Afganistan’daki Taliban geçici hükümetinin Dışişleri Icra Vekili Vekili Emirhan Muttaki, verdikleri tüm sözleri namına getirdiklerini belirterek, KUL’yi de verdiği sözleri tutmaya ve Afganistan’ın dondurulan fonlarını erkin bırakmaya çağırdı.
Özbekistan’birlikte bitmeme fail “Afganistan: Güvenlik ve Ekonomik Kalkınma” mevzulu uluslararası konferansta mütekellim Muttaki, 11 ay kabilinden bodur sürede Afganistan’de güvenliği ve parçalanmamış devlet organlarının faaliyetini sağlamayı başardıklarını, yolsuzluğu az daha sıfıra indirdiklerini, darülfünun ve okulları baştan açtıklarını, kadınların çalışmaları amacıyla imkan sağladıklarını, kamu siyasal ve askeri rakipler için af zar ettiklerini, devlet tarihinde ilk defa “tolerans” politikası zar ettiklerini, eski idare döneminde çalışan 500 bin kişinin işine bitmeme ettiğini ve hiç kimsenin politik görüşü nedeniyle dışlanmadığını savundu.
Kolluk kuvvetlerini halka yahut komşu ülkelere alın kullanmadıklarını söyleyen Muttaki, az dışına revan birlik vatandaşlara seslenerek, Afganistan’ın tam Afganların ülkesi olduğunu vurguladı.
20 yıllık çarpışma ve KUL yaptırımlarının ülkedeki yoksulluğun temel nedeni olduğunu ve bunun halkın hayatını hırçın etkilediğini dile getiren Muttaki, Taliban hükümetinin özellikle Afganistan’ın kazançlı kalkınmasına evleviyet verdiğini anlatım etti. Muttaki, bu çerçevede Afganistan’ı bölgeler arası ticari teşrikimesai üzere arsıulusal minval haline getirme çabalarının sürdüğünü kaydederek, “Afganistan, Cenup ve Itidalli Asya’yı birbirine bağlayan arz gelişmemiş ve akıllıca güzergahtır.” dedi.
Afganistan’ın diğer ülkelere yıldırma oluşturmadığını ve bunlarla ilişik verdikleri mecmu sözlerini namına getirdiklerini belirten Muttaki, “Demincek ise ÇAKER’den yekpare sözlerini namına getirmesini istiyoruz. Kül ülkelerle paçarız saygıya ve menfaatlere dayalı ilişkiler kurmaya hazırız. ESIR’yi Afganistan’ın dondurulan fonlarını gelişigüzel koşul olmadan erkin bırakmaya çağırıyoruz ve bu, Afgan halkının hayatını olumlu etkileyecektir.” diye niteleyerek konuştu.
Muttaki, bütün ülkeleri Afganistan ile iş birliği yapmaya çağırarak, “Afganistan, coğrafi adına stratejik konuma ehil. Tıpkısı da zengin meydan altı kaynakları ve pimpirik iştirakçi gücüne topluluk. Herkesi ülkeye envestisman yapmaya çağırıyoruz ve bu, ülkede ve bölgede muvazene ve güvenliğin realizasyon edilmesine bakım edecektir.” ifadesini kullandı.
“Dondurulmuş fonlar üzerine bile diyaloga başlamaya hazırız”
ESIR’nin Afganistan Hususi Temsilcisi Tom West da BENDE tarafının dondurulan fonların erkin bırakılması konusunda Taliban ile diyaloga hazır olduğunu kaydederek, “İstikrarlı ve gelişen ayrımsız Afganistan bağışlamak istiyoruz. Halkın yekpare haklarından yararlanmasına müsaade verin.” dedi.
West, özellikle karı ve bala haklarının korunmasının ve hükümetin herkese kemiksiz olmasının önemine değinerek, ülkede insancasına yardıma izin verilmesi, özgürlüklerin ve tabir hürriyetinin sağlanması gerektiğini söyledi.
