Akse Türkiye’yi değil Brezilya’yı teğet geçti

Lula üstelik Silva. Hamhalat semtlerde yetişti. Ortaokul mezunuydu. 28 Ekim 2002’da iktidara geldi. Benzeri önceki büyüklük başkanının uyguladığı soylu erki modeli reddetmedi, amma toplumsal genişlik katarak sürdürdü. 2006’da ikinci nöbet rekor oyla başkan seçildi… Tayyip Erdoğan. Çorak semti Kasımpaşa’birlikte doğdu, büyüdü. 3 Kasım 2002’birlikte iktidara geldi. O bile bir önceki iktidarın tutum modelini reddetmedi. İstikrarlı benzeri yönetimle henüz üstelik güçlendirdi. 22 Orak Ayı 2007’de ikinci el rekor oyla seçildi… İki ülkenin kaderleri yıllar boyu bir çizgiyi izleme etti. Faziletkâr enflasyonla tanıştılar, IMF’ye muhtaç oldular. Borsaları bir seyri izledi. İki liderin hem intihap dönemlerinde, hem bile ayrıksı zamanlarda uyguladığı sosyal politikalar da aynıydı. Ancak can kuşu ikizi iki devlet ve reis, bugün kocaman benzeri noktada ayrı düştü. Türkiye, IMF ile 20-25 bilyon dolarlık kullanılmamış bire bir uyuşma için serencam aşamaya gelirken, Brezilya, IMF’den borç kabul etmek tıpkısı yana, fona namus borcu ita kararı aldı. Latin Halkları Amerika’nın yer iri ekonomisi olan Brezilya fona 4,8 bilyon dolar mal aktarmayı planlıyor. Üstelik bu miktar esbak hafta Londra’da gerçekleştirilen toplantıda IMF için oluşturulan 1 trilyon dolarlık nesep amacıyla küçümseme verdikleri katkının dışında mülhak benzeri kadem. Cuma günü IMF’nin, finansal katkıda bulunma davetini akseptans ettiklerini belirten Brezilya Maliye Bakanı Guido Mantega IMF’nin bu davetinin Brezilya’nın kuvvetli aynı ekonomi olduğunun kabul edilmesi anlamına geldiğini belirtti. IMF’ye katkıda bulunan ülkeler arasına girmesiyle alay malay Brezilya, “itimat veren ülke statüsü”ne eski olacak. Brezilya’nın berenarı borç aldığı kuruma takanak vermeye başlaması ise 2002’den bu yana izzet başkanlığı görevini sürdüren Lula De Silva’nın başarısı kendisine gösteriliyor. 2002’üstelik Brezilya’nın geçmiş solcu başkanı kendisine göreve geldiğinde 50 milyonu yokluk sınırı altında kıvrak aynı şahsiyet ve 230 bilyon dolarlık tıpkı aut namus borcu devralmıştı. 202 bilyon dolarlık döviz rezervi silahı Brezilya hükümetinin açıkladığı akıbet verilere bakarak ülkenin 202 bilyon dolarlık tıpkı döviz rezervi bulunan ve bu birlikte Brezilya’nın global krizle savaşta elini sunma fazla güçlendiren silah. 2008’de krize rağmen yüzde 5,2 büyeyen Brezilya’de bu sene büyüme beklentisi yüzdelik 2 civarında. 2003-2007 arası Brezilya aut ticarette rekor fazla açıkladı ve 1992’den bu yana ilk defa cari sarih ilavesi verdi. 2006 seçimlerinden baştan komutan seçilen Lula De Silva, alacak indirimi ve altyapı yatırımlarında artışı içeren ayrımsız hesaplı program başlattı. 2006’dahi IMF’ye olan 15,5 bilyon dolarlık borcunda erken itfaya gitti, kullanılmamış tahvillerini yerel mülk birimi üzerinden ihraç etmeye başladı. Ülkenin tahvilleri S&P aracılığıyla 2008’bile yatırım yapılabilir düzeye yükseltildi. Kamu borcu ve mütenakıs işçi dövizi yeğni beyin Mavera yandan 2007 tahminlerine göre Brezilya’nın kamu borcunun GSYİH’na oranı yüzdelik 45,1 ile halen faziletkâr. Ancak bu oranda birlikte düzelme kaydedilmiş durumda zira vecibe oranı 2006 yılında yüzde 50’ye yakındı. 1999-2000 yıllarında Latin Halkları Amerika’üstelik yaşanan vecibe krizi sırasında dahi kamu borcu bu seviyelerdeydi. Yani gelişmelere rağmen kamu borcu halen bölgenin hoppa karnı olarak görünüyor. Mavera yandan Latin Halkları Amerika’ya giren iştirakçi dövizinin 2009’birlikte tahminî 10 yıl bilahare ilk kez düşüş göstermesi bekleniyor. Geçen sene bölgeye giren iştirakçi dövizi 69,2 milyar dolardı. Akse ana Brezilya’yı teğet geçti! Türkiye ile Brezilya, mehabetli soylu erki göstergeler, IMF ile münasebat, borsanın seyri ve faziletli şişkinlik kabil konularda andıran zamana yetişkin benzerlikler gösterdi. İki devlet ortada ara sıra koca ayrışmalar yaşansa de eş yönlerin koskocaman bir kısmı seyrini koruyor. Başvekil Tayyip Erdoğan’ın “soylu erki kriz mümas geçecek” sözünün yankısı ta Brezilya’ya kadar uzanmış. Brezilyalılar “Akse Türkiye’yi teğet geçti mi bilmiyoruz amma şayet bir mümas geçme sözkonusu ise Brezilya’yı mümas geçti” diyorlar. Bu konuda mukavim birlikte nahak sayılmazlar. Çünkü önemli veriler açısından Brezilya, Türkiye’den haddinden fazla elan gür durumda. Türkiye üzere Brezilya bankaları da krize kuvvetli tutulmuş. Ülkenin arz tüvana kesimi para kesimi. Kriz dalgası bildirme çokça Brezilya borsasını etkilemiş. Tıpkı Türkiye’dahi olduğu kabilinden. Birlikte etkileme nedenleri da serian hemencek benzeri. Brezilya borsasında birlikte vakar yabancılarda olduğu amacıyla krizde ağyar önce iş olarak borsadan balkon. Bu nedenle akse yeryüzü çok borsayı (BOVESPA) etkilemiş. Mutluluk ekonomisi 2008’da yüzdelik 5,2 büyüdü. 2009 yılı beklentisi yüzdelik 2. İşsizlik oranı dahi yüzde 8 ile Türkiye’ye göre berenarı mebzul düzeyde. Brezilya’nın Türkiye’ye göre sunu büyük avantajı petrol ihraç fail ülkeler beyninde olması. Çıpa cevheri açısından de berenarı ensesi kalın tıpkı ülke. Türkiye’ye yaptığı ihracatın yüzdelik 29’u demir cevheri. İkinci sırada ekincilik ürünleri, üçüncü sırada ise kahvehane geliyor. Türkiye’nin Brezilya’ya ihracatında ise geçmiş tam otomotiv sakınım parçaları bulunuyor. Onu sırasıyla fındık ve kenarlı demir ürünleri izlem ediyor. Onca benzerliği karşın iki büyüklük arasındaki ticaret hacmi az çok bağan. Türkiye’nin Brezilya’ya ihracatı 2008’bile hoppadak 340 milyon dolar. Brezilya’nın Türkiye’ye ihracatı ise neredeyse üç katına çıkıyor. 2008’dahi Türkiye’ye 820 bilyon dolarlık ihracat yapılmış. Brezilya de akse zımnında bir nice kesim amacıyla ara sıra tedbirler içiren paketler açıklamış. Ayrıca otomotiv sektörüne yönelik paket sonucu Mart 2009’üstelik satışlar kebir oranda artmış. Türkiye’birlikte üstelik ÖTV indirimi sonucu otomotiv stokları erimişti. Erdoğan’ın sosyal yardım modeli Lula’dan hava Türkiye, geride artan 29 Mart yerli seçimleri sürecinde sunu çokça DOĞRU Tümen hükümetinin ve belediyelerin yaptığı sosyal yardımları konuştu. Brezilya’üstelik de sosyal yardımlar kebir bir gündem maddesi. Celal Başkanı Lula Da Silva, ülke nüfusunun yüzde 35’ini oluşturan madun dirimsel grubuna yaptığı sosyal yardımlarla yöre plana çıkıyor. 2006’da ikinci el başkan seçilen Lula birlikte fakirlere azık yardımı yapıyor. Ülkenin birçok bölgesindeki aşevlerinde 1 reale (1 TL=1.38 real) fakirlere aşındırmak veriliyor. Okula giden çocukların ailelerine dahi bala başına 40 real müzaheret yapılıyor. Bu açıdan bakıldığında DOĞRU Fırka’nin seçme sürecinde ciddilik verdiği toplumsal arkalama modelinde Brezilya’dan esinlendiğini tercüman olmak abartı olmasa lüzum. Erdoğan hükümeti ayrıca geda öğrencilerin ailelerine bir Lula’nın yaptığı kadar mektepli başına 30-40 TL ortada yardımda bulunuyor. Hal hakeza olunca Türkiye’bile olduğu kabil Brezilya’birlikte üstelik sosyete ikiye mukassem durumda. Ayrımsız kısmı Lula’yı aşkın popülist buluyor. Alelhusus ticaret ve gelişim hayatının bati olduğu kentlerde Lula karşıtları civar plana çıkıyor. Başkaca Lula’nın ortaokul mezunu olması üstelik bu ülkede ayrımlı yorumlanıyor. Bire Bir uyuşma bunu ülkede demokrasinin benzeri “göstergesi” ve “zaferi” namına gösterirken, sair kavil ise sosyal yardımlara yöneltme yaparak bunu demokrasinin göstergesi değil madun sağlık grubunun oyunun satın alınması adına görüyor. IMF’ye borcunu er kapattı Latin Halkları Amerika’da IMF ile olan borçlanmaya dair ilişkilerdeki inkılap rüzgarları 2006 yılında başladı. 2005 böylecene Brezilya 15,5 milyar dolarlık borcunda erken ödemeye gitmiş, arkası sıra IMF reçeteleri sebebiyle market yağmalamaları fotoğraflarının belleklerden silinmediği Arjantin bile 10 milyar dolarlık borcunu vadesinden ilk ödemişti. Böylece iki devlet dahi IMF’yle olan borç defterini tek celsede kapattı. Brezilya ayrıca 22 bilyon dolarlık tıpkı er tahvil ödemesi programı da başlatmıştı. Tıpkısı yıl Venezüella bile faziletkâr kibar Brady tahvillerinde da er itfaya gitti. Akse öncesine büyüklüğünde Türkiye ile Brezilya senelerce “cömert” meydan namına gösterildi. Fakat Lula yönetiminin uyguladığı finansal politikalar etkisini göstermeye başlayınca iki piyasa birbirinden ayrışmaya başladı. Krizin geçmiş yerine mütekâmil piyasalarda pırtlak verdiği sıralarda gelişmekte olan piyasalar beyninde Brezilya albenili tıpkısı rota oldu. Antrparantez S&P güzeşte sene mayıs ayında Brezilya’nın güven notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükseltti. Meğerse Türkiye’nin notu düşürülmüştü. THY Güney Amerika’ya açıldı Serencam yıllarda büyük çevik fail Türk Hava Yolları (THY), Cenup Amerika kıtasına bile açıldı. THY’nin İstanbul’dan Brezilya’nın Sao Paola kentine uçuşları başladı. Şimdilik pazar ve çarşamba günleri gerçekleşen uçuşlar, 22 Mayıs 2009’dan itibaren cuma namazı günlerinin de eklenmesiyle haftada üç sefere çıkma. Türkiye ile kazançlı göstergeler ve evolüsyon açısından yıllardır çetin bire bir benzerlik gösteren Brezilya, Türk Gelgel Yolları ile daha çok çok daha mümasil. THY, 5 Nisan 2009 itibariyle başlattığı Sao Paola seferleri ile iki büyüklük arasındaki kazançlı ve ticari ilişkilerin dahi gelişmesine büyük ulama yapmayı planlıyor. THY’nin Brezilya Direktörü Atagün Kutluyüksel, iki mutluluk arasındaki iktisadi ve ticari ilişkelerin uçak seferi ile yıpranmamış bire bir genişlik kazanacağını ve katlanarak artacağını söylüyor. Türk ve Brezilyalı işadamlarının bugüne kadar direkt pervaz imkanı bulamadıkları için, ticari ilişkilerin matlup düzeye gelemediğine belen fail Kutluyüksel, THY’nin kullanılmamış seferi ile majör bir engelin ortadan kalkacağını belirtiyor. THY’nin Brezilya seferleri, Senegal’in Dakar kenti üzerinden yapılıyor. Dakar’ın seçilmesi bile ayrı tıpkısı öneme eş. Zira hem Türkiye, akıbet yıllarda ticari ilişkilerinin şişman bire bir ivme kazandığı Afrika’dahi bir noktaya elan pervaz gerçekleştirecek, hem de Afrika’dan bile Brezilya’ya makro sayıda sâri taşınmış olacak. Brezilya, Türkiye’de bilinenin tersine gezici çekmece konusunda oldukça gerilerde. Ülkeye 2008’üstelik gelen gezmen sayısı 5.5 milyonu ancak bulmuş. Kutluyüksel, Türkiye’nin yanısıra Ortadoğu ve Afrika’dan hem işadamı hem birlikte turist taşımayı hedeflediklerini belirtiyor. Kutluyüksel, THY’nin uçuşları ile Brezilya’dan Türkiye’ye gelen gezmen sayısında dahi balaban artma bekliyor. Muhittin Müşavere – Sıla Özçelik / Referans

Share: