MEMLUK kriz halinde, Çin ise yükseliyor

Hürriyet / Gezegen THE DAILY FILM YILDIZI George Soros: Duvarın ve komünizmin çöküşünden 20 sene sonraları acun birbiriyle temelden değişik iki aranjman şekli beyninde tercihle yüz yüze: Arsıulusal kapitalizm ve çap kapitalizmi. İlkini olta fail KÖLE enkaz halinde, ikincisini dubara eden Çin ise yükseliyor. Daha sağlam temeller üstüne oturan benzeri çoktaraflı cümle mensur edilmeli. Reform üstüne lime lime inkişaf etmek yumruk evet, o yüzden Bretton Woods bire bir bir konferansla anamal kontrolleri karışma konuları içeren benzeri “nazik kısım” dizayn edilmeli. IMF yöntemlerini değiştirmeli; IMF’nin yapısı bile dünyadaki alçak dengesini yansıtacak şekilde baştan şekillenmeli. Bütün dolar üstüne kurulmuştu ama dolar daha çok büzük vermiyor. Baştan konfigürasyon Konfedere Milletler’i ve Düzenlilik Konseyi’ni de içermeli. Eskimemiş düzenin inşasına yükselen güçler da katılmalı. Kâin akort devam edemez. Çıktı herhangi bir istediğini yapamayan KÖLE’nin çıkarı birlikte bu yenilenme sürecine önderlik etmekte yatıyor. Bunun alternatifi korkutucu zira kazançlı ve siyasi olarak gerilemek amma askeri namına üstünlüğünü müzaheret etmek kısık benzeri karışım yaratabilir. Demokratik ülkelerin barış istediği genellemesi Bush’fecir bilahare bundan sonra yeterince yiğitlik verici değil. Elhak Amerikan demokrasisinin başı belada. Ekonomik kriz üzgü çekmeyi fazla sevmeyen tıpkı halka nazik zorluklarla karşı karşıya bırakıyor. Eğer çift dipli benzeri durgunluk yaşanırsa Amerikalılar herhangi bir türlü sivri ve muzlim fikre açık kuzuluk gelebilirler. Obama sıfır olursa ondan sonra gelecek idare içerideki sorunlardan dikkati dağıtacak aynı dış avantür arayışına girebilir. Obama’nın işbirliğine dayalı görüşleri akıllıca. Amma sistemin artık arızalı olduğu ve baştan mensur edilmesi gerektiği teşhisi konmuş değil. Obama’nın elinde o büyüklüğünde çokça sav var kim tıpkısı üstelik milel arası sistemi baştan kurmayı bunlar arasına eklemek istememesi anlaşılabilir. Amma Çinlilerin elan ırak görüşlü olması lazım. Çinliler soylu erki evolüsyon ve siyasal balans için bir nice özgürlüklerin eksikliğine katlanabiliyorlar. Amma bu değme ant hakeza devam etmeyebilir. Çin şayet önder tıpkı ülke olacaksa elan çıplak aynı cemiyet olmayı akseptans etmeli. Çin’mağara barışsever evolüsyon dışında tıpkı alternatifi namevcut. NEWSWEEK Niall Ferguson: 1979 1989’dan tarihi kendisine henüz önemliydi. Komünizmi yıkan Reagan, Thatcher, Papa evet birlikte Şarki Avrupalı muhalifler değil, kısmen saflıktan kısmen açgözlülükten, enerji kaynaklarının özelleşmesinde pastayı götürücü Sovyet liderlerdi. KGB’den Gazprom’a revan sefer haddinden fazla gelişmemiş oldu. Sovyet İmparatorluğu gitti ama Rus İmparatorluğu kaldı. Rusya deminden BRIC olmakla “füzeleri olan tıpkı Fevk Tur” atılmak beyninde. Acımasız ekonomisi 1989 düzeyini fakat 2006’de yakalayabildi. Dolar üzerinden hesaplandığında Zalim ekonomisi KUL ekonomisinin onda birinden, Çin ekonomisinin dörtte birinden aşağı. Para Şişkinliği çift rakamlı, Moskof borsası sonuç üç yılda sayı farkı yüzdelik 12 değer kaybederek BRIC ekonomileri içre yeryüzü yara performansı gösteriyor. Benzeri dönemde Çin borsası yılda yüzdelik 16 derece kazandı. Rusya’nın nüfusu öylesine azalıyor kim böyle giderse Akdarı 2045’te Rusya’yı yakalayacak. Vereme yakalanma oranı Bangladeş’in yarısı, KÖLE’nin 27 merhametsizce. Rusya’yı antagonist olarak da ortak adına bile abartıyoruz. Rusya tıpkısı müttefikten çok dava doğurucu ve bakir çokkutuplu dünyanın şişman devletleri ortada arz birkaç emniyetli olanı: Yurtdışında muhaliflerini öldürüyor, petrol anlaşmalarına uymuyor, İran’a çekirdeksel uygulayım bilimi veriyor. Ülke bugün Gazprom ve Rosneft kabil tekellerin çıkarıyla devleti yönetenlerin ve onların etrafındaki elitlerin çıkarlarının ayırt edilemez olduğu tıpkısı “oran tekeli kapitalizmi” yerinde. Gazprom ağırlığı Avrupa pazarına mı, Çin pazarına mı ciddiyet verecek? Rusya aynı çevrim gaz OPEC’i kurabilecek mi? Ya de çabucak Ortadoğu’bile dava yaratıp avuçlarını ovuşturarak yer yağı fiyatlarının artışını mı seyredecek? Hep bu sorular 1989’bile yaşananların öneminin haddizatında bağlı olduğunu gösteriyor. 1979’un daha balaban benzeri sıra olduğu söylenebilir. O sene Sovyetler kendilerini yıkıma götürücü Afganistan işgaline başladı, İngilizler etraf ekonomisini dirilten Thatcher’ı seçti, KÖLE’yi konuşma fail Deng Xiaoping ülkesini kullanılmamış bir konuşu yola soktu ve İranlılar de ayrımsız anlamda medeniyetler çatışmasını başlatacak İslam devrimini gerçekleştirdiler. ESIR 30 yıl bilahare hala bu olayların yansımaları ile cebelleşiyor: Afganistan’dahi demin zat savaşıyor, Thatcher ve Reagan’ın şampiyonluğunu yaptığı başıboş piyasa ekonomisi fert çekişiyor, Çin ekonomisinin 2027’bile ABD’yi geride bırakacağı hesaplanırken Deng’mağara mirasçıları ÇAKER’nin bıraktığı boşlukları dolduruyor ve radikal İslam dünya çapında ağdalı ayrımsız yıldırı ve şürekâ ağı yaratmış durumda. THE NEW YORK TIMES Thomas Friedman: Filistinliler ve İsrail barış konusunda ciddileşinceye büyüklüğünde BENDE resmin dışına çıkmalı. Barış süreci, oyuncuların tıpkısı bozuk sahnelerde bir güçsüz klişeleri tekrarladıkları zehir benzeri oyun kadar. Romantizm, cinslik, coşku, çabuk veya önem duygusu bulunmayan. Bu kere ayrımlı olabilir mi diyerek bakıyorsunuz, amma olmuyor işte, bilcümle aynı. Yıpranmamış ve kökten aynı el aramak gerekiyor: “Bırakalım ne halleri varsa görsünler.” Şu anda çözümü tığ iki taraftan artık istiyoruz. Liderler kendilerini halklarına şanlı birileri gibi gösteriyor, iktidara erbap olmaya ve ideolojik saplantılarını kovalamaya bitmeme ediyorlar. Ancak yaptıkları amacıyla bir değer ödemiyorlar. Tığ aradan çekilelim ve bu liderler halkları uğrunda açık kalsınlar. “Ciddiyseniz, bizi arayın, yoksa tasalı etmeyin. Bizim kişi ülkemizdeki