Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2020’ye ilgilendiren memleket bazındaki gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYH) verileri, Kovid-19 salgını karşısında 81 ilin ekonomisinin nasıl ayrımsız imtihan verdiğini çözümleme etmemize imkan sunması açısından ehemmiyet taşıyor. söz konusu veriler, 81 ilin iktisadi tahlil sonuçları, Kovid-19 yılında ekonomisi yatağa düşen illerin zaafiyet noktalarını, salgından elan birkaç etkilenerek süreci ayakta geçiren illerin peklik kaynaklarının tayin edilmesine yarayacak ipuçları veriyor.

Kovid-19 yılında hastalanan iller

DÜNYA’dan İsmet Özkul’un haberine bakarak Kovid-19 yılını en büyük hasarla geçiren el Antalya oldu. Antalya 2020 yılında yüzde 24.27 ile ekonomisi yer çok küçülen devlet oldu. Ekonomisinin turizme şiddetli bağımlı olması Antalya’yı Covid-19 salgını karşısında arz cılız yer durumuna düşürdü. Akıbet ilde üretilen gelirin dörtte birinin kaybedilmesi oldu. 

Antalya, ana hizmetler, mesleki, yönetsel ve destek hizmetleri ile diğer hizmet faaliyetleri sektörlerinde 81 iklim zarfında yer efdal ölçülü küçülmeyi etkili diyar oldu. Tecim, iblağ, depolama, konaklama ve araç hizmetlerinden oluşan anne hizmetler sektöründeki küçülme yüzde 41.94 oldu. Burada ana belirleyici olanın konaklama sektörü olduğu çıplak.

Mesleksel, yönetsel ve bindi hizmetlerindeki küçülme yüzde 52.74 oldu. Buradaki belirleyici faktör ise bu antet altında meydan alan turizm operatörlüğü hizmetleri. Diğer hizmet faaliyetlerindeki küçülme ise yüzdelik 40.77 düzeyinde gerçekleşti. Bu antet altında saha düzlük hars ve eğlence sektörü, bu alandaki küçülmede belirleyici etken. Kovid-19 yılında ekonomisi gösterişli hastalanan ikinci memleket, yeniden turizme bağımlılığı faziletli tıpkı memleket olan Muğla. Turizm deyince Antalya’dan sonraları akla gelen ikinci il olan Muğla’nın ekonomisi da yüzdelik 8.32 küçüldü. İl ekonomisinde yüzde 31.64 ile genişlik faziletli paya topluluk olan ana hizmetlerdeki küçülme yüzdelik 25.92 oldu. Turizmden öncelikle etkilenen gayrı sektörler olan farklı hizmet faaliyetleri yüzdelik 21.05, mesleksel, yönetimsel ve destek hizmetleri ise yüzdelik 12.65 küçüldü.

Turizmle ilintili konaklama ve aşındırmak hizmetlerini da kapsayan anne hizmetler sektörü, Muğla ekonomisinde yüzde 31.64 ile yeryüzü nazik paya ehil. 3. tam ekonomisi yüzde 4.67 daralan Nevşehir saha alıyor. Nevşehir ekonomisinin küçülmesinde üstelik temel etkenin turizm oldu. Nevşehir’bile adam başına GSYH hakikat namına yüzdelik 4.13, dolar bazında 849 dolar gerileyerek 5 bin 596 dolara indi. Nevşehir’birlikte kişi başına gelir Türkiye ortalamasının yüzdelik 70’i düzeyinden 4.9 puanlık bire bir kayıpla yüzde 65.1’i düzeyine geriledi.

Yüzdelik 3.1’lik konuşu daralma ile 4. sırada vadi kayran Kırıkkale’nin kazançlı küçülmesinde geçmiş üç sıradaki ilden ayrımlı olarak mebde rolü tarım oynadı. Kırıkkale’bile ekincilik yüzdelik 12.3’lük aheste benzeri daralma kaydetti ve bu oranlar 81 memleket ortamında tarımı sunu fazla küçülen ülke oldu.

Kovid-19’a karşın koşan iller

2020 yılında 10 ilin ekonomisi daralırken 9 el çift haneli nema rakamlarına ulaştı. Çift haneli büyüyen iller arasında Gaziantep, miktar adına bile iri olmasına karşın yüzde 12.27 kabil yüksek tıpkısı tahaccüm hızına ulaşmasıyla hususi olarak dikkat çekiyor. Gaziantep mevki ekonomisindeki kestirmece yüzdelik 2’lik payı ile sunma efdal paya ehil 8. iklim durumunda. Türkiye ekonomisindeki payı açısından önce 10 içre saha kayran iller arasında Gaziantep, yüzde 6.27 ile nema hızında ikinci sırada düz alan Ankara’nın birlikte yaklaşık iki ceberut nema hızına ulamış bulunuyor. Bu sayede Gaziantep bire bir zamanda, Türkiye’nin bütün büyümesine Ankara’dan sonra yer erdemli katkıda bulunan yer oldu.

