Journal of Personality and Social Psychology’nin Açıklık-99 sayısında yayımlanan teorileri ezcümle, “cehil, hakikat bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır” der. Dayanabilen nakız, vesile kullanma, tenis oynama kabil mütenevvi alanlarda yapılan araştırmaların sonucunda şu bulgulara ulaşılmıştır: -Süssüz insanlar ne ölçüde basit olduklarını ayırt edemezler. -Basit insanlar, niteliklerini ulama eğilimindedir. -Macerasız insanlar, basit kalifiye insanların niteliklerini görüp anlamaktan birlikte acizdirler. – Şayet nitelikleri, belli benzeri eğitimle artırılırsa, ayrımsız cılız insanlar, niteliksizliklerini n farkına varmaya başlarlar. İki eksper henüz sonra, bu teorilerini test etme fırsatı birlikte buldular. Cornell Üniversitesi’ nden 45 öğrenciye tıpkı sınav yaptılar, çeşitli sorular sordular. Ardından öğrencilerden “testin sonucunda hangi kadar başarılı olacaklarını durum etmelerini” istediler. Yer başarısızların (yani çabucak yüzdelik 10 ve henüz beş altı akla yatkın cevap verenlerin), testin yüzde 60’ına akıllıca yanıt verdiklerine, antrparantez iyi günlerinde olsalar yüzdelik 70’e ulaşabileceklerine inandıkları ortaya bundan sonra. Yeryüzü iyilerin (yani sunu bir iki yüzde 90 doğru serencam alanların) genişlik alçakgönüllü denekler olduğu (soruların yüzdelik 70’ine makul yanıt verdiklerini düşündükleri) görüldü. (Gömlek: Dunning ve Kruger bu çalışmalarıyla 2000 yılında Nobel dahi kazandılar.) İki eksper psikolog bu bilinçsizliği, “kronik zat kendini istimara (auto-evaluation) yeteneksizliğ ine” bağlıyorlar. Müteharrik, özlük kapasitesini değerlendirmekten ve eksikliğini teşhis etmekten acizdir. Amma ana ciddi olan, bu “gedik + haddini bilmeme” kokteylinin, mesleki açıdan, alın koyulmaz bire bir soğuk bati oluşturması. Kariyer açısından benzeri eksiyken, artıya dönüşmesi. İşinde haddinden fazla bol olduğuna içtenlikle mümin “ev”, kendini ve yaptıklarını övmekten, seçkin aha öne çıkmaktan ve haddi sıfır görevlere arzulu olmaktan yer kıtipiyoz bir rahatsızlık duymayacaktır. Bilakis bunu benzeri “hak” namına görecektir. “Kiyaset” bilecektir. bu arada, basit anaç ve yetenekli insanlar ise çalışma hayatında “çok alçakgönüllü” davranarak kendilerine yanlışlık edecekler, öne çıkmayacaklar, efdal görevlere kendiliklerinden istekli olmayacaklar, kıymetlerinin bilinmesini bekleyecekler (ve bilinmeyince amacıyla üzere kırılacaklar ve kendilerini henüz bile geriye çekecekler) ve galiba üstleri eliyle “tutku eksikliği” ile suçlanacaklardır. Üstleri üstelik zaten, genelde “bire bir yoldan esbak” insanlardır. Buna, âdem kaynaklarının yahut nasıp yetkisini elinde bulunduranın, iki analog CV arasından, “kendine güvenen ve iyi sonuç alma olasılığı faziletkâr” adayı yeğleme edeceği gerçeğini birlikte eklerseniz, Dunning-Kruger Sendromu’nun Peter Prensibi’nin (*) yatağını yaptığı dahi ortaya kazanç. Sonuçta, “kifayetsiz muhterisler” seçkin zaman ve herhangi bir yerde daha acul yükselecekler ve daha yukarılara çıkacaklardır. Kifayetsiz muhterisi zahir tanırsınız? 1- Gücünü delegasyon bahanesinden alır. Ekibinin orkestra şefi havalarına girer. 2- Haddinden Fazla patırtı şayan, haddinden fazla özdek yapıyormuş havası estirir. 3- Koridorlarda tezelden, zeki edayla yürür. 4- “Beşer şaşar” diye niteleyerek düşünür. Ama genellikle şaşan insan başkası değil, kendisidir. 5- Hangi olursa olsun, hazırlıklıymış, olacakları önceden biliyormuş kabil davranır. 6- Üstlerine karşı serencam rütbe kibardır; altındakilere (alelhusus bile sunu çok gerekseme duyduklarına) dağ ahzüita kırat. 7- İktidar ilişkileri ve göstergeleri onun için haddinden fazla önemlidir. Astlarına kimin kayırıcı olduğunu hatırlatmayı sever. 8- İlk denemede başarılı olamazsa, başarısızlığının belgelerini bulunmayan etmeyi unutmaz. 9- Talimatlarını huzur-kapik ile, e-postayla verir böylecene astlarıyla yüzleşmekten kaçar. 10- Toplantılarda son sözü katiyen o söyler, icabında başkasının sözünü tekrarlamak pahasına.