Şekil Bankası’nın vezneci kredileri eğilim anketi yılın ikinci çeyreğinde ticari kredilerde bankaların hem müsaade hem da limitlerde standartları zorlaştırdığını ortaya koydu. Alelhusus detaylı vadeli ve şişman işletmelere yönelik kredilerde standartlar ağırlaştıran bankaların sayısı artarken bankacılık sektöründe üçüncü çeyrekte pres kredisi talebinin faziletkâr seyretmesi beklentisi üstelik bilgili durumda.

Türkiye’birlikte faziletli enflasyona ve döviz kurlarındaki hareketlere bedel Gestalt Bankası’nın siyasa faizi yüzdelik 14 ile sabit tutularak makroihtiyati önlemlerle parasal sıkılaştırma hamleleri atılıyor. Dünya’dan Çiy Turhan imzasıyla vadi kayran habere bakarak Bankacılık Aranjman ve Bakı Kurumu (BDDK), Dalan Bankası ile Kaynak ve Maliye Bakanlığı’nın aldığı makroihtiyati önlemler ikinci çeyrekte bankacılık sektörünün ticari kredilere müteveccih tutumunu oldukça kaba etkiledi. Kredilerin pekâlâ gerçekleştiği ve hangi yöne evrildiği eğilimi Biçim Bankası’nın bank kredileri nabız anketinden takip edilebiliyor.

Biçim Bankası banka kredileri değiş anketinde yüzde değişimi merkez bankası cesaret standartları ile güven koşul ve kuralları için (biraz gevşetme + çok gevşetme) – (biraz sıkılaştırma + çok sıkılaştırma) şeklinde, yüreklilik talebi üzere ise (biraz artma + çok artma) – (biraz azalma + çok azalma) şeklinde hesaplıyor. Yani; yüreklilik standartları için kesin yüzdelik değiş oranı, standartları benzeri eski çeyrek döneme bakarak gevşettiğini bildiren bankaların oranından standartları sıkılaştırdığını bildiren bankaların oranının çıkartılması ile hesaplanıyor. Dolayısı ile bu mehabet, standartlarda evet bile kredi talebindeki değişimi değil o yönde karşılık bildiren bankaların oranını yansıtıyor. Örneğin işletmelere kullandırılan kredilere uygulanan standartların net yüzdelik değiş oranı -25 ise bankaların net yüzdelik 25’inin standartları sıkılaştırdığı anlaşılıyor.

Form Bankası’nın Vezneci kredileri nabız anketi ikinci çeyrek altın sonuçlarına göre umumi olarak bankaların işletmelerle ilgilendiren cesaret ve limitlerin onaylanmasındaki standartların hangi yönde değiştiğine – yüzde 20,4 yanıtını verdi. Bu akıbet bankaların açık yüzdelik 20’sinin işletmelere kullandırılan kredilere muteber standartları sıkılaştırdığını ortaya koydu. Yılın ilk çeyreğinde bu soruya sunulan cevaplarda net yüzdelik değişim -11,8 idi yani ikinci çeyrekte koşulları zorlaştırdığını söyleyen bankaların sayısı yükselmiş oldu.

Özen çeken değişik serencam ise tafsilatlı vadeli TL kredilere ilgilendiren. İşletmelere kullandırılan ayrıntılı vadeli TL kredilerde net değiş yüzdesi 51,7. Yani kemiksiz yerine bankaların yarısından ilavesi mufassal vadeli TL cesaret yararlanma standartlarını ağırlaştırdı. Bu soruda bile geçmiş çeyrekte kemiksiz yüzdelik değişim -12,6 idi. İkinci çeyrekte ise anif tıpkısı yükseliş oldu ve önceki çeyrekte hemen bankaların kemiksiz yüzde 12,6’sı tafsilatlı vadeli kredileri sıkılaştırdığını söylerken ikinci çeyrekte yüzde 51,7’si sıkılaştırdığını dile getirdi. Gücük vadeli kredilere meri standartlarda ise relaks gözlendi.

Soruşturma sonuçlarına göre nazik işletmelerin cesaret sınır ve onayında standardın ne yöne değiştiğine ilgili sonuç –yüzdelik 18,7 oldu. Yani bankaların kestirmece beşte biri balaban işletme kredi limit ve onayında koşullarını sıkılaştırdı.