Gaziantep’mağara yüzdelik 12.27’lik nema hızına ulaşmasında yer belirleyici göz endüstri oldu. Gaziantep ekonomisinde yüzde 38.76 ile kemiksiz mesafe sunu efdal paya eş kısım olan sanayi, yüzdelik 18.81 kabilinden yüksek tıpkı nema hızına ulaşınca, ilin nema hızı çift haneli rakamlara ulaştı. 81 zarfında ekonomisi yeryüzü aceleci büyüyen il yüzdelik 15.83 ile Aksaray oldu. Aksaray’ın bu performansında ekonomisinde yüzde 24.3’lük tıpkı ağırlığa ehil olan tarımdaki tahaccüm hızının yüzde 15.24’e çıkması belirleyici oldu. Aksaray’ın bu performansında kamu yatırımlarına sadık namına inşaatın yüzdelik 90.58 üzere haddinden fazla faziletli bir tahaccüm kaydetmiş olması dahi belirleyici düzeyde ulama yaptı.

Aksaray yüzdelik 16.94’lük sahici artış ile kişi başına GSYH düzeyini en hızlı zait 3. İl oldu.

Benzer tıpkı uzanım yüzdelik 11.27 büyüyen Elazığ ekonomisi amacıyla bile uygulanan. İlin çift haneli büyümeye ulaşmasında amme yatırımlarına merbut yerine yapım sektörünün yüzdelik 93.23’lük ayrımsız büyüme kaydetmesi belirleyici oldu. İnşaattaki katmerli faziletkâr tahaccüm, sanayideki yüzdelik 6.88’lik küçülmeye rağmen mecmu büyümenin çift hanelere çıkmasını sağladı.

Amme inşaat yatırımlarının büyümeye belirleyici yardım yaptığı illerden birisi de Çanakkale. Çanakkale ekonomisinin yüzdelik 13.86’lık bir tahaccüm hızına ulaşmasında inşaat sektöründeki yüzde 72.74’lük büyümenin yetişkin tıpkı katkısı oldu. Çanakkale’nin büyüme performansında toprak ekonomisinde yüzdelik 20’lik bir paya sahip olan sanayinin yüzde 15.61 büyümesinin bile belirleyici tıpkı etkisi oldu.

Yüzdelik 15.47 ile yer acul büyüyen ikinci ülke olan Ardahan’ın başarısında sanayinin yüzde 48.05, tarımın yüzde 33.58 büyümesi belirleyici oldu.

Ekonominin ciddi merkezlerinin karnesi

Türkiye ekonomisinde yüzde 9.56 ile İstanbul’dan sonradan yeryüzü faziletli paya eş olan Ankara bile yüzde 6.27 üzere etken ayrımsız hıza ulaştı. Buna ilişkin kendisine Ankara, 2020 yılı bütün büyümesine arz fazla katkı eden yer oldu. Buna karşın Ankara’üstelik ekonominin temel sektörleri olan endüstri, yapım ve temel bakım sektörlerinde küçülme yaşandı. Ankara bu nema hızına, ekonomisindeki ağırlığı nispi olarak düşük olan tarım, bilgi ve iletişim, finans ve sigortacılık ile ayrıksı bakım sektörlerindeki çift haneli büyüme oranları yardımıyla ulaştı.

