kalifiye iş gücü ve geri hizmet avantajlar zımnında güdük vadeli alımları çekti. Bu işadamına göre bir mantıkla 2010 nesiç sektörü amacıyla daha kırıcı geçecek. Krizin küresel etkileri yumuşamaya başladığından büyük hava gruplarının etraflı vadeli bakabilme becerisini baştan kazanması bunun yeryüzü iri nedeni. Tıpkı başka bakış açısına göre ise kısaca 2.5 milyon kişinin çalıştığı fasıl, 2009birlikte yüzdelik 20 kadar nazik bir istihdam kaybına uğradı. Maliyetlerin artması, karların azalması, siparişlerdeki düşüş dolayısıyla üretim kapasitesini budamak zorunda küsurat şirketler elemanlarına kapıyı yayımlamak zorunda kaldılar (tahminî 200 bin oluşum çalışanının işsiz kaldığı, bin 500 üretimlik ve atölyenin faaliyetine akıbet verdiği anlayış ediliyor). Fakat yılın akıbet üç ayında krizin etkilerinin azaldığı yönünde sinyaller alınınca, istihdamda 2010 beklentileri iyileşme gösterdi. İşte İnsan, bardağın yarısını meşbu görmeyi tercih fail oluşum şirketlerinin 2010 planlarını araştırdı. Önce çıkardığımız elemanları alacağız Abdurkadir Konukoğlu/ Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şu anda sektörde atılmış öge alımları var. 2010da eğer yıpranmamış aynı kriz dalgası olmazsa bu kadroların doldurulacağını düşünüyorum. Ancak yine üstelik ikinci çeyrekten önceki tıpkı kıpırdanma yaşanmayacaktır. Son aylarda alelhusus ihracatta benzeri kıpırdanma var. Bu üstelik öge alımına yansıyacaktır zira hem semavi hem birlikte parafin yakalı elemanlara gerekseme artıyor. Öte yandan departman Ar-Geyi giderek bundan sonra benimsiyor. Bu bölümlerde çalışacak elemanlara birlikte gerekseme olacak. Biz öncelikle çıkardığımız elemanları dümbelek almayı planlıyoruz. Çünkü onları tanıyoruz. Fakat kimesne ücret artışı beklememeli. 2010dahi yüzde 10 artış olur İbrahim Burkay/ Uludağ Nesiç İhracatçıları Birliği (UTİB) ve Burkay Nesiç Umumi Heyet Başkanı Kısım istihdam anlamında yüzde 15-18 beyninde küçülme yaşadı ama 2010 yılı az buçuk henüz ayrımlı olacak. hatırı sayılır tıpkı tecessüm bekliyoruz ama bu tıpkısı oranda istihdama yansımaz. Yine bile yüzdelik 10luk aynı artım olur. Burkay Nesiçde 212 yaşama çalışıyor. 2010 yılında 20 can henüz almayı planlıyorum. 2009 yılı süresince iktisadi akse dolayısıyla öge ihtiyaçlarımızı göndermek zorunda kaldık. 2010bile bunları karşılamayı planlıyoruz. Umumi adına bakıldığında darülfünun mezunu nitelikli öge ihtiyacımızı ertelemiştik. 2010daki alımlarımızı üstelik artık istihsal, kalite ve komutan bölümleri üzere yapacağız. Alımları ertelemedik Ahmet Nazif Dayanabilen/ Mütehammil Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bana bakarak nesiç sektörünü kurbanlık koyun gibi göstermeleri geçersizlik. Çünkü sonuç aylarda ihracat artışı yaşadık. 2010dan umutluyum. 2008mağara sonlarında çıkarılan elemanların ayrımsız bölümü 2010üstelik et kafalı alınacak, 2011da ise akse öncesi rakamlara dönülecek. Sağlam Dokuma kendisine gerekseme duyduğumuz pozisyonlardaki alımları ertelemedik. Kestirmece altı bin kişiyi istihdam ediyoruz. Doğrusu bu yılın ikinci yarısından itibaren kriz öncesindeki rakamlarımıza dönmüştük. 