sorunları halletmemiz gerekiyor”. Şu zaman etraf yeterince çığlık çekmiyor. Filistinliler konuşma etmeden bağdaşmak, İsrailliler anlaşmadan mülaki olmak istiyor. İsrail hem hazar yapıp hem bile Garp Şeria’yı elinde tutabileceğine inanıyor. Filistin Yönetimi İsrail’le geçinmek ve onu başı yerde car etmek beyninde değişmeyen veremiyor. Hamas ise Filistin’dahi aynı İslam Cumhuriyeti ihdas aşırı fantezisinden vazgeçmektense Gazze’nin bulunan kızdırma halinin devam etmesine razı. Sürer Durum etraf üzere katlanılabilirse, bereketli o ant. Amma ben buna mülk ve narkoz atfetmek istemiyorum. Ciddilerse bizi nerede bulacaklarını biliyorlar. O devir da ayrıntılarla değil, sınırlar dahil iki devletli tıpkı çözüm planı ile amade olmalıyız. Boğulacaksak büyük denizde boğulalım. Ross Douhat: Geçen yüzyılın çoğunda Batı’nın cins, totaliter, agresif ve silahlı düşmanları vardı. Bu boyut 20 sene geçmiş sona erdi. 9 Son Teşrin bütün Garp dünyasında hezel olarak kutlanmalı. Doğu Avrupa esaretten kurtuldu, dünya nükleer kavga gölgesinden. Fukuyama birçoklarının falsolu anladığı “tarihin sonu” ile erkinci demokrasiye ve azade etraf kapitalizmine yönelik varoluşsal tehditlerin ortadan kalkmasını kastetmişti. Bin Ladin çağımızın Hitler’i değil, İslamcılık geçen yüzyılın bütüncül ideolojileriyle tıpkı ligde değil. Marksizm ve Faşistlik Batı’nın elitlerini baştan çıkarmıştı, İslami radikalizm ise yemeden içmeden Fort Hood saldırganı gibilerini. Düşmanlarımız teröre başvuruyor, çünkü güçsüzler, bizse güçlüyüz. Sıhhatli edipler bibi gözdağı altında tıpkısı toplum olduğumuz duygusunu vermeye çalışıyorlar. Bu gözdağı aynı devir Putin, bambaşka günlerde ise Chavez veya Şimal Kore lideri Ki oluyor. Solda ise toptan kapitalizmi balaban yetenekli bir şarlatan ayrımsız bahtiyarlık zinciri adına müşahede eğilimi var. Bu balonun petrolün tükenmesi, global ısınma ya de soylu erki benzeri çöküşle sonlanacağı söyleniyor. İçeride liberaller Bush’un faşist, sağcılar ise Obama’nın Leninist olduğunu iddia edebiliyor. Bu paranoyalar medeniyetimizin kendi kalıcılığından korktuğunu gösteriyor. Toplumumuzun namevcut olmasından sonraki sunu çığlık ikinci belki Atillası sıfır tıpkı Roma kabilinden bütün hakeza bitmeme etmesi tamam. Çözülme ve sonuçsuzluk ihtimali tarihe ahlaki benzeri forma veriyor. 50’lerde liberaller soy ayrımı devam ederse, 70’lerde yıpranmamış muhafazakarlar hedonizm ve pasifizm devam ederse Komünistler kazanır diyorlardı. Belki tarihten sonradan hayatın üstelik sonu vardır. THE WASHINGTON KAT David Ignatius: Tahran’dahi çekirdeksel laf ile ilgilendiren tıkalı tıpkısı iç ağız dalaşı yaşanıyor, karar veremiyorlar. İranlılar sözleşme üzerine hoşgörüsüz girişim atacak gibiler. Ebat o hale geldi ki anlaşmayı Tahran’da genişlik çok savunan Ahmedinecad haline geldi. Yeşil Harekete karışma olanlar dahi dahil muhalifleri onu Garp’evet çok karşılık vermekle suçluyorlar. Bu diplomatik tıkanıklık İran’a açılım politikasını merkeze koyan Obama amacıyla iri ayrımsız sonuçsuzluk. İran’dan “olur” cevabı almak neredeyse imkansız kabil. Elan önce birlikte barış süreci üzerine tıpkısı akamet yaşandı. İran konusundaki tıkanıklık devam ederse ambargolar gündeme ati. Rusya ve Çin veto edecek gibi görünüyorlar. Teşrinievvel başında İran Kum’daki tesisi denetime açmaya, birkaç düzeyde zenginleşmiş uranyumunu yurtdışına göndermeye ve nükleer konuda geniş çaplı görüşmelere yeşil mum yakmış gibiydi. Bunlardan vakit kaybetmeden ilki gerçekleşti. İran’ın “Nazik Şeytan” fikrine kaygılı reşit ve onunla anlaşma ihtimali Tahran’üstelik politik “lerze” yaratıyor. Muhalifler Ahmedinecad’ı “evdeki nükleer şekerleri” kaybetmekle suçluyor. Önce Hamaney’mağara desteğini almadan konuşmayacak olan Laricani saldırıya başladı. Arkası Sıra Hamaney’in kendisi üstelik güzeşte hafta Günindi ile endam etmenin “bönce ve sapıkça” bire bir özdek olacağını söyledi. Hep bunlar karmaşık ayrımsız boy bos oyunu da cins tabii. Amma İran basınını okuduğunuzda ABD ile anlaşmanın daha hazır olmadıkları nazik tıpkısı adım olduğu anlaşılıyor. Bir Nice reformcu üstelik MEMLUK ile diyalogu desteklemektense Ahmedinecad’a alın nokta çokluk telaşında. Sabık ay görüldü ki Hamaney rejiminin varlığı ve meşruiyeti düzlük okuyan benzeri Amerikan aleyhtarlığına sadık. ESIR’ye düşman adına gerekseme duyan aynı İran’la pekâlâ anlaşılır? Ve bunu İran’ın ana umudu olan muhalefete çıyanlık etmeden şüphesiz yapılır? Robert Samuelson: Roubini geçen hafta BENDE Minval Bankası’nın (Fed) güdük vadeli faizleri neredeyse başarısız düzeyinde tutması nedeniyle yatırımcı ve vurguncuların ucuza dolar cinsinden borçlandıklarını ve sonraları bile pay senetleri, tahviller, kızıl, yer yağı, madenler ve ecnebi döviz satın aldıklarını, bu listedekilerin fiyatlarının şiştiğini ve bu erinç balonun hızlı hızlı değilse birlikte aynı dönem felaket sonuçlar yaratarak patlayacağını argüman etti. Faizler eninde sonunda yükselecek, evet üstelik İran’la çarpışma evet dahi koşa dipli dinginlik endişesi kabilinden birşey piyasaların psikolojisini değiştirecek. O ant yatırımcılar elde ettikleri sülale örtbas etmek üzere satışa geçecekler ve bu bey çöküşü getirecek. Zayiat artacak, çekinmezlik bitecek ve hamur ekonomi elem çekecek. S&P 500 endeksi 9 Mart’tan bu yana yüzde 50 yükseldi. Yirmi iki yükselen ortalık borsasından oluşan indeks ikiye katladı. Yer Yağı 30 dolardan 80 dolara yükseldi, zer yekpare zamanların en son düzeyinde. Dolarsa yerlerde sürünüyor. Yani Roubini’nin hikayesinin evvel kısmı makul. Amma bu artışların ucuza itimat ile şiştiği iddiası elan beş altı inandırma edici. bahis konusu fiyatlar yükseldi çünkü kriz başında panikle dakikasında düşmüşlerdi ve bilahare bu ilaveli düşüş kısmen bilakis döndü. Söz Gelişi yer yağı hala 150 dolarlık doruk düzeyinden az çok gerilerde. Eğer iktisat toparlamaya devam ederse bulunan fiyatlar tarihî adına akseptans edilebilir seviyede. Sakim doların söylentileri körüklediği da çokça yalınlık değil. Gün Batısı’de bankalar vecibe vermeyi kısıyorlar. Roubini’nin balon iddiası müdellel değil. Amma çürütülmüş de değil. Geçmişten biliyoruz kim, Fed’mağara politikaları hem teknoloji balonunun hem da hane piyasası balonunun şişmesinde cafcaf oynadı ama bunu derecesi tartışmalı. Jim Hoagland: Obama’nın açılımı İran ve Suriye marifetiyle reddedildi amma güzeşte hafta Burma’bile gani tıpkısı sınav verdi. Ülkeyi ziyaret eden ESIR’li diplomat yönetimdeki cuntanın yanı sıra marjinal liderle dahi görüşmekte ısrar etti. İşte Obama’nın ayrıksı sorunlu ülkelere dönük yaklaşımında nakıs olan bu. Muhalifler ayn ardı ediliyor. Çin gezisinde de bu olacak. Obama zat kandırma ve etkileme yeteneklerine o büyüklüğünde güveniyor kim, meydanda onunla yarışacak hayat dolu çap liderle istemiyor kabilinden görünüyor. Diyalog politikaları işlemezse B planı ne? Fred Hiatt: Temsilciler Meclisi’nde akseptans edilen sağlık reformu yasası herkese keyif sigortası sunuyor. Bu bizi batkı ettirecek. FINANCIAL TIMES Wolfgang Munchau: Avrupa Birliği’nin ilk başkanının erbap olması müstelzim özellikler şunlar: Akse diyet becerisi, önemli ekonomik politikaları formüle ika ve aplikasyon becerisi ve hem içeride hem dışarıda entrika yeteneği. Mevcut adayların on paralık biri bu açılardan istiğna edici değil. Hatta bu görevi bihakkın yapacak birini uydurmak imkansız gibi. FOREIGN POLICY Saree Makdisi: Abbas “bol kim gitti de kurtulduk”. Filistin üzere körpe benzeri lider değildi. Gidişi barışsever bire bir hal ihtimalini arttırıyor. ASIA TIMES Pepeme Escobar: Pentagon Afganistan ve Pakistan’ın İran ile Çin arasında açacak köprü olduğunu ve İran’ın Çin ile Hindistan’ın ihtiyacı olan enerjiye topluluk olduğunu biliyor. Afganistan ve Pakistan’ın Balkanlaşması Çin’in Sincan’dan ve Pakistan üzerinden Arap Denizi’hangi yağız yolunu keser. THE WASHINGTON TIMES Mohamad Bazzi: Seçimlerin üzerinden ilkokul ay geçti amma Lübnan’ın hala hükümeti namevcut ve mutluluk gene krize sürükleniyor. Hizbullah ülkenin en zinde askeri ve siyasi aktörü ve bulunan mabeyin ona istediklerini ika imkanı veriyor. Ülkedeki 60 almanak köhneleşmiş erk paylaşım sistemi değişmeli. Tümce Marunî Reisicumhur, Sünni Başvekil ve Şii Yasama Kurulu Divan Başkanı’nı öngörüyor ve henüz adi makamlara kadar nereye ne gruptan biri geleceğini belirliyor. Irak’ta yaşananlar Lübnan’ı etkiledi. Politik tıkanıklık şiddete dönüşebilir. Lübnan bölgedeki vekalet savaşının sahnesi. Tıpkı tarafta İran ve Suriye, diğer tarafta ise Sünni ve Hıristiyan parti koalisyonunu destekleyen BENDE, Suudiler ve başka Sünni Fellah rejimleri var. Suriye ve Suudiler yakında barıştılar amma bu Lübnan’a yansımadı. NEW YORKER Seymour Hersh: Pakistan’ın çekirdeksel silahları güvende mi? Temel ocumak başkaldırı. Ordudaki aşırılar çarpış yapabilir, nükleer silahları ele geçirebilir.

Share: