Adıyaman Üniversitesi, Ekincilik ve Orman Bakanlığı ve Adıyaman Valiliği aksiyon birliğinde planlı “Türkiye yüzyılı çerçevesinde global ısınma ve Adıyaman tarımının geleceği” konulu çalıştaya karı sahipliği yaptı.
ADYÜ Eğitim Bilimi Fakültesi Vehbi Belletici Konferans Salonundaki çalıştaya Ilbay Mahmut Çuhadar, TBMM Milli Defans Komisyonu Başkanı Ahmet Aydın, Belediye Reisi Süleyman Tığ, ADYÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Turgut, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Fatih Doğanoğlu, Ekincilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynal Tümsavaş, Yanlışsız Parti İl Başkanı Mehmet Dağtekin, Minval ilçe Başkanı Mustafa Alkayış, Tarım ve Orman İl Müdürü Nurettin Kiyas, ATSO Başkanı İrfan Torunoğlu, gelgel müdürleri, STK temsilcileri ve çiftçiler katıldı.
Saygı duruşu ve bağımsızlık marşının akabinde çalıştayın küşat konuşmasını Ekincilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynal Tümsavaş ile gelişigüzel Fakülte Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil İbrahim Oğuz ve Ekincilik ve Orman İl Müdürü Nurettin Kiyas yaptı. Küşat konuşmalarının ardından kürsüye sâdır ADYÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Turgut, global ısınmanın sonucu olarak gelişen iklim değişikliğinde ekincilik ve besin güvenliği genişlik savunmasız sektörler arasına girdiğini söyledi. Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turgut, günümüzün ultra istihlak toplumunda bu tablonun güzel belirginleştiğini ve savaş edilmesi anbean zorlaşan doğal ve içtimai sonuçlar doğurmaya başladığını söyledi. Turgut, “Uran devriminden yani 1750’den günümüze büyüklüğünde abuhava sistemindeki ısı artışının ahenktar namına arttığı ve bu artışın 0,9 santigrat olduğu tayin edilmiştir. Günümüzün ultra istihlak toplumunda ise bu tablo iyicene belirginleşmiş, savaşım edilmesi her an zorlaşan doğal ve sosyal sonuçlar doğurmaya başlamıştır. Atmosfere olan karbon salınımı azaltılmadığı ve üretim-istihlak sistemi kâin şekilde devam ettirildiği takdirde önümüzdeki dönemde temas on sene da 0,3 santigrat ısınmanın söz konusu olacağı öngörülmektedir. Toptan iklim değişikliklerinin asıl nedeni, insani faaliyetlere merbut olarak gerçekleşen fosil yakıtların katmerli kullanılması sonucu gelişen nazik uran kirliliği sonucunda toptan ısınma ve bunun posta açtığı asıl son ise global iklim değişiklikleridir. Global ısınma ile ilgilendiren emin sınırı belirlemeye çalışan malumat insanları, dünyanın kaldırabileceği ısı artışının arz fazla 1,5-2 santigrat olduğunu ve ısınmaya paralel namına bütünüyle yaşamı yıldırma edecek nitelikte etkilerin ortaya çıkabileceğini bildirmektedirler. Sıcaklığın 1,5-2 santigrat konusunda çıkması yerinde ise; çalışkan nesillerin tükenmesi ve ekosistemlerin şanlı ölçüde bozulması biçiminde ortaya çıkacağı kabil ateş öngörüleri bile anbean konuşulmaktadır” dedi.
Türkiye yüzyılının bildirme heybetli ayaklarından birinin ekincilik ve enerji olduğuna aksan fail Rektör Turgut, yerel ve milli üretimin ön planda olması gerektiğine üstelik dikkat çekti. Elan sonra mütekellim Şehremini Süleyman Kılınç ise, küresel ısınma ve tarımın dirimlik tıpkı konu olduğunu belirterek, ivedili planlamalar yapılması gerektiğini söyledi. Başbuğ Tığ, “Rastgele molekül tıpkı dara amacıyla kurulduğu gibi beğeni ve tabiat bile tıpkısı yük üstüne kurulmuştur. Bu dengeyi bozan tek etken ise maatteessüf insandır. Ama esas gündem sudur. Su, insan amacıyla haddinden fazla eke. Dünyada 2 milyar adam saf suya ulaşamıyor. Kadim kültürümüzde suyun ayrı benzeri önemi vardır. Suyumuza eş çıkmak zorundayız. Bugün gerçekleştirilecek olan çalıştayın ülkemiz ve ilimiz yerine bizlere önemli veriler göstereceğini beklenti ediyor, etkinlikte emeği güzeşte herkese teşekkürname ediyorum” şeklinde konuştu.