2010dahi araba alımı kabilinden düzeltme yatırımları yapacağız. Elemanları koruduk, ocak koruyamadık Cemalettin Sarar / Sarar Giyim Umumi Heyet Başkanı 2010bile oluşum sektöründe istihdam artışı beklemiyorum. Zira kapanan fabrikalar var; Denizli, Bursa, Adana, Gaziantepte fabrikalar kapanıyor. Sarar Giysi yerine beş bin kişiyi istihdam ediyoruz. Çalışanların yüzde 90dan fazlası kadın. Bu yıl kimseyi işten çıkarmadık. Yaklaşık 100 sevimli emekli namına ayrıldı, hepsinin namına tüvana elemanlar aldık. Tabii bunu ayraç olduğumuz için yapabiliyoruz. Bunun için hem yurtdışında hem da içerde kar marjlarımızı yüzde 5lere gerilettik. Fiyatları düşürerek istihdamı koruyabildik. Bence 2010 da böyle maruf. Yıpranmamış aynı akse dalgası gelirse, eleman çakozlamak zorunda kalabiliriz bittabi amma böyle aynı husus beklemiyoruz. 20 güç alacağız Nedim Özbek/ GLM Group Yönetim Kurulu Başkanı 2010 yılında sektörün istihdam açısından yüzdelik 5 ile 10 ortada büyüyeceğini aritmetik ediyorum. Bu nikbin tahminin nedeni ise 2009un akıbet çeyreğinde küresel krizin etkilerinin azaldığını gösteren gelişmeler. GLM Group kendisine Redstar ve Geisha Milano markalarını pazarlıyoruz ve hep 400 kişi çalıştırıyoruz. 2010bile kısaca 20 kullanılmamış öge alacağız. Yurtdışı as ve tasarım ekiplerini büyütmeyi planlıyoruz. Özellikle yurtdışı mir ekibinin fiyatlandırma, ilişki araştırmaları ve as yönetimi konularında kuvvetli olmalarını, üniversite mezunu ve tercihen iki ecnebi komütatör bilmelerini istiyoruz. İK bütçemiz ise 7 milyon TL civarında olacak. Sektörde nitelikli insan çokça Bilgelik Tanrıverdi/ İstanbul Hazır Giysi İhracatçıları Birliği Başkanı Nesiç ve konfeksiyon ihracatında son tıpkı yılda yüzde 16lık daralma var ancak bu ölçü Türkiyenin umumi ihracat kaybının altında kalıyor. 2010dahi bu kaybı baştan kazanacağımızı düşünüyoruz. Bence yüzdelik 20lik istihdam küçülmesi birlikte yeniden doldurulur. Hele ılımlı düzem hoşgörülü alımları artar. Koca, pazarlama, dış tecim ve tasarım bölümlerine öge alınması gerekiyor. Sektörde bu konularda yetik haddinden fazla nitelikli kayırıcı kaynağı var. İstanbul Moda Akademisi sebebiyle sektöre çaplı gençleri kazandırıyoruz. Üretimin yarısını özlük markamıza yapıyoruz Delimsirek Eroğlu/ Eroğlu Holding Umumi Heyet Başbuğ Yardımcısı Şirketimiz artık denim üretiyor, üretimdeki düşüş yaşadık fakat perakendedeki gelişmeler zımnında eleman çıkarmadık. 4 bin 500 hayat çalışıyor şirkette, 2010bile ne öge çıkarmayız. İhracatta eksilme tür zira nazik alım grupları ayrıntılı vadeli alımlar yapmaya başladılar. Fakat üretimdeki bu düşüşü perakendeye yapılan yatırımla telafi edeceğiz. Üretimin yüzde 50sini zat markamız üzere yapıyoruz. Perakendede yüzde 25lik nema planlıyoruz. Hedefin yüzdelik 5 gerisindeyiz Hüseyin Özdilek / Özdilek Şirketler Grubu Umumi Heyet Başkanı Devir küçülüyor fakat markalaşmayı başaranlar ayakta kalıyor. Ekleme değeri sıfır ürünleri ihraç eden şirketlerin Hindistan, Çin, Pakistan kabil ülkelerle rekabet etme şansı bulunmayan. Türk oluşum sektörü İtalya seviyesine ulaşamadan Çin rekabetine yakalandı. Gelişimini tamamlayamadı. Ülkeye ithal bürgü, silgi giriyor. Tığ Özdilek namına 2009u hedeflerin yüzdelik 5 gerisinde tamamladık. Eleman hissetmek zorunda kaldık. Oluşum üretiminde 2010de bile öge alımı yapmayacağız. Çünkü sipariş namevcut. Ama dağınık ayağında çoğalma yapmayı planlıyoruz. İŞTE İNSAN âSABAH Yasemin Salih yasemin.salih@sabah.com.tr
