Kovid-19 zorluyor: Rüçhan sökel var mı?

Kimi esenlik çalışanı bu azgın senaryo ile yüzleşmekten keder ederken, kimileri ise kendini çoktan bu durumun ortasında buldu. Euronews’ten Tuba Altunkaya haberinde, virüsün arz fazla can aldığı İtalya’dahi, tehlikeli hizmet ünitelerinin yetersizliğinden dünya tutkun öğürtlemek zorunda kaldıklarını yaş akıta akıta anlatan doktorları mecmu dünya dinledi. İspanya’birlikte bakımevi çalışanlarının hastalığa yakalanmaktan korkup yaşlıları ölüme tecezzi etmesi tüyleri ürpertti.

Gezegende neredeyse varmadık talih bırakmayan kullanılmamış makule güneş tacı virüs, keyif çalışanlarının “Diyanet, milliyet, seks, soy ve tümen farklarının görevimle vicdanım arasına girmesine cevaz vermeyeceğime” diye ettiği Hipokrat Yemini’ni askıya aldıran olaylar doğurdu.

‘Tıpkısı hastayı keyiflendirmek amacıyla benzeri diğerinden vazgeçmek’

Fransa ve İspanya’dahi, bakımevlerindeki gâh yaşlıların Kovid-19 semptomları göstermelerine rağmen hastanelere sevk edilmediği biliniyor. Fransa Hastaneler Federasyonundan Maec Bourquin, salgının sunu dokunaklı olduğu bölgelerde yalnız güç şansı olanların hastanelere gönderildiğini tabir etmişti.

Aynı hastanın hayatta kalma ihtimalinin istatistiklere bakarak hesaplanıp, “tedaviye devam edilsin mi edilmesin mi” sorusunun doktorlar ve ocak yakınları ortada süje olması eskimemiş bire bir öz değil. Bakir olan aynı hastayı yaşatmak için tıpkı diğerinden vazgeçilmesi.

Daha evvel hakeza bir çıkmazla, bu yoğunlukta karşılaşmamış olan sağlık personeli demin merbut imkanları adil ayrımsız şekilde hastalar ortada şüphesiz behre edeceğinin hesaplarını yapıyor.

Avrupa’dan sonra ABD’bile de, Kovid-19 hastalarının en ihtiyaç duyduğu teneffüs cihazlarının güçlükle kalacağı hesap pusulası ediliyor. Çetin Bakım Tıp Derneği’nin (SCCM) öngörülerine göre ülkede 900 bin civarında kişinin hayatta kalabilmesi amacıyla solumun cihazına ihtiyaç olacak. ABD’deki kâin maşa sayısı ise tahmini 200 bin ve çoğu halihazırda hastalar amacıyla kullanılmakta.

Salgının Amerika’daki merkez üssü haline gelen New York’ta yalnız bir hastanede 24 saat ortamında 13 güç Kovid-19’dan ufuk hayatını kaybetti. Kentteki hikâye sayısı 30 bini bulurken, kongre merkezlerinin hastanelere dönüştürülmesi üzere ABD’nin birlikte çok sayıda Avrupa ülkesinde dahi gittikçe yarışılıyor.

Afiyet çalışanları triyajla tanıştı

Hazırlıklar fiziki alanla sınırlı değil. Bu süreçte afiyet personeli da ellerindeki kısıtlanmış kaynakları ivedili bire bir durumda pay ika ile ilişik hükümetin ve tababet otoritelerinin tavsiyelerini gözden geçiriyor.

Tedavide öncelik sırası ile ilişkin arsıulusal çapta öne sâdır umumi mebde: “Çoğunluğun çıkarını seyretmek ve salah ihtimali henüz yüksek olanlara evleviyet atfetmek.”

Çarpışma döneminde uygulanan, kimin kurtarılıp kimin kurtarılamayacağına dayalı ‘triyaj’ın hangi esaslara göre belirlendiği ucu münhal tartışmalara dahi zemin hazırlıyor.

Uzmanların hazırladığı kaynak metinleri hangi diyor?

Akıbet haftalarda ABD’deki çok sayıda esenlik kurumu, evleviyet verilmesi müstelzim hastalarla ilgili, Pittsburg Üniversitesi’nden Dr. Douglas White’ın hazırladığı rehberi müracaat aldı. “Anlaşılan grupların tedavi edilmesini direkt engellemek etik bilimi tartışmaları dahi birlikte getiriyor” diyor Dr. Douglas White.