DEAŞ’a alın ceht sarfiyat edilse dahi bibi bazı tehditlerin bulunduğuna bel fail West, “Taliban önceki hatalarını tekrarlamamalı. Afganistan’ı yükümlülüklerini namına getirmeye çağırıyoruz.” ifadesini kullandı.
West, kışın yaklaştığını ve bunun insancasına krize neden olabileceğini çokça ongun anladıklarını kaydederek, “Afgan halkına yardım edeceğiz ve en nazik bağışçı olmaya bitmeme edeceğiz.” diyerek konuştu.
Afgan hükümetinin hesaplı kalkınmanın önünde engel oluşturmaması gerektiğinin altını çizen West, “Dondurulmuş fonlar üstüne de diyaloga başlamaya hazırız. Bu konuda birlikte çalışacağız. Bu yaratıklar ekonomiyi harlatmak üzere kullanılmalı ve belirgin maliye politikası izlenmelidir.” dedi.
Birleşmiş Milel Afganistan Arkalama Misyonu (UNAMA), “Afganistan’üstelik İnsan Hakları” başlıklı raporunda Taliban yönetiminin adam hakları ihlallerinde bulunduğunu kaydetti.
UNAMA, Taliban yönetiminin Afganistan yönetimini devralmasından bu yana 10 maaş süreçte ülkedeki âdem haklarının durumuyla ilişik bulgularını paylaştığı raporunu yayımladı.
15 Ağustos 2021-15 Haziran 2022 arası verileri havi raporda, Afganistan’ın bulunan yöneticilerinin “yargısız yürütüm, eziyet, keyfi tutuklama, gözaltı ve elem muamelede” bulunduğu anlatım edildi.
Ayrıca, raporda Afganistan’bile rapor özgürlüğü ve kadın haklarına yönelik ağır gerilemelerin olduğu belirtildi.
Verilere göre, söz konusu süreç içerisinde DEAŞ’ın Afganistan kolu DEAŞ-H’ye atfedilen bombalı saldırılarda 700 koca hayatını kaybederken, 1406’sı birlikte yaralandı.
Taliban’a yönelik ithamlar
Rapora bakarak Taliban, geçmiş hükümet görevlileri ve asayiş güçlerine müteveccih 160 yargısız uygulama, 178 keyfi denetleme ve tevkif, 23 hücre hapsi, 56 azap ve biberli muamelede bulundu.
Taliban yönetimi 217 kişiye “insanlık dışı ukubet” verdi ve 118 öğün begayet çetin kullandı.
İnsan hakları ihlallerinden 173 gazeteci etkilendi, 5’i DEAŞ-H 1’i ise kimliği tespit edilemeyen benzeri yaşama vasıtasıyla girmek amacıyla 6 gazeteci öldürüldü.
Gazetecilere yönelik 122 keyfi gözaltı ve tevkif, 58 çığlık ilişki, 33 zılgıt, 12 göze hapsi uygulandı. bahis konusu uygulamalardan 65 eş hakları aktivisti birlikte ters etkilendi, bu kişilere yönelik 47 tevkif, 17 hücre hapsi uygulandı.
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid konuyla ilişkin ferdî Twitter hesabından yaptığı açıklamada, raporun doğruları yansıtmadığını iddia etti.
Mücahid, “Ülkede keyfi kanlı evet dahi tutuklama yoktur. Eğer biri keyfi olarak öldürür ya bile tutuklarsa, suçlu sayılır ve fena-i yasalarla yargılanır. Bu konudaki UNAMA raporu makul değildir ve propagandadan apayrı tıpkısı öz değildir.” ifadelerini kullandı.
Afganistan’birlikte karı sunuculara yüzlerini metres zorunluluğu
Türkiye’den Afganistan’a insani yardım
Dünya Bankası Afganistan’birlikte projeleri baştan başlattı
