Maliye Bakanlığınca hazırlanan ”Ekonomik Veriler” kitapçığındaki verilere bakarak, 28 Avrupa ülkesi içre benzen ve motorin fiyatının arz faziletli seviyede seyrettiği Türkiye, benzinde idrak rekortmeni, motorinde ise ikinci sırada bulunuyor.
AA muhabirinin ”Ekonomik Veriler-Teşrinisani 2010” kitapçığından derlediği verilere bakarak, 97 oktan l litre benzinin fiyatının 4 liraya ulaştığı Türkiye’birlikte, akaryakıt ürünlerinden faziletkâr ihtişam ve miktarlarda Hususi Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Eklenmiş Değer Vergisi (KDV) alınıyor.
22 Teşrinisani 2010 tarihinde muteber olan değer ve döviz kurları baz alınarak yapılan hesaplamalara göre, Türkiye, 28 Avrupa ülkesi içre benzen ve motorini yeryüzü pahalı satan ülke yerinde bulunuyor.
söz konusu tarihte Türkiye’deki benzin fiyatı 1,9 avro düzeyinde bulunurken, 1 litre benzinden alınan ÖTV ve KDV ise 1,2 avroya ulaşıyor. ÖTV ve KDV, bey fiyatının da yüzde 66,8’ini oluşturuyor.
Benzin fiyatında ve idrak yükünde Türkiye’nin alelacele ardında Yunanistan vadi alıyor. Bu ülkede benzen fiyatı 1,5 avro, benzinden alınan vergilerin toplamı 1 ekü, vergilerin satış bedeli içindeki payı birlikte yüzde 63,9 şeklinde hesaplanıyor. 1 litre benzindeki kazanç yükü sıralamasında Türkiye ve Yunanistan’ı İngiltere, Hollanda, İsveç, Almanya, Belçika, Finlandiya ve Fransa takip ediyor.
Bu ülkelerde benzen fiyatındaki algı yükü, yüzdelik 61,1 ile yüzdelik 63,9 ortada değişiyor. Benzen fiyatının 1 ekü dolaylarına düştüğü Romanya’da benzindeki vergilerin as fiyatına oranı yüzdelik 51,4, Bulgaristan’birlikte yüzdelik 50,5, Letonya’bile ise yüzde 50,3 seviyesinde kalıyor.
-MOTORİNDE GENIŞLIK-
Avrupa’birlikte mazot fiyatında de zirvede mevcut Türkiye, kıymet içindeki kazanç
payı itibarıyla ise İngiltere’nin ardında kayran alıyor.
İngiltere’bile 1,4 ekü olan 1 litre motorinden 0,9 avro ÖTV ve KDV alınıyor
ve rüsum, satış fiyatının yüzde 62,4’ünü meydana getiriyor.
Türkiye’de ise 1,5 avroya satılan 1 litre süt için vatandaşın cebinden
idrak yerine 0,9 avro çıkıyor ve eş fiyatının yüzdelik 56,5’i kazanç geliri adına
Hazineye aktarılıyor.
Ayrıksı Avrupa ülkelerinde ise motorinin satış fiyatı 1 ekü ile 1,3 ekü
ortada değişiyor. Fiyatın içindeki idrak payı dahi, yüzde 43,4 ile yüzde 55,7
ortada seyrediyor.
Almanya’birlikte 0,7 avro vergisi kâin 1 litre süt 1,2 avroya satılıyor,
as fiyatının yüzdelik 54’ü vergiye gidiyor. Yunanistan’da, 1,3 avroya satılan
motorinde 0,7 avro vergi yükü bulunuyor ve verginin satış fiyatı içindeki payı
yüzdelik 51 namına belirleniyor. Bulgaristan’de 1 avroya satılan motorindeki alacak
yükü 0,5 avro, verginin karşılık içindeki payı yüzde 46,6, İspanya’birlikte 1,1 avroya
satılan motorindeki algı yükü 0,5 ekü, verginin karşılık içindeki oranı yüzde
45,7, Lüksemburg’da ise 1 avroya satılan motorindeki vergi yükü 0,4 ekü, koca
fiyatındaki alacak yükü da yüzdelik 43,4 yerine ölçülüyor.
-2009’DA 26,3 MİLYAR LİRA ÖTV ALINDI-
BERABER Kitapçıkta 1 Ev 2009’dan 9 Ilk Teşrin 2010 tarihine büyüklüğünde güzeşte
süreçte, ÖTV yükündeki değiş ve akaryakıt fiyatlarındaki aksiyon ile 2009 yılı
akaryakıt tüketimi ve ÖTV gelirlerine birlikte meydan verildi.
95 oktan 1 litre kurşunsuz benzindeki ÖTV yükü, sözkonusu dönemde 1,4915’ten
1,8915’e yükselirken, harabati fiyatta da yüzde 34,9’luk artış oldu. Normal
motorinde üstelik ÖTV yükü 1,0045’ten 1,3045’e çıktı, eş fiyatında dahi yüzdelik 30’luk
ayrımsız değişim yaşandı.