Üçüncü çeyrekte pres kredisi talebi artacak

Yeniden işletmeler amacıyla emniyet ya de güven limitinin büyüklüğü üzere koşulların hangi yönde değiştiğine ait soruya sunulan yanıtta kemiksiz yüzde değiş -25 oldu. Bu tekrar seçme dört bankadan birinin kredi ya bile emniyet limitinin büyüklüğü üzerine koşulları zorlaştırdığını gösteriyor. Kredi ve sınır büyüklüğünün beraberinde pres kredilerinde vadelerde üstelik bankalar koşulları ağırlaştırdı. Ankette sunulan yanıtlara göre vadeler amacıyla banka şart ve kurallarındaki değiş kesin yüzde -18,2 seviyesinde. Her 5 bankadan biri vadelerde kuralları ağırlaştırmış durumda. Öte yandan itimat talebi yılın ikinci çeyreğinde ecnebi mülk cinsinden açılan kredilere azalırken, anket sonuçlarına göre başka cemi işletme yüreklilik türlerinde talepte artış oldu. Üçüncü çeyrekte bile talepteki artışın sürmesini muntazır bankalar elan aşkın. Anket sonucuna göre üçüncü çeyrekte banal ve orta ölçekli işletmelerin emniyet talebinde artım beklentisi sorusuna karşılık net yüzdelik 80,7 olurken, iri ölçekli işletmeler için beklenti bile yüzde 62.

Ticari emniyet faizleri 3.5 yılın zirvesinde

BDDK ve Gestalt Bankası’nın serencam dönemde sıkışık aldığı kararlar ve bunların bankalara yarattığı maliyet artışlarının etkisi güven faizlerinde görülüyor. Merkez Bankası verilerine göre sayı farkı ticari itimat faizleri 1 Temmuz haftası itibariyle yüzdelik 29,62’ye yükseldi ve bu ticari itimat faizlerinin 3.5 yılın zirvesine çıktığını ortaya koydu. TL bazlı ticari kredilerin nema oranı tıpkı eski haftaya bakarak 227 temel nokta arttı. TL bazlı hane güven faizleri 43 baz nokta artışla yüzde 18,67’ye, pusat yüreklilik faizleri 154 temel nokta artışla yüzdelik 26,26 ve ihtiyaç güven faizleri 225 baz nokta artışla yüzde 32,91’e yükseldi. Dolar bazlı ticari kredilerin repo oranı aynı haftada 7 temel nokta azalışla yüzde 6,52 olurken, Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 88 temel benek artışla yüzde 5,97’ye indi. Bankaların TL mevduat Nema oranı 1 Orak Ayı haftasında aynı esbak haftaya bakarak 32 baz benek artışla yüzdelik 17,15’e artık.

Üçüncü çeyrekte birlikte sıkılaşma sürecek

Bankaların yılın üçüncü çeyreği üzere beklentileri birlikte amiyane ve ılımlı ölçekli işletmelere verilen krediler ile bodur vadeli krediler dışında başka işletme yüreklilik türlerinde standartların sıkılaşacağı yönünde oldu. Esasen mufassal vadeli pres kredisinde koşulların hangi yönde değiştiğine ilişik soruya verilen yanıt açık yüzde -61,9 olurken bu bankaların üçte ikisinin teferruatlı vadeli TL kredilerde üçüncü çeyrekte koşulları sıkılaştıracağını gösterdi. Bankalar balaban işletmelere veriler kredilerde üstelik koşulların ağırlaşacağını bekliyor. Sormaca sonuçları yılın üçüncü çeyreğinde beklentinin, yabancı para cinsinden açılan emniyet türünde talebin azalmaya, farklı işletme itimat türlerinde talebin artmaya devam edeceği yönünde olduğunu ortaya koydu. Bankalar yurtdışı fonlamalarında da koşulların ağırlaştığını dile getirdi.

Şirketler önce döviz kredilerini kapatıyor

Fitch, Türkiye’nin yüreklilik notunu düşürdü

BDDK yüreklilik kısıtlamasında esnekliğe gitti

Tarz Bankası’ndan ‘sınırsız güven’ açıklaması