Ankara’üstelik adam başı GSYH TL bazında hakiki adına yüzdelik 6.93 artmasına karşın dolar bazında 395 dolarlık kayıpla 12 bin 130 dolara geriledi. 81 diyar süresince üçüncü sıradaki yerini koruyucu Ankara’birlikte kişi başına sağlık, Türkiye ortalamasının yüzdelik 136’sı düzeyinden yüzde 141’i düzeyine daha çok. Yüzdelik 6.1 ile büyüklük ekonomisinde üçüncü balaban paya cemaat olan İzmir, Turizm’deki inatçı gidişin etkisiyle yüzdelik 1.82 üzere haddinden fazla ilişkin benzeri büyüme gerçekleştirebildi. Turizmden etkilenen anne hizmetler yüzde 5.09 ve sair bakım faaliyetleri yüzde 10.37 küçüldü. İnşaat sektörü yüzdelik 17.99 ile yeryüzü çabuk küçülen fasıl oldu. İzmir’in sınırlanmış birlikte olsa nema kaydetmesini sanayideki yüzdelik 4.29’luk tahaccüm enerjik oldu. İzmir adam başı GSYH sıralamasında 6. sıradaki yerini korurken Türkiye ortalamasına bakarak düzeyi dahi yüzde 115.67 ile minik aynı farkla tıpkısı kaldı. kişi başına sağlık TL bazında gerçek olarak yüzde 3.06 artmasına rağmen dolar bazında 710 dolarlık tıpkı kayıpla 9 bin 945 dolara düştü. Bildirme eke uran üslerinden birisi olan Kocaeli, yüzde 5.47’lik ayrımsız büyüme ile olumlu benzeri başarım gösterdi. İl ekonomisinde yüzdelik 41.12 ile öldürücü bir ağırlığı olan sanayinin yüzde 5.1 büyümesi ve yüzdelik 24.90 ile ikinci büyük paya ehil esas hizmetlerin yüzde 5.67 büyümesi umumi performansa ana teşekkül etti. adam başı GSYH miktarı temel olarak yüzdelik 6.04 mütezayit Kocaeli, ikinci sıradaki yerini korudu. adam başı sağlık düzeyi Türkiye ortalamasının yüzdelik 155.4’ü düzeyinden yüzdelik 159.84’ü düzeyine daha çok. bununla birlikte dolar bazında adam başı GSYH 567 dolarlık kayıpla 13 bin 742 dolara geriledi. Hem tarım, hem dahi endüstri üretiminin şanlı üslerinden olan Konya dahi yüzdelik 5.85 ile muvaffakiyetli tıpkısı başarım gösterdi. Bu sonuçta sanayinin yüzdelik 10.72 büyümesi belirleyici oldu.

Ekincilik ve endüstri açısından ayrımsız sair mehabetli dalan olan Adana, yüzdelik 6.03’lük büyüme ile gür bir son elde etti. Adana’nın bu performansında sanayinin yüzde 9.93’luk büyümeye ulaşması belirleyici oldu. Yüzde 6.9’luk bir nema hızını yakalayan Sazak’mağara bu sonuca ulaşmasında sanayideki yüzde 10.74’lük, inşaattaki yüzdelik 57.69’luk büyümenin belirleyici oldu. Kayseri bile yüzdelik 5.15’lik büyüme performansını sanayideki yüzde 11.46’lık büyüme sebebiyle gerçekleştirdi. Hatay üstelik sanayideki yüzdelik 9.55’lik büyüme sebebiyle toplam büyümesini ekincilik ve inşaattaki daralmaya karşın yüzde 5.04’te tuttu.

Ekonomideki ağırlığı evvel 20 içinde düz alan Tekirdağ yüzdelik 5.26 ile Samsun yüzdelik 4.79 tahaccüm ile başarılı iller arasında meydan aldı. İlk 20 içre düzlük alan illerden Balıkesir yüzdelik 3.62’lik, Manisa yüzdelik 3.51’lik nema hızlarıyla orta bire bir performansa imza attılar. İlk 20’deki illerden Denizli yüzde 2.51, Eskişehir yüzdelik 2.11 ve Sakarya yüzde 1.5 olan büyüme hızlarıyla akışmaz tıpkısı yıl geçirdiler.

Ekonomisi sunma fazla küçülen 5. yer Türkiye’nin en kocaman endüstri üslerinden birisi olan Bursa. Bursa ekonomisi 2020’birlikte yüzdelik 2.11 küçüldü. Bu sonuçta Bursa ekonomisinde yüzde 39.34 kabilinden çok balaban benzeri ağırlığı olan sanayinin yüzdelik 3.66 daralması ile ekonomideki payı kıtipiyoz olmakla alay malay yapım sektörünün yüzdelik 26.78 kabil sert bire bir küçülme kaydetmesi faal oldu.

İstanbul’dahi uzanım ne?

Yüzde 0.30’luk daralma ile ekonomisi sadık düzeyde küçülen iller arasında vadi düzlük İstanbul, turizm, ekin ve coşku sektörlerinin yanısıra inşaattaki daralmadan damarlı etkilendi. İstanbul biricik başına mutluluk ekonomisinde yüzde 30 gibi nazik tıpkısı paya cemaat olduğu için, ekonomisindeki daralma haddinden fazla vabeste olmasına rağmen, 2020 mecmu soylu erki büyümesini bayağı çekici üçüncü sıradaki ülke oldu. Bu açıdan evvel sırada Antalya, ikinci tam Muğla yer alıyor.

Omikron sayesinde pandemi gidiyor, endemi geliyor

Pahalılık öncesi döviz kurları yükseliyor