DİLAN MUTLU
Kütahya’nın Simav ilçesine kapalı Örencik köyünün sakinleri, acele devletleştirme kararıyla umum konulan arazilerinde açılması planlanan altın madenine alın mücadelesini sürdürüyor. Devletleştirme kararı köylülerce yargıya taşınmasına karşın beyaz zehir şirketi, ekincilik arazilerine aksiyon makineleriyle girerek semere ağaçlarını kesti. Elleriyle diktiği yemiş ağaçları kesilen Hanife Akçakaya (59), “Benim kiraz ağaçlarım vardı. Elmalarım, eriklerim vardı. Burada heybetli asmam vardı. Hepsi enkazın altında kaldı. Hangi olursunuz yardım edin, 20 yıldan beri size düşünce veriyorum ego” diye iktidara seslendi.
Türk, İngiliz, Kanadalı, Katarlı ve Yunan ortaklı Zenit Madencilik’in Türkiye’bile iki makro değerli madeni projesi var. Bu projelerden biri Balıkesir’in Sındırgı ilçesine sadık Kızıltepe’birlikte, diğeri ise Kütahya’nın Simav ilçesine tutkun Örencik köyünde.
Örencik’te köylülerin Zenit’e alın mücadelesi 2019 yılından bu yana bitmeme ediyor. Yer ve Kentçilik Bakanlığı, köyde açılacak zer madeninin ÇED dosyasını 8 Ilk Teşrin 2021 tarihinde onayladı ve 28 Teşrinievvel 2021’birlikte birlikte Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle köylülere ilgili arazilerin acele kamulaştırılmasına değişmeyen verildi. Köylüler, bu kararların iptali için dava açtı.
Zenit Madencilik, Örencik köyünde açacağı madenden seçkin yıl 850 kilo değerli çıkarmayı planlanıyor. Madenin ruhsat alanı 21 bin 850 dönüm. İlk aşamada 6 bin 680 dönümlük alanda çalışmalara başlanacağı, bu bölgede binlerce ağacın kesileceği, şiddetli patlatılacağı ve siyanür kullanılacağı belirtiliyor.
ÇED raporunda toplamda 2 bin 560 dikme keseceğini belirten iştirak, 30 Haziran’da, ‘ÇED olumlu’ ve devletleştirme kararlarına ilgilendiren davalar devam ederken Orman İşletme Müdürlüğü ekibiyle gelişigüzel köylülerin satmak istemediği arazilere anbean tahminî 9 bin ağacı tahsis etmek için işaretledi ve yüzlerce ağaç kesildi. Müşareket, devletleştirme kararı köylülerce yargıya taşınmasına rağmen 29 Temmuz’da arazilere beton döktü. 17 Ağustos’ta, zer madeni amacıyla yüzlerce ağaç kesildi. Şeriklik, iki bölüm ilk birlikte köylülerin ekincilik arazilerindeki meyve ağaçlarını kesti.
Acele kamulaştırmayla arazileri ellerinden alınan köylülerden Azime Baysuğ, bu süreçte yaşadıklarını ZÜMRÜDÜANKA Fen Ajansı’na anlatırken gözyaşlarıyla tutamadı. Baysuğ, “Biz hakeza inleyecek miyiz, kerem bizi korumayacak mı” dedi.
Torunlarının namına “Babaanne bu domatesleri, biberleri nerede bulacağız'” diye niteleyerek sorduğunu aktaran Azime Baysuğ, “Bizim üzerimize çok geliyorlar. Biz, tarlalarımızı vermeyeceğiz. Unun çuvalı 600-700 liraya daha çok” diye üretmeden geçinemeyeceklerini belirtti.
“YERİMİZİ İŞGAL ETTİLER, SEÇME MADDE ÇÖKME ALTINDA KALDI”
“20 senedir size fikir veriyoruz” diye kuvvet yetkililerine sitem eden Azime Baysuğ, “Bizim 5 dönüm tarla vardı; içinde 20-30 koz, elma vardı. Yerimizi obstrüksiyon ettiler, herhangi bir madde çökme altında kaldı. Tellerimizi kırdılar geçtiler. Bize yardımcı olun” diyerek konuştu.
“20 YILDIR SİZE GÖRÜŞ VERİYORUM BEN”
İş makinalarıyla ekincilik arazisine girilerek yemiş ağaçları sökülen Hanife Akçakaya, kamulaştırılan arazisine kültür ekmesine izin verilmediğini belirterek, “Benim kiraz ağaçlarım vardı. Elmalarım, eriklerim vardı. Burada majör asmam vardı. Kâffesi enkazın altında kaldı. Ne olursunuz müzaheret edin, 20 yıldan beri size rey veriyorum ego. Bu sene buraya ekin ekecektim, ektirmediler” dedi.
Örencikliler, köyde açılacak kızıl madeni nedeniyle yaşadıkları sorunları ANKA Olgun Ajansı’na anlatırken şunları söylediler:
Ayşe Turan (66): Emine Erdoğan, size sesleniyorum. Bizim hangi tarlamız ne soğan dikecek yerimiz kaldı. Evlerimizin kıyısına kadar gelip dayandılar. Tığ, ferasetsiz insanıyız. Ekiyoruz, biçiyoruz amma yapacak yerimiz on paralık kalmadı. Elimiz koynumuzda kaldı. Bunlar, büsbütün bizi dışarı hissetmek istiyorlar.
“ORMANIMIZ BILE KALMADI, BÜTÜN KATLİAM YAPIYORLAR”
Naim Baysuğ (71): Bizim hangi toprağımız hangi taşımız kaldı. Ormanımız da kalmadı, hep katliam yapıyorlar. Allah’ınızı severseniz bize yardım edin. 20 senedir bu partiye oy veriyoruz. Erte bizden bittabi rey istemeye gelecekler? Oy istemeye geldiğinizde bu köyün çıkışına barikat kuracağız, sokmayacağız sizi. Ölçüm sizin.
“BUNLAR SAYESİNDE KÖYLÜNÜN TOHUM, BİÇECEK TARLASI KALMADI”
Mustafa Akçakaya: Zenit Madencilik’in altındaki Haspınar Çok Ortaklı Şirketi ve CEAŞ Laedri Şirketi tarafından tarlamıza defa yapımı üzere girilmiştir. Bizim buna rızamız yoktur, acımasızca bizim tarlamıza girdiler. Antrparantez ÇED sınırlarının dışına çıkmışlardır. Bu posta ÇED sınırlarının içerisinde değil. Bunlar sayesinde köylünün ekecek, biçecek tarlası kalmadı. Siyasetçileri aradığımda bile hiçbiri apotr olmadı bana. Buradaki ürün ağaçlarının hepsini namevcut ettiler. Bu yemiş ağaçlarının ücreti hiçbir şekilde tarafımıza yatırılmamıştır. ‘Tarlanızın parası bankaya yatırıldı’ diye insanları başlarında savıyorlar. Buralara bütün ağaçları gömmüşler. Bu pasanın altında bilcümle semere ağaçları dolu.
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ:
Azime Baysuğ (00.39-1.34)
Hanife Akçakaya (1.35-2.11)
Ayşe Turan (2.12-2.37)
Azime Baysuğ (2.38-3.12)
Naim Baysuğ (3.13-4.02)
Mustafa Akçakaya (4.03-6.24)