Belirtilen dönemde gazyağı as fiyatında yüzdelik 17,1, fuel oil 5’in
fiyatında yüzde 58,4, kalorifer yakıtında yüzdelik 29,6, LPG (tüplü) komutan fiyatında
yüzde 28,6, otogaz fiyatında yüzdelik 25,2 artma meydana geldi.
Bu dönemde 2 milyar 981 milyon 131 bin litre 95 oktan kurşunsuz benzen, 15
milyon 9 bin litre 98 oktan benzen, 11 bilyon 800 milyon 654 bin litre rustik
mazot, 3 bilyon 936 milyon 532 bin litre normal motorin, 355 milyon 935 bin
kilogram kalorifer yakıtı, 1 milyar 253 milyon 270 bin kilo fuel oil 5, 1
milyar 232 milyon 517 bin kilogram tüplü LPG, 2 bilyon 299 milyon 69 bin litre
otogaz ve 35 milyar 23 milyon 817 bin metreküp doğalgaz satıldı.
Devletin geçen yılki ÖTV geliri birlikte 26 milyar 332 milyon 152 bin 878 liralık
kendisine gerçekleşti.
-ÜLKELERDE DURUM-
Maliye Bakanlığı verilerine bakarak, 22 Son Teşrin 2010 tarihinde meri olan
fiyatlar ve döviz kuru dikkate alınarak yapılan benzin ve motorin araştırma
sonuçları şöyle:
ÜLKELER BENZİN FİYATI VERGİLER FİYAT İÇİNDE
(ÖTV+KDV) VERGİ PAYI
(Avro) (Ekü) (Yüzdelik)
———— ————- ———– ————
Türkiye 1,9 1,2 66,8
Yunanistan 1,5 1,0 63,9
İngiltere 1,4 0,9 63,9
Hollanda 1,5 1,0 63,7
İsveç 1,4 0,9 62,9
Almanya 1,4 0,9 62,7
Belçika 1,4 0,9 61,2
Finlandiya 1,4 0,9 61,2
Fransa 1,4 0,8 61,1
İrlanda 1,3 0,8 60,3
Portekiz 1,4 0,8 59,6
Danimarka 1,5 0,9 58,4
Slovenya 1,2 0,7 58,0
Çek Cum. 1,3 0,7 57,6
İtalya 1,4 0,8 57,5
Avusturya 1,2 0,7 57,0
Slovakya 1,3 0,7 56,7
Macaristan 1,2 0,7 56,5
Litvanya 1,2 0,6 54,9
Polonya 1,1 0,6 54,9
Estonya 1,1 0,6 54,5
Malta 1,2 0,7 53,4
Lüksemburg 1,2 0,6 53,0
İspanya 1,2 0,6 52,1
Romanya 1,1 0,6 51,4
Bulgaristan 1,0 0,5 50,5
Letonya 1,1 0,6 50,3
K. Rum Kesimi 1,1 0,5 47,3
ÜLKELER MOTORİN FİYATI VERGİLER FİYAT İÇİNDE
(ÖTV+KDV) VERGİ PAYI
(Avro) (Ekü) (Yüzdelik)
————— ————– ———- ————
İngiltere 1,4 0,9 62,4
Türkiye 1,5 0,9 56,5
İsveç 1,3 0,7 55,7
İrlanda 1,3 0,7 54,9
Slovenya 1,2 0,6 54,4
Almanya 1,2 0,7 54,0
Fransa 1,2 0,6 52,7
Hollanda 1,2 0,6 52,6
Çek Cum. 1,2 0,7 52,5
Estonya 1,1 0,6 51,1
Danimarka 1,3 0,6 51,0
Yunanistan 1,3 0,7 51,0
Macaristan 1,2 0,6 50,8
Belçika 1,2 0,6 50,7
Avusturya 1,1 0,6 50,5
İtalya 1,3 0,6 50,3
Malta 1,1 0,6 49,4
Slovakya 1,1 0,5 48,4
Portekiz 1,2 0,6 48,2
Polonya 1,1 0,5 47,9
Letonya 1,1 0,5 47,2
Finlandiya 1,2 0,5 46,9
Bulgaristan 1,0 0,5 46,6
Romanya 1,1 0,5 46,6
İspanya 1,1 0,5 45,7
K. Anadolu Kesimi 1,1 0,5 44,6
Litvanya 1,0 0,5 43,8
Lüksemburg 1,0 0,4 43,4
*22 Kasım 2010 tarihinde makbul olan fiyatlar ve döviz arık dikkate
alınmıştır.
Perese: Karşılık ve vergi miktarlarındaki yuvarlamalar dolayısıyla değer içindeki
alacak paylarında siktirici farklılıklar görülebilir.