TBMM Milli Savunma Komisyonu Başkanı Ahmet Entelektüel ise konuşmasında tarımın ve suyun önemine değinerek, “Ülkemizin ve ilimizin tarımsal anlamda şüphesiz kalkınacağına dayalı bizlere muhteşem fikirler verecek olan çalıştayımızın hayırlara komütatör olmasını diliyorum. Yaşadığımız küresel ve lehçe krizleri nasıl minimize emreylemek ve lazım ilimiz gerekse üstelik ülkemiz tarımını çok kıymeti bir çalıştay olduğunu düşünüyorum. Bağımlı Türkiye yüzyılı tarımın birlikte yüzyılı olacaktır. Tarımın ve gıdanın ne büyüklüğünde nadir olduğunu görüyoruz. Benzeri tarafta obezite ile uğraş varken özge tarafta açlıktan, kıtlıktan yitirilen canlar var. İsraf etmemeliyiz. Riskler galiba. Krizler var sorunlar var. Acun apayrı ayrımsız yere evrilirken hangi olacağı belli sıfır ayrımsız yere akla yatkın gidiyoruz. Yer dayanabilen şartlara kendimizi hazırlamalıyız. Bizler, Adıyaman tarımın geleceği üzere hangi yapabiliriz? Sorusuna karşılık arıyoruz. Tabi üretim büyüklüğünde pazarlama da haddinden fazla heybetli. Adıyaman pazarını bu çalıştayda masaya yatırmamız gerekiyor. Bu topraklardaki ürünlerimiz, su kaynaklarımız çokça önemli. Elden alışılmış yöntemlerle değil hububat, bahçecilik ve tıpkı taraftan hayvancılık üstüne eke atılımlar atmalıyız ki bu konuda büyük destekler verdik. Bu şehre uyan, eklenmiş değeri faziletkâr ekincilik ürünlerini destekleyeceğiz. Elbette su ve tarım çok majör. Yapımına bitmeme fail barajlarımızla topraklarımızın yüzde 80’i sulanacak. Çalıştayımızın böylece inşallah kendimize aynı kat haritası çizeceğiz ve elimizden mevrut desteği vereceğiz” sözlerini kullandı.
Adıyaman Valisi Mahmut Çuhadar ise konuşmasında, ” Dirimsel bir konu ve bu konuda çalışmalar işleyen başta üniversitemiz doğmak üzere kamu paydaş kurumlara teşekkür ediyorum. Biz geç kalmadan suyun ve toprağın değerini anlamış bir toplumuz. Tığ, kıyametin kopacağını bilsek da elimizdeki dalı toprağa çalı bir toplumuz. Biz suyumuzu bile toprağımızı birlikte elimizden geldiğince koruyarak bu global krizi bildirme hoşur zararla atlatırız. Verimli toprakların suyla buluşmasıyla gelişigüzel Adıyaman zirai üretimde küçümseme sahibi olan bir haline gelecektir. Adıyaman tarımı üzere ne yarmak gerekiyorsa onu yapıyoruz. İlçelerimize üstelik bu konuda kebir destekler veriyoruz. Bu zümre çalışmaların ve paydaşların artmasını talep ediyorum. Çevreci işletmeler kavramı var dünyada. Daha Çok bunun bizim işletmelere de hakim olması gerekiyor. Suyu kullanırken kirletmemeyi öğrenmeliyiz. Bugün gerçekleştirilecek olan çalıştayın bizlere koskocaman fikirler vereceğini teenni ediyor, emeği geçenlere teşekkürname ediyorum” diyerek konuştu.
Protokol konuşmaların ardından çalıştay, alanında ehlivukuf isimlerin sunumları ile bitmeme ederken, mevcut genişlik analizleri, değerlendirmeler, senaryoların belirlenmesi, belirlenen senaryolara akla yatkın dava ve hal yolları tablosunun hazırlanması ve genel değerlendirmenin ardından sona erdi. – ADIYAMAN
