Şirket sahiplerinin dokunaklı rüyası olan müft çekler başa bela olmaya tekrar başladı. Sudan Ucuz çıkan çekler incelendiğinde ise bu işi yapanların elan başlangıçta dahi karşılıksız çek dolayısıyla sicilli olduğu ortaya bundan sonra.
Hürriyet’ten Aziz Güler’in haberine göre, akıbet dönemde mütezayit meccanen çeklerle ilgili benzeri araştırma yapan Emniyet Taşıt Bürosu (KKB), bu çek sahiplerinin yüzde 90’ının elan geçmiş dahi çeklerinin bedava çıktığını ortaya koydu. KKB Umumi Müdürü Teşrinisani Akdeniz, iktisat üstünde hırs yaratan bu riskin, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın Bankalar Birliği’nden talebi üstüne hazırlanan çek raporları sayesinde azaltılabileceğini söyledi.
Cesaret Araç Bürosu dokuz bankanın eş yönetimde olan bire bir anonim ortaklık statüsünde bulunuyor. İlk kuruluş amacı bankaların kendi aralarında alıcı bilgilerini tutmak olan KKB, demin bu bilgileri üçüncü kişilerle bile paylaşıyor. Kurumun hazırladığı çek ve risk raporları ile şirketlerin finansal röntgeni çekilebiliyor ve riskler henüz net bire bir şekilde görülebiliyor.
KKB’nin Genel Müdürü Son Teşrin Akdeniz, emeksiz çek adetlerinin 2011’den şiddetli olmakla beraber 2007-2010 arası dönemden elan ongun olduğuna dikkat çekti. Akdeniz, “Zaman 80 bin seviyesinde olan kopya, 2009 yılında 190 binlere büyüklüğünde derkenar. Nedeniyle riskin yönetimi açısından özen fosforlu, ancak haddinden fazla çokça çığlık değil. Ana 2013’üstelik izleneceği azimet sorunun hangi kadar aheste olduğunu gösterecek” dedi.
Artışın hemen meccani çeklerde değil protestolu hisse senedi sayılarında birlikte olduğuna işaret fail Akdeniz, caba çeklerdeki bu artışta kodes cezasının kalkmış olması değil konuşu yavaşlamanın etkin olduğunu belirtti. Akdeniz, “Henüz geçmiş dahi delik cezası kabil bir yaptırımın olmadığı protestolu hüccet sayılarını ve ödenmeyen güven oranını zait her neyse meccanen çek sayısını dahi artıran tıpkısı deli dolu. Bu soy dönemler ekonomilerde herhangi bir antlaşma evet, evvelce da oldu, gelecekte da olacak. Burada belirleyici olan bence büyümenin seyri. Buna vabeste olarak 2011 büyüklüğünde bol olmamakla gelişigüzel esbak yıllardan üstelik zehir olmayacağını hesap pusulası ediyorum. 2012’deki 60-80 bin arasındaki seyrini sürdürmesini bekliyorum” dedi.
GEÇMİŞİNİ İYİ İRDELEYİN
Akdeniz, firmaların iktisat üzere önemli tıpkı yıldırma olan caba çeklerden istinkâf etmek için karşı tarafın geçmişini iyi irdelemesi gerektiğini söyledi. Akdeniz, şöyle bitmeme etti:
“Geçmişte evet birlikte bugün hala çeklerini yahut bankalara olan borçlarını ödemeyen kişilere para satarken bol düşünülmeli. Tığ Başbakan Yardımcısı Yüce Babacan’ın Bankalar Birliği’nden talebi üstüne KKB adına geçmişe dönük ödeme bilgilerinin görülebileceği raporlar üretmeye başladık. Çek Raporu ile kişinin esbak çek ödeme performansını, Risk Raporu ile birlikte kişinin bankalardaki kredibilitesini ve yüreklilik ödeme performansını görebiliyor. Yalnız bu iki rapora baksalar mülk satacakları kişinin ifa performansı üzerine açık ayrımsız rey oluşturabilirler. Bu raporlar da sunu andıran vezneci şubesinden çokça düşük benzeri eşit ödenerek alınabilir.”
ÖZELLİKLE KOBİ’LER İÇİN ÖNEMLİ
Bu konunun hele KOBİ’ler açısından iri ehemmiyet taşıdığının altını çizen Akdeniz, “Çünkü Türkiye’deki KOBİ’lerin anamal yapısı genelde tutkun. birkaç çek emeksiz çıktığı anda büyük mali problemler yaşıyorlar. Mal satan gönül alıcıyı tanımıyorsa ya birlikte tanımakla birlikte durumunda bir aksama seziyorsa, kişinin kendisinden çek raporunu ve risk raporunu getirmesini isteyecek. İlgili dirilik üstelik genişlik mümasil vezneci şubesinden, öz bankası girmek zorunda değil, bu raporlarını alıp satıcıya gösterecek. Müşteri bilgisinin gizliliği yasanın koruması altında olduğu üzere direk olarak satıcıya verilemiyor” dedi.
ÇOĞUNUN ÇEKİ HENÜZ EVVEL ÜSTELIK KARŞILIKSIZ ÇIKMIŞ
Temmuz, Ağustos ve Ilkgüz aylarındaki emeksiz sâdır ve halen ödenmeyen çekler üstünde ayrımsız inceleme yaptıklarını ve çok ilginç sonuçlara ulaştıklarını söyleyen Akdeniz, şunları anlattı:
“Temmuz ve Ağustos ayındaki karşılıksız çekleri çekiliş edenlerin yüzdelik 87’sinin, Ağustos ayındaki meccani çekleri keşide edenlerin da yüzdelik 90’nın, 2009’dan sonradan arkası merkum arz beş altı aynı tartı var. Elan önceki üstelik emeksiz çek keşide etmiş yani. Bu dahi bize bu çekleri alan kişilerin malını satmadan önceki çek raporlarını istemiş olsalardı yüzdelik 90’a mümasil aynı göre sorunu yakalayacaklarını gösteriyor. Risk raporlarını üstelik dikkate aldığımızda bu fehamet elan üstelik yükseliyor.”
Nisan ayından bu yana üretilen çek raporu sayısının 450 bini geçtiğini kaydeden Akdeniz, “Risk raporunu Eylül ayında uygulamaya soktuk, onun adedi dahi 50 bine yaklaştı. Bu sayıların ortamında finansal kuruluşların kişi istihbarat gayeli talepleri de var. Sayılarda mefret evolüsyon var fakat daha bile yaygınlaşmasını bekliyoruz” diye niteleyerek konuştu.
