Teftiş, danışmanlık ve idrak hizmetleri şirketi PwC Türkiye’nin, Türkiye enerji piyasasındaki iştirak birleşme ve satın almaların almanak analizini gerçekleştirdiği Energy Deals – Erke Sektöründeki Toplaşma ve Satın Almalar Raporu’nun sonuçlarına bakarak 2016 yılında petrol, doğalgaz ve faaliyet piyasalarında 30 adet müşareket toplaşma satın alma işlemi gerçekleşti.

2013’deri bu yana toplanmış muamelat değeri ve sayısında yaşanan düşüş 2016’de bitmeme ederken prosedür sayısı esbak seneye göre yüzdelik 32 oranında gerileyip 30’birlikte kaldı, yaratılan toplam derece birlikte yüzde 59 düşüşle 2 bilyon dolar oldu.

Altyapı sektörü ağırlıkta

Rapora bakarak, geçen yıl bir derogasyon yaratarak petrol ve doğal gaz sektörünün gerisinde mütezayit enfrastrüktür sektörü, 2016’birlikte yeniden toparlanarak hep işlem sayısının yüzdelik 80’inin ve hep değerin yüzdelik 90’ının yaratıldığı segment oldu. Altyapı segmentindeki muamelat sayısı ve değeri, 2016’birlikte ayrımsız önceki seneye oranla sırasıyla yüzde31 ve yüzde 42 gerileyerek 24 işlem ve 1,8 milyar dolarda kaldı. Bu durumun iki esas sebebi, özelleştirmelerde büyük ölçekli birleşme ve satın almaların olmaması ile makroekonomik ve ortalık kaynaklı belirsizlikler kendisine sıralandı.

Petrol ve gaz sektöründe 2016’dahi, hep 202 milyon dolar mesabesinde yalnızca şeş skor bileşke ve mübayaa gerçekleşti. Bu değerin 159 milyon doları şevket akaryakıt şirketi TP Yer Yağı’nam özelleştirilmesinden sağlandı. Ecnebi yatırımcıların Türkiye enerji piyasasına ilgisi berenarı sınırlanmış kaldı ve karışma oldukları birleşme ve satın almaların hep değerinin oranı elden yüzdelik 7’ye ulaşabildi. Bu mehabet 2015 yılında yüzdelik 45 seviyesindeydi.

PwC Türkiye Ortaklık Mübayaa ve Toplaşma Hizmetleri Ortağı Engin Alioğlu, muhassala ve mübayaa işlemlerindeki toparlanmanın, piyasadaki değişmeyen azrail ve aranjör kurumların reformlar konusundaki kararlılığına ve Türkiye ekonomisine olan güvenin gene kasılma edilmesine mecbur olacağını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

“2017 yılında birleşme ve satın alma ortamındaki iyileşmesinde, karar müşteri ve düzenleyici kurumların atacağı adımlara eklenmiş kendisine, Türkiye ekonomisine olan güvenin yeniden hesabına gelmesi da haddinden fazla oylumlu benzeri rol oynayacaktır. Şu anda hesap sırıklamak pres olsa üstelik, sırada muntazır ruh üretim santrali özelleştirmelerinin tamamlanması ve özel sektörde OMV Petrol Ofisi, Osmangazi Zindelik Dağıtım ve Statkraft’ın Kısık Hidroelektrik santrali kabilinden muhtemel mir işlemleri, 2017 yılındaki bileşke ve mübayaa rakamlarında majör unsurlar yerine karşımıza çıkacaktır.”

2017’bile 6 HES, 2 gaz santrali ihalesi yapılacak

2016’da olduğu gibi, 2017’de üstelik muhassala ve satın alma ortamı iri ölçüde enerji piyasasındaki değişmeyen müşteri ve aranjör kurumların reformlar konusundaki kararlılığı ve umumi envestisman ortamındaki düzelmeye ilişkin olacak. Enfrastrüktür sektöründe 2017’de gerçekleşmesi muhtemel işlemlerin başında şeş skor HES ve iki sayı gazla santralinin özelleştirme ihaleleri geliyor.

Özelleştirme listesindeki HES’ler şöyle: 56 MW kapasiteli Derbent, 32 MW kapasiteli Çamlıgöze HES, 37 MW kapasiteli Yenice, 60 MW kapasiteli Seyhan-1 HESleri, 7,5 MW kapasiteli Seyhan-2 HES 6 MW kapasiteli Yüreğir HES, 1,482 MW kapasiteli Bursa Gaz Türbinleri Tıknaz Çevrim Santrali ve 180 MW kapasiteli Aliağa Gaz Türbinleri Şişko Devir Santrali. 2017’da HES’lere olan ilginin gine domestik yatırımcılarla ilişkin kalması beklenirken; gaz santrallerine olan yabancı ilgisinin de, bu santraller için planlanan sığa mekanizmasının hayata geçirilmesi ve doğal gaz tedariğindeki sıkıntıların giderilmesine tutkun olduğu düşünülüyor.

Sayı Farkı işlem değeri 67 milyon dolara düştü

2015 yılında 44 olan toplaşma ve satın alma işlemi sayısı 2016 yılında 30’a düşerken, mecmu birleşme ve mübayaa değeri bile yüzdelik 59 oranında gerileyerek 2,0 milyar dolarda kaldı. Bunun sonucunda, ortalama muamelat değeri de yüzdelik 39 oranında ayrımsız düşüşle 67 milyon dolar namına gerçekleşti. 2016 yılında enfrastrüktür segmentinde hep 1,8 bilyon dolar değerinde 24 adet bileşke ve satın alma işlemi kamuoyuna açıklandı. Bu işlemlerin yalnızca ikisinde ruh ve doğalgaz ticareti fail şirketlerin hisseleri ahali değiştirirken, hoşgörüsüz kalanların tümünde hayatiyet santrali sahibi ve işletmecisi şirketler alıcıların hedefi oldu.

Hayatiyet santrallerini içeren işlemlerin çoğu hidroelektrik santrallerin özelleştirmesi olurken, özel sektör işlemlerinin şişman çoğunluğu da esasen yenilenebilir enerji varlıklarını içerdi. Altı özelleştirme işlemi toplanmış altyapı birleşme ve mübayaa değerinin yüzdelik 52’sini sağlarken, 2015 yılında termik ve hidroelektrik santralleri (HES) beyninde sağlanan denge 2016 yılında yüzde 97 kadar iri aynı nazaran hidroelektriğe kaydı. Beklentilerin tersine, Afşin-Elbistan B ihalesi 2016 senesinde dahi yapılmadı.