New York eyaletinin Keyif Bakanlığının yönetmeliğinde, ivedi durumlarda teneffüs cihazlarının ilişkin sayıda olması halinde, kritik hastaların otama dışında tutulabileceği yazıyor. Aynı yönetmelikte, bu kararın ‘gözyaşı’a bakarak alınmasının ise ayrımcılık olacağı belirtiliyor. Kollar bahis konusu olduğunda ise “sosyal tercihin çocukların kurtarılmasından yana” olması gerekçe gösterilerek ancak aynı çocuğun hayatı bahis konusu olduğunda “gözyaşı” kıstasının devreye girebileceği anlatım ediliyor.

‘Makinaya sınırlanmış kalacağı tanıdık hastaların tedavisinden vazgeçilebilir’

Alman tıp derneklerinin, Kovid-19 ile ilgilendiren sağlık kurumlarına hitaben bu hafta yayınladığı tavsiyelerde üstelik tıpkısı hastanın yaşının tek başına belirleyici kriter olmamasının altı çizildi. Maşa sıkıntısı yaşanılan durumlarda ise et kafalı kalan hayatlarını makinaya sınırlanmış kendisine geçirecek hastaların teneffüs cihazına bağlanmamaları tavsiye mektubu edildi.

Bu metinde antrparantez, ahiret yolculuğu-kalım ile ait bu iri sorumluluğu doktorlara yüklememek amacıyla kararı isnat etmek amacıyla, doktorlardan müstakil benzeri triyaj ekibinin kurulması de önerildi. Marazlı sınıflandırmasında akıbet sözü söyleyecek olan ayrı ayrımsız ekibin oluşmasıyla soy, cinslik ve içtimai heykel gibi farklılıklara bakılmaksızın herkese adaletli davranılması hedefleniyor.

Biyoetik araştırı enstitüsü Hasting Center’den Nancy Berlinger, “Bu korkunç değişmeyen kabul etme noktasında, hekim ve hemşireleri yalnız bırakmamak ister” diyor.

Ancak Berlinger, sosyal eşitsizliğin salgında birlikte ayrımcılığa davetiye çıkardığını hatırlatıyor. Söz Gelişi, mıhlı yaşam imkanı olmayan yoksulların müstevli hastalığı elan ciddi geçiriyor olması, bu kişilerin hastalanmış tercihinde serencam sıralarda yer alması anlamına da geliyor.

‘Cihaza merbut kalma süresi ölçüt olabilir’

Gâh uzmanlar, kimin otama edileceği ile ait kararlarda, aynı hastanın solunum cihazına ne büyüklüğünde mecbur kalacağının birlikte bir ölçüt olabileceği görüşünde.

Bu tezi savunan uzmanlara bakarak, belirli az buçuk içre, tıpkı cihazla birçok kişinin iyileşeceği ihtimali, yapılan hesaplamalarda ayn önünde bulundurulabilir.

bahis konusu senaryo, yaşına veya düzelme ihtimaline bakılmaksızın, gâh hastaların yemeden içmeden hastanede kaldığı vakitten dünya yaşamlarının sonlandırılması riskini da birlikte getiriyor. Henüz aşkın hastaya müdahale edebilmek amacıyla doktorların özge hastaların tedavisine son vermesinden korkuluyor.

Pandemide ilkeler köprüleme, züğürt ve yakınları uyarılmalı

Tıp dergisi New England Journal of Medicine’dahi sabık hafta yayınlanan bire bir makalede şu anki kriz içinde mevcut ilkelerin muteber olmadığı anlatım edildi. Makalede, dirimsel önem taşıyan tıpkı imkanın, rızası olmaksızın aynı hastadan diğerine aktarılmasının birlikte adam katil sayılmayacağı” yazıldı.

Gözden çıkarılan hastalar için dahi morfin stoğu arttırılmalı

Makaleyi kaleme alan uzmanlar, rahatsız ve yakınlarının bu gerçekle yüzleşmesi gerektiği kabil, tedaviye akıbet verilme ihtimaline cebin ilişkin kişilerin uyarılması gerektiği görüşünde.

Duke Üniversitesi Biyoetik Bölümü’nden Philip Rosoff, esenlik kurumlarının envanterinde hayatta kalabilecekler amacıyla materyal ve aygıt sayısı arttırılırken, benzeri zamanda gözden çıkarılan hastalar üzere da morfin stoğunun arttırılmasının elzem olduğunu söylüyor.

İtalya’üstelik pandeminin eşkâl üssü Bergamo’daki benzeri hastanede görev eden Dr.Luca Lorini, salgında makbul triyajı organ nakli sıralamasına benzetiyor: “Aynı his ve organ aktarımı bekleyen 10 sökel var, kim öncelikli? Can şansı daha çok ve henüz tafsilatlı olan”.

Share: