FINANSGUNDEM.COM
Uluslararası Etibba Derneği (AID- Alliance of International Doctors) Türkiye üyeleri himmet grupları oluşturarak İstanbul’bile sokağa artık. Belli bölgelerde muhtemelen saatlerde insanların peçe takıp takmadığını, takanları, takar kabilinden yapanları, kolunda taşıyanları sokakta oturdu biricik yegâne saydı…
İşte korona virüs salgını 1. Dümen 2. Pik diri Türkiye’den can alıcı peçe sonuçları:
“Son haftalarda olay ve kaybettiğimiz parasız sayılarındaki yükseliş sürüyor. Afiyet Bakanlığı’ndan yapılan bildiriye bakarak yer çok olay İstanbul’dahi bulunuyor.
Virüsün yayılımını bilcümle alay malay tavsatmak gibi. Dip ayrımsız kan alabilmek üzere hadise sayısının günlük 100’ün altına inmesi gerekiyor. Bunu başarabilmek için genişlik deli dolu çözümlerden biri ise, herkesin berrak alanlarda maske kullanımına ‘akilane şekilde’ uyması. Huysuz halde maske kullanımına uymamak ve maskeyi kavisli çalmak, şu an yaşamakta olduğumuz 2. pik noktasını tetikleyen sunma koskocaman prensip haline geliyor.
Halkımızın peçe kuralına ne büyüklüğünde merbut olduğu sorusunun açık bire bir cevabı yok. Bu yüzden biz üstelik AID Arsıulusal Etibba Derneği kendisine bu soruya halkın arasında karşılık bulmaya çalıştık.
Hangi Yaptık?
Ağustos ayının sonunda, tıpkı hafta boyunca ekibimiz ile İstanbul’un farklı ilçelerinde 10’dan çok bölgeden güzeşte binlerce insanların maske kullanımını gözlemledik. Peçe kullanımına uyumu ise şu 4 kategori ile sınıflandırdık:
Makul Takan: Hem burnu hem birlikte ağzı kapatan bire bir peçe takan.
Falsolu/Eksik Takan: Burnu yahut ağzı kapatmayan ayrımsız maske takan.
On Paralık Takmayan: Hiç peçe takmayan.
Ayrışık: Elde, bilekte, dirsekte, cepte vb. haiz.
Pop AVM bölgelerini, Üsküdar, Kadıköy ve Fatih’te kâin hareketli alanları, metrobüs giriş güzergahlarını, Gaziosmanpaşa ve Esenyurt’ta mukannen bölgeleri görüşme ettik. 25 Ağustos ile 29 Ağustos beyninde tamlık bu konumları izleyip, 2 saatlik vardiyalarla yoldan güzeşte binlerce insanın peçe kullanımını inceledik.
Sonuçlarımız, İstanbul’un cıvıl cıvıl ve değişik bölgelerinde meydan düz bölgelerle merbut olsa bile, çalışmamızı halkımızın pandemiye pekâlâ reaksiyon verdiği sorusuna daha ilmî bir yanıt bulabilmek üzere akademisyenler yoluyla yapılan araştırmalara göre modelledik.
İşte sonuçlar:
İnceleme esnasında tek maske kullanmamanın beraberinde, maskenin falsolu kullanıldığını gözlemledik. Bu üstelik ne yazık kim tek peçe kullanmamak ile eşdeğer. Maskeyi bire bir süreliğine temizlenmek üzere burna veya ağıza büyüklüğünde indirenlerde bu hareket giderek huy haline dönüşebiliyor ve maskeyi boyunda üstelik olsa sonsuz öğütmek, maskenin ‘hiç yoktan’ kullanıldığı hissini doğurabiliyor. Virüsü ne ortamda ve hangi anda kapacağımızı gözlemek cins değil. Bu yüzden temas bireyi gizil sırtçı, rastgele yüzeyi potansiyel toprak kendisine görmekte fayda var.
Virüsün bulaşma yollarından birinin, enfekte bireylerin öksürmeleri yahut aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile olduğunu biliyoruz. Bu solumayı burnumuzdan etme ihtimali ise, maske nısıf asma halde iken az çok faziletkâr.
Her 2 kişiden 1’i kusurlu
İncelemenin tamamına baktığımızda, maskeyi akıllıca kullananların oranı %56.1; yarım yamalak/falsolu kullanan, üstünde taşıyan yahut on paralık kullanmayanların oranı ise %43.9 olarak karşımıza çıkıyor. Bu oranlar az daha değme 2 kişiden 1’nin maske kullanımının kusurlu olduğunu gösteriyor.
Günce 100 vakanın altına inebilmemiz üzere makul tasarruf oranını hemen artırmamız gerekiyor.
Havza bölge maske kullanımları (Eş-Karı)
Araştırma sırasında, kadınların bilcümle bölgelerde erkeklere bakarak elan kesif peçe taktığını gözlemledik.
Metrobüslerde tasarruf efdal
Kalabalık ortamlarda vatandaşların birbirini maskeyi akilane istimal noktasında uyardığı ve maske kullanımına uyumun yeryüzü faziletkâr olduğu yerlerin metrobüs hatları olduğunu gözlemledik. Metrobüslerde akıllıcasına şekilde peçe kullanımı %94’ü aşıyor. Müşahede esnasında metrobüslerde ‘hiç maske kullanmayan’ yolcuya rastlamadık. Fakat metrobüslerde geriye küsurat dilim, maskeyi burna indirerek kullanıyor.
Akşam Ezanı saatlerinde acul düşüş
Akşam saatlerinde seyran, market yolculukları kabil bodur yürüyüşlerde; sokaklarda, konu-dükkan önlerinde peçe kullanımı ruz vaktine bakarak çabuk tıpkısı düşüşe geçiyor. Bunun birçok sebebi kabil. Tığ ise 2 belki üzerinde durduk:
1- Mecmu bölüm peçe kullandıktan sonraları, günün verdiği yorgunlukla birlikte ufak bir boşalma isteği.
2- Bilinen bölgeye çağ yapıldığında, bölgeye ve insana cesaret hissinin artması. (Aktarılma boyu tanımadığı insanlarla seyahat/etkileşim halinde olan fertler maske kullanımına yarı yarıya (%56.1) da olsa dikkat gösteriyor)
Bariz alanda içtimai uzaklık
İnceleme boyunca sosyal açıklık kuralına uyumu da gözlemleme fırsatımız oldu. Maske kullanımı olması gerekenin az çok altında seyrederken, toplumsal mesafeye harmoni peyda alanda erdemli seviyelerde. Fakat bu noktada toplu transfer araçları ve merbut alanları ele aldığımızda ise, içtimai mesafeye neva berenarı azalıyor.”
