Gelişmekte olan ülkelerin kök yüzü

Financial Times’ta yayımlanan bire bir analizde, yatırımcıların iri sargı gösterdiği BRIC ülkelerine (Brezilya, Rusya, Çin ve Hindistan) yönelik isimsiz noktalara dikkat çekildi. Eskiden yatırımcıların beklenmedik tıpkısı sav yaşanması halinde yakalarını kurtaramayacaklarını düşündükleri gelişmekte olan piyasalar akıbet zamanlarda çokça pop oldu. Danışmanlar bu piyasalarda envestisman yapmayı sıkı önerirken, eş görüntü yatırımcıları paralarını mütekâmil piyasalardan çekip Çin ve Rusya gibi gelişmekte olan piyasalara aktarıyor. Ancak bu bahtiyar tabloda kusurlu çok molekül var. Piyasalar üzerine yapılan akademik çalışmalar, ülkelerin GSYİH’lerindeki büyümeyle, o ülkedeki borsaların yatırımcılara getirisi beyninde akilane oran olmadığını, antrparantez arada bir iki nicelik beyninde damarlı tenasüp olabileceğini ortaya koydu. Söz Gelişi Florida Üniversitesi’nden Jay Ritter, 16 farklı ülkenin 100 almanak verilerini inceleyerek yaptığı araştırmasında şu sonuca varmıştı: “Dinç nema olaslığı olan ülkelerin piyasaları, yükselme potansiyeli olan hisseler dışında akva yatırım fırsatları sunmuyor.” Çünkü yatırımcılar, GSYİH denen istatistik değerleri değil, kök hayattaki şirketlerin hisselerini satın alıyor. amma velakin, analizde gelişmekte olan ekonomilerde kararlı akçe akışlarına mukavemetli rastlanmadığına özen çekilirken, bu piyasalarda öne sâdır şirketlerin üstelik, büyümelerini kullanılmamış sermaye akışlarıyla finanse ettikleri vurgulandı. Bu genişlik, yatırdıkları paraların köylü dönüşü efdal sıfır hissedarların zararına oluyor. Duruma henüz açık tıpkısı çerçeveden bakıldığında, gelişmekte olan ekonomiler yeterince metruk tasarruf oranlarına ve insan kaynağına eş kabilinden görünüyor. Analizde, bu tasarruf ve kaynakların kullanıma açılmasının gelişmekte olan ülkelerin başarısı amacıyla ayrımsız hacet olduğu ancak yatırımcılar üzere orantı düşüncesiz dönüşler anlamına geldiği belirtiliyor. ÇİN TEHLİKELİ BÜYÜYOR BRIC ülkeleri süresince genişlik özen çekeni nasıl Çin. Ülkede arka düzey şirketlerin hisselerinin toplandığı Şangay A endeksi, temel değerinin yedi gâvur üstünde tıpkı seviyeden muamelat görüyor. Öte yandan, Çin’in yurt sektörü elan de aceleci büyüdü. Analizde bu tıraşçı büyümenin yatırımcıların arasında balon korkusu yarattığına ilgi çekilirken, beklenen aynı varlık krizinin er ya bile geç ekonominin geneline güçlük edeceği vurgulandı. Çabuk yükselen piyasaların aynı noktadan sonraları kesin düşüşe geçeceği fikrinin şeş çizilen analizde, Çin kaynaklı ayrımsız iktisadi krizin domino etkisi yaratacağı ve mal ihracatçılarıyla başka gelişmekte olan ülkeleri dikçe sarsacağı dile getirildi. Çin aşkın kapasitesi acun genelinde hissedileceği ve hele BRIC’in gayrı ülkelerinin bu durumdan olağandan etkileneceğine dikkat çekildi. Makalenin sonunda Warren Buffet’ın “Şu anda ekonomide gerçekleşen şeyleri dikkate alarak yatırım yarmak korkunç tıpkı hata” sözleri hatırlatıldı ve bu sözün hem kıvrak ekonomiler hem de cılız ekonomiler üzere uygulanan olduğuna meni edildi.

Share: