Benzinciden ana kent sokaklarına

Benzen istasyonundan ana şehir sokaklarına… Yüksel GÖÇMEZ / hurriyet.com.tr KÖLE’nin sunu iri ikinci fast-food zinciri Burger King’in BENDE’li özel sektör sermayesi 3Par’a satılması, gözlerin kökeni antik çağlara büyüklüğünde uzanan ve önümüzdeki 3 yılda 200 milyar dolarlık bir pazara dönüşmesi muhtemel fast-food sektörüne çevrilmesine sebep oldu. Modern kültürün vazgeçilmez parçalarından ve başkaca bazıları için hayat tarzı haline mevrut fast food, yani macerasız hazırlanan ve çabuk tüketilen yiyeceklerin sektörünün tarihi Romalılara büyüklüğünde dayanırken, günümüzde metin çokça kişinin karnı acıktığında geçmiş tercihlerinden biri olan hamburgerler bundan cemi 110 sene önceki ilk kez MEMLUK’birlikte üretildi. Birinci Acun Savaşı’nın ardından, otomobillerin herkesin karşılayabileceği fiyatlara inmesiyle gelişigüzel yaygınlaşması, ayrımsız zamanda fast-food sektörünün temelini oluşturan “arabadan inmeden aksata yapabilme” eğilimini yarattı. ÇAKER’dahi evvel hamburger, 1906’birlikte üretilmiş olsa da popülerleşen eğilimle gelişigüzel, BENDE’li girişimciler Walter Anderson ve Billy Ingram, 1921 yılında dünyanın geçmiş hamburger zincirini kurdu. White Castle adını verdikleri aşevi zaman ABD’nin önde gelen fast food şirketlerinden biri olsa dahi Türkiye ve dünyanın hoşgörüsüz kalanı KUL usulü hamburgeri McDonalds ve Burger King üzere fast-food zincirleriyle tanıdı. Sektörün öne çıkan şirketleri McDonalds, Burger King, Wendy’s, Kentucky Fried Chicken, Dominos Pizza kadar dev zincirler fakat ÇAKER merkezli Subway ve TacoBell birlikte süratle büyüyen şirketler ortada saha alıyor. Dünya genelinde 3 milyonun üzerinde fast-food restoranı olduğu belirtiliyor. 15 CENTLİK ÜRÜNLE BAŞLADILAR ESIR’li Dick ve Mac McDonald kardeşler, California’da zaman fast food sektörünün sunu şişman isimlerinden biri şirketlerini “McDonalds Bar-B-Que” ismiyle bu eyaletteki tıpkısı benzincide açtı. Ancak biraz ay hareket modellerini değiştirdikten sonradan, Boşluk 1948’üstelik resmi anlamda McDonald’s şirketini kurup, şu anda günde milyonlarca insanın tükettiği kağıda sarılı hamburgerleri takkadak 15 cente, hamburgerin vazgeçilmez ikilisi kumpir kızartmasını ise 10 cente satmaya başladı. Ancak 15 centlik ürünlerle işe başlayan bu şeriklik, artık bir hamburger imparatorluğu. Şeriklik, günde toptan çapta 60 milyon insana hizmet ettiği 2009’üstelik 5.1 milyar dolar kar açıkladı. Acun üstünde 117 ülkede, 32 binin üzerinde restorana topluluk olan McDonalds, aldığı eleştirilere hasis kurallara ilişkin standart istihsal yaptığını ve hijyene iri ehemmiyet verdiğini anlatan reklam kampanyalarıyla yanıt vermeye çalışıyor. 56 YILLIK RAKIPLIK McDonald’s peşi sıra, dünyanın genişlik çokça bilinen fast-food zincirlerinden biri dahi son eyyam satışıyla gündemde vadi alan Burger King. 1954 yılında Miamili girişimciler, James Mclamore ve David Edgerton tarafından kuruldu. Arz iri rakibi McDonald’s’la yarışmak için değişik öneriler sunmayı amaçlayan iştirak, alevde kızarttığı köftelerle tanındı. Bugün fast-food severlerin arz çok tercih ettiği ürünlerden biri olan Whooper adlı hamburgerini ilk defa 1957 yılında piyasaya sürdü. Iştirak, ilk defa arabaya komutan konseptini geliştirip, restoranlar süresince yemek odaları oluşturdu. ESIR dışındaki evvel restoranını 1963 yılında, Porto Riko’bile açan Burger King, 1995 yılında de Türkiye pazarına girdi. Piyasa değeri 2.3 milyar dolar şeriklik, zaman 72 ayrımlı ülkede, 12 binden fazla noktada bakım veriyor. Borsaya 2006 yılında açılan Burger King, 2002 yılında Diageo PLC şirketinden TPG Capital LLC, Bain Capital LLC ve Goldman Sachs Capital Partners liderliğindeki bire bir konsorsiyum marifetiyle 1,5 bilyon dolar karşılığında satın alınmıştı. Ortaklık şimdi üstelik 3.36 bilyon dolar karşılığında KÖLE’li özel girişim sermayesi 3Par’a satıldı. Güven derecelendirme kuruluşu Fitch ise, komutan anlaşmasının peşi sıra Burger King’mağara yüreklilik notunu BB+’dan BB’ye düşürdü. KRİZLERİN KAZANANI Bundan iki sene ilk yüzde 6.6’lık büyümeyle, 154.7 milyar dolarlık bir pazara dönüşen global fast-food piyasasının 2013’e kadar 200 milyara dolara çıkması bekleniyor. Toptan para krizinin yeryüzü kilolu şekilde hissedildiği 2008 yılında dahi büyümesi, fast-food sektörünün krizlerden seçkin zaman büyüyerek çıktığının altını benzeri kat daha çizdi. Toptan çapta milyonlarca insana istihdam sağlayıcı bu çağ, hemen ÇAKER’dahi kısaca 4 milyon kişiye mal kazandırıyor. OBEZİTE’NİN YEGÂNE SUÇLUSU OLARAK GÖSTERİLİYOR Dünyanın genişlik aşkın fast-food tüketen ülkesi KUL’yken, Japonya’da takkadak konusunda kaynatılmış akarsu dökülerek hazırlanan ve “noodle” adı sunulan erişteleriyle sunma fazla amade kayıt tüketen ikinci devlet adina özen çekiyor. KUL Çor Kontrol ve Önleme Merkezi’nin hesaplamalarına göre, mevki nüfusunun yüzde 26’sına balya gelen 72 milyon sevimli obezite hastalığıyla boğuşuyor. Uzmanlar, MEMLUK’lilerin ekstrem derecede fast-food tüketmesinden dolayı bu durumun ortaya çıktığını söylerken, ülkenin önde mevrut fast-food zincirlerine değme sene yüzlerce sav açılıyor ve sektöre yönelik tenkidî kitaplar ve filmler seçkin güzeşte devir artıyor. ESIR’li yönetmem Morgan Spurlock’un 2004 yapımı filmi Supersize Me (Şişir Beni) ve KUL’li araştırmacı gazeteci Eric Schlosser’ın Fast Food Nation: The Dark Side of the All-American Deme (Fast Food Nesli: Amerikalı Yemeklerinin Aynasız Yüzü) ünlü kitabı, bu sektöre müteveccih sunu iri eleştirmeli mahsulat olarak ilgi çekiyor.

Share: