Bir herif hakları savunucusu, bire bir ayak topu efsanesi ve tıpkısı prens.

Kederli benzeri koca, feminist bire bir türe savunucusu ile ayrımsız Hollywood yıldızı.

Çok değişik dip planlardan gelen bu kişiler, İran’ın zarfında ve dışında kıpırdak bir nice İranlının umutlarını ve hayallerini taşıyor.

İran’üstelik protestocular, bu çapraz isimlerden, kült adamlarının iktidardan uzaklaştırılacağı tıpkı koalisyon hükûmeti kurmalarını ve birleşmelerini istiyor.

Mahsa Amini’nin Eylül ayında polis güçleri nezaretinde ölümünden bu yana ülkede sular müstakar değil.

Gösterilerde genişlik beş altı 500 emanet öldü ve kısaca 20.000 hayat hapiste.

Sayısız heves ve okullu rağmense İran muhalefeti kontak olmuş değil.

Bazı siyasi uzmanlar, müttehit bire bir yeraltı yapının olmamasını şu an üzere aynı bunaltıcı olarak görüyor.

Londra’da dallı güllü bire bir siyasi çözümleyici olan Mohammad Barzanjeh, “Bu merkezi sıfır bir akıntı olduğu üzere İran rejimi, lideri öldürerek yahut tutuklayarak bu hareketi bastıramaz” diyor.

“Ancak çap akıntı geliştikçe, stratejisini tanımlamak üzere siyasi benzeri liderliğe ihtiyaç duyacak; sloganların ise tıpkısı şeye cebin olmaktansa tıpkı şeyi düzen etmesi gerekecek.”

Barzanjeh, şu temel büyüklüğünde dile getirilen tek müspet protesto sloganının ‘Kadın, Yaşam, Özgürlük’ olduğunu ekliyor.

İran’de ve gözaltında

İran’daki dini yönetime yer okuyan sonuç ihtilaf lideri, 2009 seçimlerinde reisicumhur adayı olan Esas Hüseyin Musavi idi.

Musavi o zamandan beri eş hapsinde ve bundan sonra evire çevire yaşı ilerledi.

‘Yeşil Hareket’, Cumhur Reisi Mahmud Ahmedinejad’ın seçilmesinin hileli olduğunu düşünen milyonların sokağa dökülmesi ile doğmuştu.

Yıllar süresince, sistemi eleştiren yenilikçi isimlerin çoğu hapse atıldı ya de ayn önünde eksilmek zorunda kaldı.

Ve ayrımsız çoğu da, tutulmayan sözler ve bocalayan ayrımsız ekonomiden hayalet kırıklığına tutulmuş dinç nefer nezdinde itibarlarını kaybetti.

Önde mevrut siyasi tutuklular Nergis Muhammedi ve Nesrin Sotoudeh’in sokaktaki protestoculardan destek kabul etme şansları var amma liderlik rolü için tam desteği toplayamayabilirler.

Her ikisi üstelik İran’de adam haklarını destekleyen çalışmaları ile acun çapında nam kazandı.

Nergis Muhammedi, ahiret yolculuğu cezasına cebin çıktığı amacıyla cezalandırıldı.

İnsan hakları avukatı olan Nesrin Sotoudeh birlikte mecburi başörtüsüne cebin tutumuyla biliniyor.

Sotoudeh cezaevinde tek nefis hücrede tutuldu sonrasında dahi avukatlık yapması veya ülkeyi tecezzi etmesi yasaklandı.

Birçok yaşama, sürgündeki siyasal figürleri, kendileri yurtdışında güvenlik içinde yaşarken, insanları ivinti yanlısı ayrımsız rejime alın mücadele ederek hayatlarını riske atmaya heveslendirme etmekle itham ediyor.

Yurtdışındaki karşıt isimler, ilk ülke içindeki İranlıları sokağa ağırlık yitimi çağrısı yapmaktan kaçındı, ancak bu yaşanınca de eylemleri sitayişkâr meşruhat geldi.

Şu an yaşanan ihtarname dalgası talih geneline yayılmış olsa üstelik, 2009’daki kadar milyonlar sokaklara baygın değil.

Barzanjeh, “Yoz bir fark fotoğraflamak üzere, sokak protestolarının ciddi aynı kitleye ulaşması gerekiyor” diyor.

Ülke dışında sürgündeki adlar

Meram Pehlevi, İran’ın uymazlık cephesinde, bükülme öncesine duyulan özlemi mandepsi eden benzeri kişilik.

2018 protestolarında bazen taze göstericilerin onun adını bağırması ve İran’a dönmesi için çağrıda bulunması ile ismi yeniden gündeme geldi.

Fakat Ikbal Pehlevi’nin daha aktif bire bir görkem üstlenme konusundaki isteksizliği ve kendisinin aday olmayacağı tıpkısı cumhuriyeti tercih etmesi, destekçilerinin çoğunu görüntü kırıklığına uğrattı.

MEK yerine bilinen Ulusal Direnç Konseyi bahis konusu olduğunda ise İran’ın gelecek cumhurbaşkanı tafsilatlı ahit önce seçildi.

Meryem Rajavi, MEK’in o zamanki lideri Mesud Rajavi’nin eşi olan çarkıt ayrımsız direnişçi.

Rajavi, disiplinli ve enerjik destekçilerin merkezinde olduğu aynı organizasyonu yönetiyor.

Karşıtları vasıtasıyla ayrımsız ‘tarikat’ olmakla eleştiriliyorlar. Ve ancak önde gelen Garplı politikacıların lehte müşavere yapmasını sağlayacak bütçeye sahipler.

MEK, İran’da yeraltında ajanları olduğunda ısrar ediyor.

Ancak bir nice güç, örgütün 1980’lerde İran’la savaşı sırasında Irak’a sığınmasına hâlâ tepkili.

Yakın zamana kadar MEK, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın terör örgütleri listesinde de meydan alıyordu.

Daha birkaç anlaşılmaz benzeri hikayeye ehil potansiyel benzeri muhalefet lideri de 2004 Asya’da Yılın Futbolcusu güzel olan Şanlı Karimi.

Protestolara verdiği kemiksiz destekle bir bölük halkın kalbini nail ve maruf benzeri insan.

Karimi Dubai’bile yaşıyor ve ekseriyetle Instagram sayfası ve Twitter hesabı tarafından İran muhalefeti ile iletişim kuruyor.

Destekçilerinin çoğu, onun tıpkısı önderlik rolü üstlendiğini kullanmak istese da, böylesine degaje bire bir harekete liderlik buyurmak amacıyla gereken karizmaya ve siyasal uzmanlığa eş olmadığına inananlar da var.

Hamid Esmaeilion’u kamuoyunun önüne çıkaransa akla hayale gelmeyecek bire bir olaydı.

Ocak 2020’birlikte Ukrayna palyatif uçağının (PS752) İslam Inhina Muhafızları Ordusu (IRGC) vasıtasıyla düşürülmesi, İran’ın andıran tarihinin yeryüzü feci olaylarından biridir.

O uçuşta karısını ve kızını kaybeden dişçi Esmaeilion, matem tutan aynı baba ve eşten, bıçkın tıpkı mugayeret figürüne dönüştü.

Ancak toplumsal aktivist yerine bilinmeyi yeğleme ettiğini söyleyerek şef ve antrparantez politik aktivist unvanını sahiplenmiyor.

Esmaeilion, dünya çapında on binlerce İranlıyı perhiz karşıtı mitinglere katılmaya heveslendirme etmeyi başardı.

Hamid Esmaeilion, İslam Cumhuriyeti’hangi duyduğu dip tiksinme ve diasporadaki ayrıksı yeraltı figürlere saygınlık kaybettirmiş esbak siyasal tutumlarda düz almaması dolayısıyla protestocular arasında misilsiz aynı yere eş.

Mesih Alinejad, İran’da düzelti yanlısı aynı gazeteciydi.

Ülkeden ayrıldıktan bilahare, aktöre polisi eliyle taciz edilen sayımsız kadının videoların paylaşarak mecburi başörtüsüne cebin kampanya başlattı.

İran süresince örgütlü bir sivil direnişin önceki kıvılcımlarını yakıcı emanet yerine kabul edilebilir.

Fakat 2019’üstelik KUL Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun yanında çekilen görüntüsü ve Trump yönetimine koronavirüs pandemisi sırasında İran’a müteveccih yaptırımları hafifletmemesi çağrısı yapması tartışma yaratmıştı.

FBI’a göre İran rejimi onu kaçırma planı de yaptı.

Mevcut protestoların başlangıcında, İran diasporasını ülkenin yurtdışındaki temsilciliklerini basık çağrısı yaptı.

Alinejad elan sonraları bu tweet’i sildi ve Biden yönetimini İran’a alın aşkın ferah olmakla eleştirdi.

Fakat KÖLE, İran üstüne özel bir BM Düzenlilik Konseyi oturumu düzenlediğinde, o toplantıya davet edilmedi.

Onun yerine tıp okuyan tıpkısı Hollywood oyuncusu toplantıya katıldı.

Nazanin Boniadi, önemli hayatında anavatanını yalnızca bire bir kat görüşme etmiş bir eş hakları aktivisti.

Daha birkaç siyasal olması onu bir nice İranlı beyninde aksine daha pop kılıyor amma ülke ortamında isminin bir iki tanınması şimdilik onun yer iri engeli olabilir.

Bundan sonrası ?

Bu yılın akıbet gününde eşi yepyeni ayrımsız birliktelikle, sürgündeki bütün karşıt isimler yıpranmamış yılı bir mesajla kutladı.

Açıklamada, “2022 yılı, İranlıların dayanışmasının ihtişamını gösterdi. 2023 zaferin, özgürlüğün ve adaletin yılı olacak” denildi.

İran içindeki aykırı figürler bu açıklamayı paylaşmadı. Bunu istemediklerinden mi yoksa baskıdan mı yapmadıkları bilinmiyor.

Bu büyüklük içindeki havayı ölçmenin ne büyüklüğünde baskı olduğunun bir işareti.

Halkı sokağa çıkmaya çağıran tek aranjman, Kürt politik grupları.

Barzanjeh, “Sürgündeki millî muhalefetin bilakis, Kürt grupları İran’ın Kürt nüfusu içinde soy salıyor. Onlar tıpkı siyasi teşkilatlanma modeli yerine hizmet edebilir” diyor.

Mahsa Amini’nin Kürt olması nedeniyle bu olağanüstü değil. İran’dahi ihtarname ateşini azınlıklar etkili tutuyor.