Kızılay Başkanı Kınık, korona virüsün Çin’dahi ortaya çıktığı günden itibaren takipte olduklarını belirterek, benzeri kıyamet operasyon merkezi oluşturduklarını söyledi. ve nefes nakliyle korona virüs tedavisine başlanacağını açıkladı.
“Bu yaşadığımız korona pandemisi biyolojik kıyamet” diyen Kınık, Habertürk’ten Esra Boğazlıyan’a açıklamalarda bulundu. Soluk nakliyle korona virüs tedavisine başlanacağını açıkladı. Kınık’ın açıklamaları özetle şöyle:
‘300 kumluk hastanesi elan hazırlıyoruz’
Korona virüs Türkiye’ye girdiği andan itibaren hangi yaptınız? İlk vakanın tespitinin ardından 19 dönüş geçti. Bu süre zarfında sahada ne yaptınız? Ne yapıyorsunuz?
İlk korona vakası çıktıktan bilahare Esenlik Bakanlığı’mız ile ulusal pandemi gösteri planı çerçevesinde kâh görevler verdi. Öncelikle vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi göreviydi. İkincisi tagaddi ve tahaffuz kâmilen hazırlanmamız amacıyla buyuru verdi devletimiz. Ensiz dışından Türkiye’ye mevrut ve karantinaya alınan vatandaşlarımızın ki 16 bin kişinin 14 periyot boyunca bilcümle yemeklerini karşıladık. Hala dahi karantina altında tutulanlar var. Tam öğünlerini ve ihtiyaçlarını 2500 Kızılay çalışanı hizmet verdi.
Bu süre içinde çizik bölgelerimizde, hele İran-Gürcistan sınırlarında karayoluyla Türkiye’ye süzülmek durumunda olan vatandaşlarımız üzere o minval boyunca beyaban hastaneleri kurduk. Türkiye içine sokulmadan o noktada karantinada tutulmaları üzere 150 civarında sahra şişme deri hastanemizi Keyif Bakanlığı’na verdik. Şu anda birlikte ülkemizin yegâne afet deri üreticisi olan küçük ay ayının başından beri sahra hastanesi üretimi bitmeme ediyor. 150 çöl hastanesini teyit etmiştik, demincek 300 çöl hastanesi elan hazırlıyoruz. Günde kısaca 5 şifahane üretiyoruz. Deri birimlerimizdeki izinleri de kaldırdık. 2020 zaten incitici başladı. İdlib krizi, barhana dalgası, zelzele bölgesi. Avrupa’evet barhana dalgası başladı. Edirne hattındaki göçmenlere birlikte hizmetlerimiz oldu.
‘Peçe fabrikamız var, april sonu üretime başlıyoruz’
Önümüzdeki günlerde Türkiye’üstelik de maske ihtiyacı doğabilir. Sizin maske üretiminiz var mı?
Peçe istihsal kapasitemizi 2. Acun Savaşı döneminde kimyevi doğal gaz ve silahlara karşı Kızılay’ın kurduğu bire bir maske fabrikası var. Bu maskelerle ilgili imalat kararını verdik. Nisan’ın böylelikle imalat başlayacak. Yüksek kapasiteli tıpkı araba satın aldık amma makinenin Türkiye’ye intikalinin sorunlarını çözmeye çalışıyoruz. Anında faziletkâr kapasiteli tıpkısı maske imalatımız olacak. Fakat bu süre ortamında yüksek kalifiye olan Çin’deki çokça balaban bire bir üreticiyle angajman kurarak hazırlık ediyoruz. Tezelden bir şekilde gerekseme duyan keyif personeline dağıtıyoruz. Keyif Bakanlığı da yaptı 3 milyon N95 maskesi tedbir etti. İhtiyaç artarsa hem dışardan dış alım hem birlikte içerde istihsal kapasitesi oluşturuyoruz.
‘Dosdoğru insanların peçe takması riski artırıyor’
Tıbbi malzeme sıkıntısı yaşar mıyız evet?
Zatî koruyucuyu bilinçli kullanmamız lazım. Koronada efdal bir farkındalık oluştu. Dizge hazırlık almaya çalışıyor. ‘Peçe takmalıyım’, ‘ellik takmalıyım’ diye niteleyerek düşünüyor. Tıpkısı kıyamet tıbbı uzmanı adına şunu söyleyebilirim kim; sağlıklı insanların peçe takması riski artırıyor. Alelhusus ellik kesinlikle koruyucu değil, bulaşma riskini çokça artırıyor. Sahte aynı yiğitlik duygusu oluşturuyor. Sağlıklı insanların peçe takmaması gerekiyor. Zira diyelim kim hoşur ayrımsız damlacık almış olabilirsiniz, sizi rahatsız etmeyecek ölçüde. Amma üst bunu havalandırma eliyle atabiliyor. Siz maske takarak bunu engelliyorsunuz. Heveskâr maske noktasında aynı bastırık namevcut.
‘SUTAŞ’den 10 milyon lira bergüzar geldi’
Güneş Tacı salgınının ekonomik götürüleri dahi var ve olacak dahi elan. Bir Nice işyeri sınırlanmış. İşten çıkarılan insanlar var. Süreç uzarsa henüz dahi olacak kabil. İşsiz kalacaklar için bire bir eylem planınız var mı?
İlk etapta bir kampanya başlattık. ‘Bu hilal bu mevki üzere var’ isminde esasen içtimai el birliği kampanyası. Herkesin zat yakınlarından sarmak üzere ihtiyaç sorması, dayanışmasını istiyoruz. Öncelikle müstacel yerine 75 bin aileye işini kaybeden ailelere 400’leşker lira akça destek veriyoruz. Pandemiyle bu arada başladık. 50 milyonluk paketin içre var. Artıracağız. 150 bin eskimemiş doğum yapmış annemize 150’şer teklik bindi. 150 bin aileye gıda, 100 bin aileye hıfzıssıhha kolisi, 20’ye mail yemek evimiz var. İhtiyaç sahibi olan insanlarımıza günce ısıdam aşındırmak sevkiyatları. Kampanyada toplanacak paraların tamamını, zekat, fitre yekpare yardımları Türkiye’nin içindeki bu gruba yönlendireceğiz. Korona kampanyamızı ‘Bu ayça seninle var’ kampanyamızı yeni başlattık. AB’den 10 milyon lira destek aldık. Benzeri taraftan da İslam Kalkınma Bankası’yla proje hazırladık.
Dem bağışı hangi durumda? Sizin geçtiğimiz günlerde ayrımsız açıklamanız vardı stokların kritik seviyede olduğuna ilgilendiren. Koronayla gelişigüzel zaman bağışı düştü mü?
Aldığımız kanların kanların benzeri miyadı var. Trombosit 5 zaman yaşıyor, eritrosit 40 ahit yaşıyor. Tezelden gerekseme sahibine yansıtmak durumundayız. Günce benzin kadar her aktarılma 9 bin ünite kanı 1500 hastaneye yansıtmak zorundayız. Engebe bitmeme ediyor, lösemili çocuklarımızın koku ihtiyaçları devam ediyor. Güneş Tacı zımnında kırıcı bakıma alınan ve çoklu örgen yetmezliği zihayat ve soluk ihtiyacı doğan vakalarla üstelik karşılaşıyoruz. Müstacel olmayan ameliyatlar yapılmıyor ama sunu bir iki günde 4-5 bin birim çağ toplamamız gerekiyor. Bu konuda duyarlılık oluşması gerekiyor. Kızılay’a gidersem bana korona bulaşır, çağ verirsem korona bulaşır üzere düşenceler var. Korona virüs soluk marifetiyle bulaşmıyor. Kızılay çağ merkezleri tıpkısı hastane değil. Mıhlı insanlar geliyor. Önlemler peş düzeyde. Bu dönemde da dem bağışlarının sürmesini istiyoruz. Bu durumda dahi apayrı bir beklenti daha ortaya çıktı.
‘İyileşen güneş tacı hastalarının kanlarındaki plazmanın eskimemiş hastalara nakli’
Plazma tedavisinden bahsediyorsunuz sanırım. Koronayla savaş fail birçok ülkede gündemde. İyileşen güneş tacı hastalarının kanlarındaki plazmanın yani oluşuk antikorun eskimemiş hastalara nakli. Peki Türkiye’da bu benzer olabilecek mi? Afiyet Bakanlığı’yla, Marifet Oturmuş’yla çalışmanız var mı?
Hacettepe Üniversitesi, Kızılay ve Sağlık Bakanlığı Bili Kurulu’yla 3’lü tıpkı çalışma yürütüyorduk. Afiyet Bakanımızla bağlanak kurduk. Olgun Kurulu bile Keyif Bakanımız üstelik müsaade verdiler projenin ilerletilmesi için. Haddizatında bu 50 yıldır hekimlerin bildiği benzeri formül.
Hastalığı geçirmiş ve iyileşmiş, kanında de 2 haftadır virüs yoksuz gönüllü bağışçılarımızı alıyoruz ve plazmalarını alıyoruz. Hazır Para kısmını alıp sair kısmını ferasetsiz veriyoruz. Plazmada ne var? İmmunglobolin dediğimiz antikorlar var. Bu immunglobilinler, kilolu bakıma alınmış, teneffüs sıkıntısına girmiş, durumu kötüye giden riski yükselmiş vatandaşlarımız üzere onu uçurumun kenarından çekip alabilecek bire bir otama edici özelliği var.
Önümüzdeki günlerde, önceki ekip hastalarımız iyileşmeye başladı. Bu hastalarımızla angajman kuracağız. Gönüllü olacak vatandaşlarımızın plazlamalarını alıp karmaşık bire bir lojistik sistemle. Çünkü bunlar saatler süresince bunaltıcı bakımlarda durumları kötüleşen insanlara yetiştirilmesi gerekiyor. Büyüklük genelinde 20’ye mail noktamızda plazma farez dediğimiz aferez cihacımız var. 100 civarında cihazımız var. Kâh üniversite ve terbiye hastalerimizde bile bu cihazdan bulunuyor. İyileşen hastaya şu mesajı vereceğiz: ‘Sen aynı kahramansız. Hastalandın ama iyileştin. Haydi deminden ağır sıklet hastalar üzere bu kahramanlığını kullan’ diyeceğiz.
’20 milyon euro destek verilecek’
Hangi kadar müddet içre hayata müstehap?
Bu haftayı hazırlıkla tamamlayacağız. Ahir hafta da yavaş yavaş iyileşmiş olan hastalardan bu plazmaları almaya başlayacağız.
Kâin altyapınız yeterli mi plazma tedavisi için yoksa ekstra bire bir kaynağa ihtiyacınız var mı?
Plazmanın içindeki bu immunglobinle teker tekerlek ayrılarak çare haline getirilmesi daha ileri ayrımsız uygulayım bilimi. Bunun amacıyla birlikte çalışmamız bitmeme ediyor. Fraksinasyon yapabileceğimiz altyapıyı de oluşturacağız. Konuyu Cumhurbaşkanımıza dahi Maliye Bakanımıza üstelik ilettik. 20 milyon euro büyüklüğünde tıpkı bindi verilecek. Mutluluk genelinde daha erdemli plazma depolayabileceğimiz bio bankalar kuracağız. Bu biobankalar hem güneş tacı döneminde destek olacak altyapı olacak, artık üstelik benzer durumlar olduğunda hızlıca harekete geçebileceğiz.
Kızılay hastanelerinde Kovid-19 testi yapılıyor mu? Kızılay hastanelerinde kit var mı?
Tığ numuneleri alıyoruz, Keyif Bakanlığımıza gönderiyoruz. Şöyle aynı husus yaptık. Türkiye’de güneş tacı virüs gibi patojenleri moleküler düzeyde tespit edebilecek psr dediğimiz çok çabuk çalışan faziletkâr kapasiteli cihazlarımız var. 4 noktada vardı, bu psr sistemlerimizdeki kapasitemizin yarısını tığ Esenlik Bakanlığı’na aktardık. Günce 4 bin güneş tacı imtihan edebilecek cihazlarımızı Ankara ve İstanbul’da Sağlık Bakanlığı’na teyit ettik.
‘Günde 4 bin güneş tacı testi yapabilecek cihazımızı bakanlığa verdik’
Yekpare birlikte bu iptila ediliyor. Kızılay’ın birçok kıvrak araçları var, bu testleri yapabilecek donanımı var. Bu altyapı korona testi tespitinde kullanılamaz mı diyerek?
İlk vaka çıktığı anda Keyif Bakanlığı’na bu enfrastrüktür sistemimizin kullanılmasını teklif ettik. Bire Bir taraftan bizim soluk hizmetleri amacıyla ihtiyaçlarımız devam ediyor amma ivedi ameliyatlar hariç operasyonlar ertelenince günce 9 binden 4 bin birim kana ihtiyaca düşünce günde 4 bin güneş tacı testi yapabilecek bu cihazlarımızı Keyif Bakanlığı’na konfirmasyon ettik. Bizim cihazlarımız amma Sağlık Bakanlığı işletiyor.
Güneş Tacı pandemisi amacıyla eksiksiz senaryolarınız amade mı? Vaka sayısının çok artması yerinde B, C planlarınız var mı? ‘İlk etapta 50 milyon liralık bütçe ayırdık’ demiştiniz. Bundan sonraki planlarınız, mülhak bütçeleriniz nedir?
Gelirlerimizi açık artırma, giderlerimizi tenkis, koronada olduğu kabilinden kampanyalarımıza henüz efdal bağış toplamak için seferberlik halindeyiz. Nazik kurumsal firmalar, toptan firmalar Kızılay’la müzakerelerini sürdürüyor. TİM, bunlardan birisi. Aynı kısmı hijyen setleri veriyor, bire bir kısmı maddi bindi sağlıyor. Örneğin Amazon Türkiye 100 solunum cihazı atıfet etti. Ehliyetli olmazsa özlük bütçemizden birlikte ayıracağımız yeni 50 milyon liralarımız olacak.
‘Afiyet sektöründe dışa bağımlıyız, malzemelerimiz biterse sıkıntıya gireriz’
Arz çok nikbet edilen öz pahal bakımların durumu? Ventilatör cihazları haddinden fazla heybetli. Sizin bu noktada tıpkı tedbir çalışmanız var mı? Hep balaban ekonomili ülkeler dahi ventilatör sorunu yaşıyor.
Hazırlık noktasında firmalarla görüşüyoruz. Kendimizin bu cihazları üretmesi noktasında tıpkısı planımız yok ama bizim alanımıza giren söz gelişi kan torbaları, çağ laboratuar kitleri, ferdî koruyucu peçe, otağ şifahane üzere ihtiyaçların karşılanmasıyla ilgili yatırım çalışmalarımızı yaptık. Afiyet sektöründe dışa bağımlıyız. Şu anda mecmu az dışı uçak operasyonlarını durdurdu. Türkiye içindeki malzemelerimiz biterse sıkıntıya gireriz. Esenlik sektörümüzde milli seferberlik sağlamak zorundayız.
Evcil ve milli Kovid-19 imtihan kitlerinin teksir noktasında Kızılay devreye girmez mi?
Tığ reprodüksiyon noktasında değil ama klinik araştırmalara laboratuarlarımızı açıyoruz. Soluk ürünlerinin üretilmesi, zaman torbası bizim işimiz, test kitlerinin üretilmesi üzere laboratuvarlarımızı açtık.